17 SÁÝІR. QAZAQPARAT KÚNTІZBESІ: ATAÝLY KÚNDER, OQIǴALAR, ESІMDER
17 SÁÝІR, BEISENBІ
Qazaqstan Respýblıkasynyń órtke qarsy qyzmet kúni. 1918 jyly sáýirdiń 17-de keńestik respýblıkalarda «Órtpen kúresýdiń memlekettik sharalaryn uıymdastyrý týraly» dekretke qol qoıyldy. Bul kún Qazaqstan Respýblıkasynda jáne burynǵy KSRO respýblıkalarynda órtke qarsy qyzmettiń uıymdastyrylǵan kúni retinde atap ótý qabyldanǵan. Búgingi tańda elimizde atalmysh qyzmettiń quramynda 13 myńǵa jýyq adam qyzmet etedi. Órt bólimsheleri 3 myńǵa jýyq negizgi jáne arnaıy órt mashınalarymen jáne basqa da órt sóndiretin qural-jabdyqtarmen jaraqtanǵan.
Kýbadaǵy kontrrevolıýtsııany jeńgen kúni. Osy kúni Kýbadaǵy revolıýtsııamen kúresý úshin AQSh Ortalyq barlaý basqarmasy daıyndaǵan 1500 kýbalyq emıgranttar desanty talqandaldy. 1961 jyly tóńkerisshilerdiń jeńisimen aıaqtalǵan urys tarıhqa Gvıneı shyǵanaǵyna ásker túsirý jáne AQSh prezıdenti Kennedıdiń iri jeńilisi, al Kastronyń iri jeńisi retinde qaldy. Sondaı-aq dál osy kúni Fıdel Kastro Kýba sotsıalızm baǵytynda órkendeýge bet túzeıtinin jarııalady.
Sırııa Arab Respýblıkasynyń Ulttyq meıramy - Evakýatsııa kúni (1946). 1941 jyldyń sáýirinde Sırııa táýelsiz respýblıka bolyp jarııalandy, biraq tolyq táýelsizdigin 1946 jyly eldegi frantsýz jáne aǵylshyn áskerleri shyǵarylǵannan keıin ǵana aldy. Sırııa - ońtústik-batys Azııada ornalasqan memleket. Soltústiginde Túrkııamen, shyǵysynda Irakpen, ońtústiginde Iordanııamen, Izraılmen, batysynda Lıvanmen shektesedi. Ákimshilik jaǵynan 14 ýálaıatqa nemese gýbernatorlyqqa bólingen. Astanasy - Damask qalasy. Memlekettik tili - arab tili. Sondaı-aq kúrd, armıan, arameı, frantsýz tilderi de keńinen qoldanylady. Aqsha birligi - sırııa fýnty. Atqarýshy bılik Prezıdent pen Mınıstrler Keńesine basshylyq jasaıtyn Premer-Mınıstrge tıesili. Joǵary zań shyǵarýshy organy bir palataly parlament - Halyqtyq keńes.
1991 jyly Parsy shyǵanaǵyndaǵy ırak-kýáıt soǵysy aıaqtalǵannnan keıin Sırııa arab jáne Batys Eýropa elderinen jáne Japonııadan qarjylaı kómek aldy. Osy kómek Sırııanyń syrtqy qaryzdaryn óteýge, sonymen qatar úzilip qalǵan saýda baılanystaryn qalpyna keltirýge septigin tıgizip, negizgi ónerkásip baǵyttary munaı men fosforıt óndirýdi damytty.
Qazaqstan Respýblıkasy men Sırııa Arab Respýblıkasy arasyndaǵy dıplomatııalyq qarym-qatynas 1992 jylǵy naýryzdyń 27-i kúni ornatyldy.
Búkilálemdik gemofılııa kúni. Dúnıejúzilik Densaýlyq saqtaý Uıymy men Dúnıejúzilik Gemofılııa Federatsııasy bastamasymen 1989 jyldan bastap Dúnıejúzilik gemofılııa kúni jyl saıyn atalyp ótedi.
ESTE QALAR OQIǴALAR
11 4 jyl buryn (1900) «Qaıta jandanǵan aktsıonerlik ken óndiristik qoǵamyna» Ekibastuz qalasynan 5 shaqyrym qashyqtyqta ornalasqan Mys qorytý zaýyty jetekshilik etti. Bul qoǵam Reseı Qarjy mınıstrliginiń qoldaýymen 1898 jyly qurylǵan bolatyn. Uıymdastyrýshysy pavlodarlyq saýdager I.A.Derovke qoǵamnyń jarty aktsııasy tıisti edi.
8 4 jyl buryn (1930) Qazaqstanda kezekti halyq komıssary jáne respýblıka prokýrory bolyp Boran Aıtmaǵambetov (1901-1938) taǵaıyndaldy. Bul laýazymda ol 2 jyldaı jumys istep, repressııa jyldary jazaǵa ushyraǵan.
2 3 jyl buryn (1991) kórkem-ádebı jáne qoǵamdyq-saıası «Nıva» jýrnalynyń alǵashqy sany jaryq kórdi. Bul jýrnaldyń uıymdastyrýshysy jáne redaktory aqyn, jazýshy Vladımır Gýndarev.
1 9 jyl buryn (1995) Qazaqstan Respýblıkasynyń «Lıtsenzııalaý týraly» Zańy qabyldandy.
8 jyl buryn (2006) Pavlodar oblysy Qazaqstan halyqtarynyń kishi assambleıasy Internette assambleya-pavlodar.kz. óz saıtyn ashty. Búgingi tańda Pavlodar oblysynda 24 ulttyq-mádenı birlestik pen 30 aýdandyq fılıal jumys isteıdi. Pavlodardyń Ertis óńirinde 110 ult pen ulystyń ókilderi turady. Olardyń bári osy ólkeni ózderiniń otany dep biledi. Oblysta olardyń tilderi men mádenıetiniń erkin damýy úshin barlyq jaǵdaılar jasalǵan. Saıt betterinde oblystyń árbir ulttyq mádenıet ortalyǵynyń jumysy týraly materıaldar ornalastyryldy. Assambleıanyń jastar birlestiginiń qyzmetine arnalǵan bólim, ulttyq qaıta órleý mektebi týraly aqparat bar. Meımandardyń tilegi men pikirine arnaıy bet ashylǵan.
8 jyl buryn (2006) Londondaǵy Albert-hollda «Babalar áýeni» atty qazaq folklorynyń merekesi ótti. Onda «Tilep» kompozıtsııasy kompakt-dıskisiniń tanystyrylymy boldy. Kompozıtsııanyń avtory - belgili aǵylshyn kompozıtory Karl Djenkıns. Jeti bólimnen turatyn «Tilep» kompozıtsııasynda qazaqtyń halyq mýzykasy, Abaı ánderi, Qorqyt pen Yqylas kúıleri, Tilep Aspantaıulynyń qobyz saryny sheber qııýlastyrylǵan. Atalmysh shyǵarmanyń tanystyrylymyna Londonnyń sımfonııalyq orkestri, ataqty skrıpkashy Marat Bısenǵalıev, Fınlıandııanyń halyq hory, Astanadaǵy «Tilep» qobyzshylar kvarteti men qazaq halyq aspaptary orkestri qatysty. Bul jobany júzege asyrýǵa astanalyq kásipker, tanymal metsenat Sapar Ysqaqov muryndyq boldy.
7 jyl buryn (2007) aqyn, ǵalym Búrkit Ysqaqovtyń (1924-1990) «Qazaq jáne Edil boıy halyqtary ádebıetteriniń ıdeıalyq-tvorchestvolyq baılanystary» kitabynyń tanystyrylymy boldy.
Bul týyndy qalamgerdiń ómiriniń sońǵy jyldarynda jazǵan zertteýi, qorǵap úlgermegen doktorlyq dıssertatsııasy bolyp tabylady. Munda qazaq jáne Edil boıy halyqtary ádebıetteriniń ıdeıalyq baılanysynyń shyǵý tegi men damý joldarynyń birligi tarıhı turǵydan qarastyrylady. Jazýshynyń shyǵarmashylyǵy 1950 jyldary bastaldy. Qazaq mýltıplıkatsııasyna zor úles qosyp, «Qarlyǵashtyń quıryǵy nege aıyr» annımatsııalyq fılminiń stsenarııin jazǵan.
1000 danamen shyqqan kitapty baspaǵa daıarlaǵan aqynnyń qyzy Aıgúl. Eńbekti repressııaǵa ushyraǵan Qazaqstan zııalylarynyń murasyn zertteıtin «Arys» qory jaryqqa shyǵardy.
5 jyl buryn (2009) Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Nursultan Nazarbaev «Haınan» provıntsııasynyń qurmetti azamaty» ataǵyna ıe boldy (Qytaı Halyq Respýblıkasy).
5 jyl buryn (2009) Astanada Qarjy mınıstrliginiń Kedendik baqylaý komıteti jáne «TeńizShevroıl» JShS Qazaqstanda kedendik rásimdeýdiń ilki jobasyn iske asyrý boıynsha memorandým qabyldady.
5 jyl buryn (2009) Aqtaýdaǵy Sh.Esenov atyndaǵy Kaspıı memlekettik tehnologııalar jáne ınjınırıng ýnıversıtetinde «Beket Ata» ımandylyq-taǵylym jınaǵynyń tusaýkeseri ótti. Kitaptyń qurastyrýshysy - Atyraý qalasyndaǵy «Aqmeshit» meshitiniń bas ımamy Islam qajy Myrzabekuly.
740 bettik kitap 9 bólimnen turady. Olar - Beket ata Myrzaǵululynyń (1750-1813) ómirbaıany, onyń atyndaǵy meshitter men onyń qaldyrǵan muralary, ata týraly jazylǵan ǵylymı-tarıhı zertteýler, Beket Atany ulyqtaý maqsatynda ótken is-sharalar, sondaı-aq suhbattar men oı-pikirler toptamasy.
46 jyl buryn (1968) «Janýarlar áleminde» telebaǵdarlamasy alǵash ret efırge shyqty. Atalmysh baǵdarlamanyń negizin qalaýshy jáne tuńǵysh júrgizýshisi kınorejısser, KSRO-nyń halyq ártisi Zgýrıdı Aleksandr Mıhaılovıch boldy.
ESІMDER
153 jyl buryn (1861-1914) qazaqtyń ataqty aqyny ári kompozıtory, sýyrypsalma aqyn JUMABAIULY Jarylǵapberdi dúnıege keldi.
Pavlodar oblysy Baıanaýyl aýdanynda týǵan. Aýyl mektebinde oqyǵan. Shyǵys poezııasyn jaqsy bilgen. El arasynda jyr, qıssalardy jatqa aıtyp, saıatshylyq ónermen aınalysqan, palýandar saıysyna da qatysqan.Birjan saldy ustaz tutqan. Shyńǵys Ýálıhanov pen Musa Shormanovtarmen aralasa júrip, Jarylǵapberdi Kókshetaý, Qyzyljar, Omby óńirinde shyqqan ánderdi Baıanaýyl men Ertis boıyna jetkizgen. Qobyzshy Qanǵoja, ánshi Qozykemen dos bolǵan. Ol shyrqaǵan "Topaıkók" áni el ishine keń taraǵan. Jarylǵapberdiniń mahabbat taqyrybyna arnaǵan ánderi kezinde kóp bolǵan. Halyq jadynda tek "Shubartaý", "Shama", "Qarakóz", "Ardaq" ánderi saqtalǵan. Bul ánderdi Balabek pen Saparbaı Erjanovtar, Q.Baıjanov, U.Aıtbaev oryndap, búgingi urpaqqa jetkizdi. "Azań" ánin A.V. Zataevıch óte joǵary baǵalap, "mýzyka ónerindegi qundy olja" dep ataǵan.A.Jubanov Jarylǵapberdini "ulttyq án óneriniń iri ókili" dep baǵalaǵan.
86 jyl buryn (1928-2011) Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq ǵylym akademııasy M.Áýezov atyndaǵy Ádebıet jáne óner ınstıtýtynyń aǵa ǵylymı qyzmetkeri, fılologııa ǵylymynyń doktory, professor, Qazaqstan Respýblıkasy Áleýmettaný ǵylymdary akademııasynyń akademıgi, Qazaqstan Respýblıkasy Memlekettik syılyǵynyń ıegeri, jazýshy, ádebıet zertteýshi ǵalym YSMAǴULOV Jumaǵalı dúnıege keldi.
Qostanaı oblysynda týǵan. Qazaq memlekettik ýnıversıtetin, KOKP Ortalyq komıteti janyndaǵy Qoǵamdyq ǵylymdar akademııasynyń aspırantýrasyn bitirgen. 1943-1946 jyldary - Qostanaı oblysy Semıozer aýdandyq gazetiniń jaýapty hatshysy. 1949-1954 jyldary - «Qazaqstan kommýnısi» jýrnalynyń bólim meńgerýshisi, jaýapty hatshysy. 1952-1954 jyldary - «Úgitshi bloknoty» jýrnalynyń redaktory. 1954-1958 jyldary Qazaqstan Kompartııasy Ortalyq komıteti úgit jáne nasıhat bóliminiń nusqaýshysy. 1961-1963 jyldary - «Qazaq ádebıeti» gazetiniń bas redaktory, Qazaqstan Jazýshylar odaǵy basqarmasy Qyzylorda oblysaralyq bólimshesiniń jaýapty hatshysy. 1963-1965 jyldary - Almaty oblystyq «Jetisý» gazetiniń bólim meńgerýshisi. 1965-1969 jyldary - Shyǵys Qazaqstan oblystyq «Kommýnızm týy» gazeti redaktorynyń orynbasary. 1969-1973 jyldary - Qazaqstan Kompartııasy Ortalyq komıteti janyndaǵy Partııa tarıhy ınstıtýty klassıkterdiń shyǵarmalaryn aýdarý sektorynyń meńgerýshisi. 1973-1987 jyldary - Qazaq telegraf agenttigi dırektorynyń orynbasary, dırektory. 1987 jyldan Ádebıet jáne óner ınstıtýtynyń aǵa ǵylymı qyzmetkeri, bólim meńgerýshisi qyzmetterin atqarǵan. Baspasóz betterinde jarııalanǵan maqalalary «Marjan men mahabbat», «Adam meıiri» jınaqtaryna engen. Balzaktyń «Úzilgen úmitter», Stendaldyń «Qyzyl men qara», ıÝ.Bondarevtiń «Jaǵalaý», «Tańdaý», V.Anchıshkınniń «Arktıka ańyzy» romandaryn, V.Daldiń «Bókeı men Máýlen», E.Kazakevıchtiń «Kók dápter» povesterin qazaq tiline aýdarǵan.
«Halyqtar dostyǵy», «Qurmet belgisi» ordenderimen jáne medaldarmen marapattalǵan.
7 9 jyl buryn (1935-2003) teatr sýretshisi, Qazaq KSR-niń eńbek sińirgen óner qaıratkeri, Qazaq KSR Memlekettik syılyǵynyń laýreaty SEMIZOROV Vladımır Stepanovıch dúnıege keldi.
Reseıdiń Lýgansk qalasynda týǵan. Lýgansk kórkemsýret ýchılışesin, Máskeý memlekettik kórkemsýret ınstıtýtyn bitirgen.
Abaı atyndaǵy Qazaq memlekettik akademııalyq opera jáne balet teatrynyń sýretshi-qoıýshy, bas sýretshisi qyzmetterin atqarǵan.
Osy teatr sahnasynda qoıylǵan P.Chaıkovskııdiń «Aqqý kóli», A.Hachatýrıannyń «Spartak» baletterine, E.Brýsılovskııdiń «Qyz Jibek» operasyna, sondaı-aq K.Báıseıitova atyndaǵy opera jáne balet teatry sahnasyna shyǵarylǵan P.Chaıkovskııdiń «Evgenıı Onegın», M.Tólebaevtyń «Birjan - Sara», E.Rahmadıevtiń «Qamar sulý» operasyna aıshyqty da sándi eskızderin jasady.
«Parasat» ordenimen jáne medaldarmen marapattalǵan.
6 2 jyl buryn (1952) QR Parlamenti Májilisiniń depýtaty, Zańnama jáne sot-quqyqtyq reforma komıtetiniń múshesi BAIMAHANOVA Galına Aleksandrovna dúnıege keldi. Almaty qalasynda týǵan. V.I. Lenın atyndaǵy Qazaq polıtehnıkalyq ınstıtýtyn bitirgen. Geologııa-mıneralogııa ǵylymdarynyń kandıdaty. Joǵary oqý ornyn bitirgen soń V.I. Lenın atyndaǵy Qazaq polıtehnıkalyq ınstıtýtynyń GSP kafedrasynda assıstent, oqytýshy, aǵa oqytýshy qyzmetin atqarǵan. 1991-1992 jj. - Qaz KSR Geomınıstrligi geologııalyq-ekonomıkalyq zertteýler ekspedıtsııasynyń óndiristik-tehnıkalyq aqparat partııasynyń bas geology. 1992-1992 jj.- Qaz KSR Geologııa mınıstrliginiń «Kazmıneral» memlekettik óndiris mekemesiniń dırektory. 1992-1994 jj. - V.I. Lenın atyndaǵy Qazaq polıtehnıkalyq ınstıtýtynyń GSP kafedrasynyń dotsenti. 1994-2011 jj. - Almaty qalasyndaǵy Q.I.Sátbaev atyndaǵy Qazaq polıtehnıkalyq ınstıtýtynyń GSP kafedrasynyń dotsenti. 1984-1986 jj. V.I. Lenın atyndaǵy Qazaq polıtehnıkalyq ınstıtýtynyń geologııa-barlaý fakýlteti dekany orynbasarynyń qyzmetin qosa atqarǵan. 1994-1997 jj. - «Areal» shaǵyn jeke kásipkerlik mekemesiniń dırektory. 1997-2012 jj.- «Areal» jaýapkershiligi shekteýli seriktestiginiń dırektory. 2012 jyldyń qańtarynan bastap besinshi saılanǵan Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń Zańnama jáne sot-quqyqtyq reforma komıtetiniń múshesi, Qazaqstan halyqtyq kommýnıstik partııasy Ortalyq komıtetiniń múshesi, Almaty qalalyq halyqtyq kommýnıstik partııasy komıtetiniń birinshi hatshysy, «Halyq kommýnısteri» fraktsııasynyń múshesi, «Qazaqstan Halqy Assambleıasy» depýtattyq tobynyń múshesi. Qazaqstan Respýblıkasy Jer qoınaýynyń qurmetti barlaýshysy bolyp tabylady. 40-tan astam geologııa jáne joǵary arnaıy (geologııalyq) bilim berý máseleleri boıynsha ǵylymı, ǵylymı-ádistemelik eńbegi jáne «Paıdaly qazbalardy zertteýlerdiń zerthanalyq ádisteri» atty oqýlyǵy bar.
6 1 jyl buryn (1953) «QazTransGaz» AQ bas dırektory, Túrkistan qalasy men Raıymbek aýdanynyń qurmetti azamaty SULTANǴALIEV Serik dúnıege keldi.
5 8 jyl buryn (1956) QR Mádenıet vıtse-mınıstri BÓRІBAEV Asqar Ismaıyluly dúnıege keldi.
Qurmanǵazy atyndaǵy Almaty memlekettik konservatorııasyn, Chaıkovskıı atyndaǵy Moskva memlekettik konservatorııasynyń aspırantýrasyn bitirgen. 1979-1988 jj. - Qurmanǵazy atyndaǵy Almaty memlekettik konservatorııasynda oqytýshy, aǵa oqytýshy, dotsent; 1988-1991 jj. -Jambyl atyndaǵy memlekettik fılarmonııa solısi; 1991-2002 jj. - «Solıst Patry» (Gretsııa) orkestriniń solısi ári dırıjeri jáne onymen qatar Afıny konservatorııasynyń professory. 2002-2006 jj. - "Demalys" qazynalyq kásiporyn dırekto ry, Astana qalasy mádenıet departamentiniń dırektory.2006 jyldan 2007 jyldyń naýryz aıyna deıin - Ońtústik Qazaqstan oblysy mádenıet basqarmasynyń bastyǵy. 2007-2008 j.j. - Qazaqstan Respýblıkasy Mádenıet jáne aqparat vıtse-mınıstri. 2008 jyldyń naýryz aıynan bastap 2008 jyldyn qyrkúıek aıyna deıin Á. Qasteev atyndaǵy Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik óner murajaıynyń dırektory. 2008 jyldyń 12 qyrkúıek aıynan bastap Qazaqstan Respýblıkasy Mádenıet jáne aqparat vıtse-mınıstri. 2010 jylǵy 19 naýryzdan bastap Qazaqstan Respýblıkasynyń Mádenıet vıtse-mınıstri
Asqar Ismaıyluly mádenıet salasyndaǵy óziniń qyzmeti barysynda ishekti aspaptar kvartetin, «Konchertone» kameralyq orkestriniń negizin qalady, «Son v letnıýıý noch» atty klassıkalyq mýzyka, djaz mýzykasynyń «Astana blıýz», «Saryarqa» halyqtyq mýzyka, halyqtyq bı ónerine arnalǵan «Qos alqa» jáne «Teatr álemi» sekildi festıvalderdiń uıymdastyrýshysy. Álemniń 30 elinde kontserttik baǵdarlamamen óner kórsetken
5 7 jyl buryn (1957) QR Parlamenti Senatynyń depýtaty, Tabıǵatty paıdalaný jáne aýyldyq aýmaqtardy damytý komıtetiniń múshesi BAQTIıARULY Murat dúnıege keldi. Qyzylorda oblysynan saılanǵan Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Senatynyń depýtaty. 1957 jyly 17 maýsymda týǵan, qazaq, bilimi joǵary. S. Kırov atyndaǵy Qazaq memlekettik ýnıversıtetin, Máskeý bıznes jáne ınformatsııalyq tehnologııalar halyqaralyq ýnıversıtetin jáne Qazaq memlekettik zań akademııasyn bitirgen. Tarıhshy, tarıh pániniń oqytýshysy, ekonomıst, zańger, s.ǵ.d., professor. Qyzylorda pedagogıkalyq ınstıtýtynyń oqytýshysy, dekany, Qazaq memlekettik ýnıversıteti Qyzylorda fılıalynyń dırektory, Qyzylorda gýmanıtarlyq-zań kolledjiniń dırektory, Qyzylorda oblysy ákiminiń orynbasary bolyp qyzmet atqarǵan. Tórt medalmen marapattalǵan. «Qazaqstan Respýblıkasynyń bilim berý isiniń úzdigi» qurmetti ataǵy bar.
3 5 jyl nuryn (1979) QR Parlamenti Májilisiniń depýtaty, Ekologııa máseleleri jáne tabıǵat paılalaný komıtetiniń múshesi TURTAEV Almas Uzaquly dúnıege keldi. 1979 jyly Qyzylorda oblysynyń Shıeli aýdanynda týǵan. Bilimi: joǵary 1996-2001 jj. - Qorqyt Ata atyndaǵy Qyzylorda Memlekettik ýnıversıteti mehanıka-tehnologııalyq fakýlteti; 2003-2005 jj. - Qorqyt Ata atyndaǵy Qyzylorda Memlekettik ýnıversıteti munaı jane gaz fakýlteti; 2011 j. - L.N.Gýmılev atyndaǵy Eýrazııa Ulttyq ýnıversıteti saıasattaný fakýltetiniń magıstranty; 1998-2001 jj. - «SETA» jaýapkershiligi shekteýli seriktestiginde qazaq tilindegi jańalyqtar redaktory, telejúrgizýshi; 2001-2002 jj. - Qazaqstan Respýblıkasy Qarýly kúshteri qataryndaǵy jaýynger; 2003-2012 jj. - «TORǴAI-PETROLEÝM» AQ-da operator, slesar-mehanık, mashınıst, ınjener-mehanık; 2010-2012 jj. «NeftTehServıs» jaýapkershiligi shekteýli seriktestigi bas dırektorynyń keńesshisi; 2010-2011 jj. - «Atameken» Odaǵy» Qazaqstan ulttyq ekonomıkalyq palatasy» ZTB Qyzylorda oblystyq fılıalynyń dırektory; 2011 jylǵy tamyzdan - «Aq jol» QDP Qyzylorda oblystyq fılıalynyń tóraǵasy; 2012 jylǵy qańtardan - besinshi saılanǵan Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń depýtaty, «Aq jol» Qazaqstan Demokratııalyq partııasy fraktsııasynyń múshesi. «Qazaqstan Respýblıkasynyń táýelsizdigine 20 jyl» (2011 j.); «Atameken» 2 - dárejeli medali (2011 j) marapattalǵan.
40 jyl buryn (1974) QR Bilim jáne ǵylym mınıstri SÁRІNJІPOV Aslan Bákenuly dúnıege keldi.
Ekonomıka ǵylymdarynyń kandıdaty, joǵarǵy bilimdi ákimshilendirý salasyndaǵy Pensılvanııa Ýnıversıtetiniń doktory (AQSh).
Qazaq memlekettik ekonomıkalyq ýnıversıtetin, Oklahoma ýnıversıtetin (AQSh), Vena dıplomatııalyq akademııasyn támamdady. Sonymen qatar, Garvard ýnıversıteti Kennedı atyndaǵy memlekettik saıasat mektebinde taǵylymdamadan ótken.
1996 jyly eńbek jolyn Ortalyq Azııa memleketaralyq keńesi Atqarýshy komıtetiniń referenti bolyp bastady.
1997 jyly Qazaqstan Respýblıkasy Respýblıkasy Syrtqy ister mınıstrliginiń ortalyq apparatyna aýysty. 1998-2002 jyldary Qazaqstannyń AQSh-taǵy Elshiliginde ekonomıkalyq máseleler jónindegi attashe qyzmetin atqardy (Vashıngton).
2002-2007 jyldary Dúnıejúzilik banktiń Orta Azııa boıynsha ınfraqurylymdar, qarjylyq naryq jáne bilim máseleleri jónindegi joba úılestirýshisi boldy. Sonymen qatar, Qazaqstan Respýblıkasy Bilim berýdi damytýdyń memlekettik baǵdarlamasyn ázirleýge qatysty.
2007-2009 jyldary QR Úkimetiniń jáne Ulttyq banktiń janyndaǵy «Ulttyq taldaý ortalyǵy» AQ Basqarmasy tóraǵasynyń orynbasary qyzmetin atqaryp, ekonomıkalyq damý, qarjy jáne bilim salalaryna jetekshilik jasady.
2009-2013 jyldary - «Nazarbaev ýnıversıteti» derbes bilim berý uıymy Atqarýshy keńesiniń tóraǵasy boldy. «Nazarbaev Ýnıversıteti» bilim mektebiniń qaýymdastyrylǵan professory.
«Nazarbaev ýnıversıteti» DBBU-nyń qurylǵanynan bastap qamqorshylyq keńesiniń múshesi.
2012 jyly «Qurmet» ordenimen marapattaldy.
2013 jylǵy 2 qyrkúıekte Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń Jarlyǵymen Qazaqstan Respýblıkasynyń Bilim jáne ǵylym mınıstri bolyp taǵaıyndaldy.
120 jyl buryn (1894-1971) keńestik memlekettik jáne saıaschı qaıratker, KSRO basshysy «1953-1964) HRÝŞEV Nıkıta Sergeevıch dúnıege keldi.