17 qazan. Jylnama
Kazinform oqyrman nazaryna 17 qazanǵa arnalǵan ataýly kúnder men este qalar oqıǵalar kúntizbesin usynady.
ATAÝLY KÚNDER
Halyqaralyq kedeıshilikti joıý jolyndaǵy kúres kúni
Halyqaralyq kedeıshilikti joıý jolyndaǵy kúres kúnin ótkizý tarıhy 1987 jyldyń 17 qazanymen etene baılanysty. Osy kúni júz myńnan astam adam kedeıshilikten, zorlyq-zombylyq pen ashtyqtan kóz jumǵandarǵa taǵzym etý maqsatynda Parıjdiń Trokadero alańyna jınaldy. 1992 jyldyń 22 jeltoqsanynda óziniń qabyldaǵan qararynda BUU Bas Assambleıasy 17 qazandy Kedeıshilikti joıý jolyndaǵy halyqaralyq kúres kúni retinde belgiledi.
ESTE QALAR OQIǴALAR
1992 jyly Qyzylorda oblysynyń Qazaly aýdanynda qazaq halqynyń otarshyldyq ezgige qarsy ult-azattyq kúresiniń kóshbasshylarynyń biri Janqoja batyrǵa eskertkish ornatyldy.
1992 jyly Qasıetti Taq jáne Qazaqstan Respýblıkasy resmı túrde dıplomatııalyq qarym-qatynas ornatty. Qazaqstan TMD elderiniń arasynda Vatıkanmen resmı baılanys ornatqan alǵashqy memleket boldy.
2011 jyly Almatyda qazaq kompozıtory, Halyq Qaharmany, QR Memlekettik syılyǵynyń ıegeri, dırıjer Nurǵısa Tilendıevtiń eskertkishi ashyldy.
2012 jyly Frantsııanyń Qazaqstandaǵy elshiliginiń usynysy boıynsha Frantsııanyń Ulttyq bilim mınıstrligi Halyqaralyq qatynastar jáne álem tilderi ýnıversıtetindegi frantsýz tili muǵalimi Marııa Karmysovaǵa Frantsýz Akademııalyq Palma tarmaǵy ordeniniń kavaleri ataǵyn berý týraly sheshim qabyldady. Frantsııanyń Qazaqstandaǵy elshisi Jan-Sharl Bertonne osy marapatty frankofonııany taratýǵa qosqan jeke úlesi jáne frantsýz tilin oqytý jónindegi oqýlyqtardy jasaýǵa belsendi qatysqany úshin Marııa Karmysovaǵa tabys etti.
2016 jyly Slovenııanyń Marıbor qalasynda Qazaqstan Respýblıkasynyń Qurmetti konsýldyǵy ashyldy. Qazaqstannyń Aýstrııa men Slovenııadaǵy elshisi Qaırat Sarybaı Qurmetti konsýl Gorazd Shıfrerge konsýldyq patentin tabystady.
2017 jyly Petropavldyń kórikti oryndarynyń kartasyna «Abylaıhan rezıdentsııasy» mýzeı kesheni engizildi. Keshen: negizgi korpýs, han keńsesi, qonaqúı jáne monshadan turady. Tórt zaldaǵy ekspozıtsııa Abylaıhannyń qyzmeti jaıly syr shertedi.
2017 jyly ıÝNESKO-nyń Parıj qalasyndaǵy shtab páterinde «Bolashaqqa baǵdar: rýhanı jańǵyrý» kitap kórmesi ashyldy. Kórmege 1929-1940 jyldar aralyǵynda latyn árpimen jazylǵan kitaptar qoıyldy. Onyń ishinde latyn grafıkasyndaǵy alǵashqy qazaq álipbıi, til bilimi jaıyndaǵy ilki basylymdar, Abaı týyndylary, qýǵyn-súrginge ushyraǵan jazýshylar – Ahmet Baıtursynuly jáne Sáken Seıfýllınderdiń shyǵarmalary bar.
2018 jyly Dúnıejúzilik ekonomıka forýmynyń Jahandyq básekege tózimdilik reıtınginiń «Infraqurylym» sanatynda Qazaqstan energııanyń qoljetimdiligi boıynsha álemde birinshi orynǵa laıyq dep tanyldy.
2019 jyly Aqtóbedegi Nazarbaev mektebiniń oqýshylary Asan Qojın men Nurdáýlet Taýmergenov BlindHelper atty zaǵıp jandarǵa arnalǵan navıgatsııalyq júıesi bar qol-taıaq jasady. Jobanyń mindeti – kórý qabileti nashar adamdardy baǵyttaýǵa arnalǵan ámbebap qurylǵyny jasaý bolatyn. BlindHelper adamnyń ornalasqan jerin tabady jáne neırondyq jelilerdi qoldana otyryp qajetti pýnktke aparady. Ony paıdalaný úshin úshinshi taraptyń kómegi qajet emes. Basqarý jáne navıgatsııa qarapaıym jáne ıntýıtıvti formatta ótedi.
2020 jyly «Astana Opera» sahnasynda «Moler, Volter jáne Bomarshe, nemese Frantsýz komedııasynyń negizin salýshylar» opera-sımfonııalyq kontserti ótti. Joba avtory – teatrdyń bas dırıjeri Alan Bóribaev. «Ónerdiń kóptegen túrlerin biriktirýge, ámbebap sıntez jasaýǵa tyrystym. Sahnada sımfonııalyq orkestr, klassıkalyq ádebıet, balet, pantomıma, opera ánshileri jáne zamanaýı tehnologııalar bar. Mátindi akter oqıdy. Bul – teatrdyń barlyq kúshi jumyldyrylǵan kontsert. Tipti, biregeı ónim jáne shetelde teńdesi joq dep te aıta alamyn», - dedi A. Bóribaev.
2021 jyly Nur-Sultan qalasynda «Qanattylar» ınklıýzıvti teatry ashyldy. Inklıýzıvti teatrdyń artyqshylyǵy – erekshe qajettiligi bar adamdardy áleýmettendirý, olardyń áleýetin ashý, shyǵarmashylyqpen aınalysýǵa múmkindik berý. Olar ótkizilgen sabaq esebinen de ózindik ońaltý alady. Sahnada kórý, estý, sóıleý problemalary bar adamdar, sondaı-aq arbamen júretin adamdar óner kórsetedi. Teatr bazasyndaǵy erekshe adamdar sahnalyq ónermen, horeografııamen aınalysady, mádenı is-sharalarǵa belsendi qatysady.
2021 jyly astanadaǵy «Jas batyr» sport kesheninde Qajymuqan Muńaıtpasulynyń eskertkishi ashyldy. Eskertkishtiń ashylý saltanatyna áıgili palýannyń urpaqtary, sport jáne qoǵam ardagerleri qatysty. Sonymen qatar, «Jas batyr» sport keshenine Qajymuqannyń aty berildi.
