17 qarasha. Tulǵalar týǵan kún
Búgin, 17 qarasha kúni tulǵalardan kimder dúnıege kelgen? Kazinform oqyrmandaryna esimder kúntizbesin usynady.
78 jyl buryn (1947) belgili arheolog, tarıh ǵylymdarynyń doktory jáne professor, áıgili Berel qorǵandaryn zertteýshi, Á.Marǵulan atyndaǵy Arheologııa ınstıtýtynyń bas ǵylymı qyzmetkeri Zeınolla Samashuly SAMAShEV dúnıege keldi.
Shyǵys Qazaqstan oblysy Besterek aýylynda týǵan. Óskemen pedagogıkalyq ınstıtýtynyń tarıh fakýltetin bitirgen (1970).
Eńbek joly: tarıh, arheologııa jáne etnografııa ınstıtýtynda oqytýshy (1970-1980), laborant, ǵylymı qyzmetker (1980-1988), Tarıh, arheologııa jáne etnografııa ınstıtýtynyń tarıhqa deıingi arheologııa bóliminiń meńgerýshisi (1988-1991), Arheologııa ınstıtýtynyń kóne ónerdi zertteý bóliminiń meńgerýshisi. OH. Marǵulan (1991). Shýlba ekspedıtsııasynyń qatysýshysy (1980-1983), Shyǵys Qazaqstan oblysy Katonqaraǵaı aýdany Berel qorǵandaryn zertteýshi (1997).
Negizgi zertteý baǵyttary: ejelgi jáne orta ǵasyrlardaǵy Qazaqstan men Ortalyq Azııanyń arheologııasy, tarıhy, mádenıeti men óneri. Qazaqstanda, Reseıde, Qytaıda, Frantsııada, AQSh-ta jáne t.b. jarııalanǵan 100-den astam ǵylymı eńbekterdiń avtory.
Ulan aýdandyq máslıhatynyń IV sessııasynyń sheshimimen «Ulan aýdanynyń Qurmetti azamaty» ataǵy berildi.
57 jyl buryn (1968) «Qazaqstan halqyna» qoǵamdyq qory Basqarma tóraǵasynyń orynbasary Sofııa Serikbaıqyzy AISAǴALIEVA dúnıege keldi.
1990 jyly S.M. Kırov atyndaǵy Qazaq memlekettik ýnıversıtetin matematık mamandyǵymen, 1999 jyly Maastrıht menedjment mektebin bitirgen, ekonomıka magıstri.
Eńbek joly: 1993-1998 jyldary Almaty qalasy Qazaq memlekettik basqarý akademııasynyń oqytýshysy, aǵa oqytýshysy, dotsenti, 1998 jyly QR Investıtsııalar jónindegi memlekettik komıtetiniń menedjeri, 1999-2000 jyldary QR Statıstıka agenttiginiń Qurylys jáne ınvestıtsııalar statıstıkasy basqarmasynyń bastyǵy, 2000-2001 jyldary QR Ekonomıka mınıstrliginiń Investıtsııalyq saıasat departamentiniń dırektory, 2001-2002 jyldary QR EM vıtse-mınıstri, QR Ekonomıka jáne saýda mınıstrliginiń dempıngke qarsy baqylaý komıtetiniń tóraǵasy, 2002-2003 jyldary QR Keden baqylaý agenttigi tóraǵasynyń orynbasary, 2003-2007 jyldary «Qazaqstan kásipkerler forýmy qaýymdastyǵy» ZTB atqarýshy dırektory, 2007 jyly QR Premer-Mınıstriniń keńesshisi, 2007-2009 jyldary QR QM Kedendik baqylaý komıteti tóraǵasynyń orynbasary, 2009-2010 jyldary QR QM Halyqaralyq qatynastar departamentiniń dırektory, 2010-2016 jyldary QR Qarjy monıtorıngi komıteti tóraǵasynyń orynbasary, 2016-2022 jyldary QR Qarjy mınıstrliginiń Qarjy monıtorıngi komıteti tóraǵasynyń mindetin atqarýshy qyzmetin atqardy. 2022 jyly «Qazaqstan halqyna» qory Basqarma tóraǵasynyń orynbasary boldy.
2025 jyldyń qańtar aıynan bastap qazirgi qyzmetinde.
49 jyl buryn (1976) «Almaty qalasynyń ortalyqtandyrylǵan kitaphana júıesi» KMM meńgerýshisi Meıram Erkenuly BEKTEMBAEV dúnıege keldi.
Qaraǵandy qalasynda týǵan. E.A. Bóketov atyndaǵy Qaraǵandy memlekettik ýnıversıtetin bitirgen.
Eńbek jolyn 1998 jyly «Qaraǵandy oblysy boıynsha Jyljymaıtyn múlik ortalyǵy» RMK-nyń Jyljymaıtyn múlikke quqyqtardy memlekettik tirkeý bóliminiń jetekshi mamany bolyp bastaıdy. 2002 jyly Qazaqstan Respýblıkasy Ádilet mınıstrligi Tirkeý qyzmeti komıteti Jyljymaıtyn múlikke quqyqtardy jáne onymen jasalatyn mámilelerdi memlekettik tirkeý basqarmasynyń bas mamany boldy. 2002-2004 jyldary – «Astana qalasy boıynsha Jyljymaıtyn múlik ortalyǵy» RMK dırektorynyń orynbasary. 2004-2006 jyldary – «Qaraǵandy oblysy boıynsha Jyljymaıtyn múlik ortalyǵy» RMK-nyń qujattardy qabyldaý men berý jáne aqparattyq qyzmet kórsetý bóliminiń bastyǵy, bas ınjenerdiń orynbasary. 2006-2007 jyldary «Shyǵys Qazaqstan oblysy boıynsha Jyljymaıtyn múlik ortalyǵy» RMK dırektorynyń orynbasary, kadr jáne is júrgizý bóliminiń basshysy. 2007-2008 jyldary – «Hımııalyq qaýipsizdik jáne qaldyqtardy basqarý ulttyq ortalyǵy» QQ zań bóliminiń basshysy. 2008-2011 jyldary «QR SІM Sharýashylyq basqarmasy» RMQK-nyń «Dıplomat Stroı Servıs» JShS dırektory. 2011-2012 jyldary L.N. Gýmılev atyndaǵy Eýrazııa ulttyq ýnıversıtetiniń zań bóliminiń basshysy. 2012-2013 jyldary - QR QM «Qarjy júıesi organdarynyń mamandaryn daıarlaý, qaıta daıarlaý jáne biliktiligin arttyrý ortalyǵy» AQ vıtse-prezıdenti. 2013-2014 jyldary «Nazarbaev Ortalyǵy» MM dırektorynyń orynbasary. 2014 jyly «Qazaqstan Respýblıkasynyń Tuńǵysh Prezıdenti — Elbasy kitaphanasy» MM dırektorynyń orynbasary.
46 jyl buryn (1979) Qazaqstan Respýblıkasy Atom energııasy jónindegi agenttigi tóraǵasynyń orynbasary Vasılıı Sergeevıch LAVRENOV dúnıege keldi.
Qazaq memlekettik zań akademııasyn (2000), Dıýk ýnıversıtetiniń zań mektebin jáne Kııýshý ýnıversıtetin halyqaralyq quqyq mamandyǵy boıynsha bitirgen (2004).
Eńbek qyzmetin 1999 jyly «Tıtýl» zań agenttigi» JShS-de zańger kómekshisi bolyp bastaǵan. Keıin «GRATA» zań fırmasy» JShS-de zańger bolyp jumys istegen.
2001-2002 jyldary «Qazatomónerkásip» UAK» AQ zań departamentiniń zań keńesshisi, 2002-2005 jyldary «GRATA» zań fırmasy» JShS-de seriktes, 2005-2007 jyldary «Bateman Kazakhstan Oil and Gas Company B.V.» kompanııasynyń Qazaqstandaǵy fılıalynda zań qyzmetiniń basshysy – quqyqtyq máseleler jónindegi bas keńesshi, 2007-2008 jyldary Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy «Integra Menedjment» jabyq aktsıonerlik qoǵamynyń munaıservıs kompanııasy ókildiginde zań qyzmetiniń dırektory, 2008-2017 jyldary «Eastcomtrans» kompanııalar tobynyń zań departamentiniń dırektory – bas zań keńesshisi, 2019-2022 jyldary Greenline Services Ltd kompanııasynda aǵa seriktes – keńesshi, 2022-2025 jyldary «QazMunaıGaz» UK» AQ basqarma tóraǵasynyń orynbasary bolyp qyzmet atqarǵan.
Qazirgi laýazymyn 2025 jylǵy mamyrdan bastap atqaryp keledi.
85 jyl buryn (1940-2018) ǵalym, tarıhshy-arheolog, Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq ǵylym akademııasynyń akademıgi, Berlındegi Nemis arheologııalyq ınstıtýtynyń korrespondent múshesi, Qazaqstan Respýblıkasynyń eńbek sińirgen ǵylym jáne tehnıka qaıratkeri Karl Moldahmetuly BAIPAQOV dúnıege keldi.
Almaty oblysy Talǵar qalasynda týǵan. Lenıngrad memlekettik ýnıversıtetin bitirgen.
1963-1989 jyldary Qazaq KSR Ǵylym akademııasy Sh. Ýálıhanov atyndaǵy Tarıh, arheologııa jáne etnografııa ınstıtýtynyń aspıranty, ǵylymı qyzmetkeri, aǵa ǵylymı qyzmetkeri, bólim meńgerýshisi, dırektordyń orynbasary boldy. 1989-1991 jyldary Qazaq KSR Ǵylym akademııasy Shoqan Ýálıhanov atyndaǵy Tarıh, arheologııa jáne etnografııa ınstıtýty Arheologııalyq ortalyǵynyń jetekshisi qyzmetterin atqarady. 1991-2010 jyldary Álkeı Marǵulan atyndaǵy Arheologııa ınstıtýtynyń dırektory qyzmetin atqardy. 2011-2016 jyldary «Qazaqstan arheologııa qoǵamy» QB tóraǵasy; 2016-2017 jyldary Mádenıetterdi jaqyndastyrý ortalyǵy dırektorynyń mindetin atqarýshy, 2017-2018 jyldary Á. Marǵulan atyndaǵy Arheologııa ınstıtýty ýrbanızatsııa jáne nomadızm bóliminiń meńgerýshisi boldy. Qazaqstannyń orta ǵasyrlyq tarıhyn, qala men dala arasyndaǵy baılanysty zerttep, ǵylymda jańa baǵytty damytty. 40-tan asa monografııa, arheologııaǵa baılanysty 4 oqý quraly, 4 mektep oqýlyǵy, 12 albom jáne 500-den astam ǵylymı maqalalardyń avtory. Birneshe halyqaralyq konferentsııalarǵa qatysyp, ıÝNESKO uıymdastyrǵan «Jibek joly» halyqaralyq ekspedıtsııasyna Qazaqstan tarapynan jetekshilik etti. ıÝNESKO-nyń Orta Azııa tarıhymen aınalysatyn halyqaralyq ǵylymı komıteti men «Uly Jibek joly» Qazaqstan ulttyq komıtetiniń múshesi, Sh. Ýálıhanov atyndaǵy syılyqtyń laýreaty. «Parasat» ordenimen jáne medaldarmen marapattalǵan.