15 tamyz. Tulǵalar týǵan kún

Búgin, 15 tamyz kúni tulǵalardan kimder dúnıege kelgen? Kazinform oqyrmandaryna esimder kúntizbesin usynady.

туған күн
Фото: Kazinform/Midjourney

ESІMDER

58 jyl buryn (1967) QR Parlamenti Májilisiniń depýtaty (VII shaqyrylym) Erlan Haılanuly BARLYBAEV dúnıege keldi.

 Erlan Haılanuly BARLYBAEV
Foto: senate.parlam.kz

Shyǵys Qazaqstan oblysynda týǵan. 1990 jyly Almaty halyq sharýashylyǵy ınstıtýty, mamandyǵy – «Tekserý jáne baqylaý». 2011-2014 jyldary Reseı Federatsııasy Prezıdenti janyndaǵy memlekettik qyzmet jáne halyq sharýashylyǵy akademııasy, biliktiligi – iskerlik ákimshilik doktory (Doctor of Business Administration (DBA)

Eńbek joly: 1990-1992 jyldary Qazaqstan Respýblıkasynyń Energetıka mınıstrligi sýmen jabdyqtaý jumys basqarmasy bas býhgalterdiń orynbasary, 1992-2002 jyldary «BAER» kompanııasynyń prezıdenti, 2002-2008 jyldary «SÚT» AQ (Pavlodar qalasy) basqarma tóraǵasy, 2008-2016 jyldary «Mal ónimderi» AQ dırektorlar keńesiniń múshesi, 2009-2010 jyldary «GorElektroSet» AQ (Ekibastuz qalasy) basqarma tóraǵasynyń ekonomıka jáne qarjy boıynsha orynbasary, 2010-2016 jyldary «GorElektroSet» AQ (Ekibastuz qalasy) Dırektorlar keńesiniń tóraǵasy, 2010-2011 jyldary «Atameken» QUEP basqarma tóraǵasynyń halyqaralyq máseleler boıynsha orynbasary, 2011 jyly «Aq jol» demokratııalyq partııasy tóraǵasynyń orynbasary (ekonomıkalyq saıasat jáne kásipkerlikti qoldaý), 2016-2021 jyldary QR Parlamenti Májilisiniń depýtaty (VI shaqyrylym), Agrarlyq máseleler komıtetiniń múshesi boldy.

2023 jyldyń naýryz aıynan bastap qazirgi qyzmetinde.

2013 jyly «Qurmet» ordenimen nagradtalǵan.

44 jyl buryn (1981) Ulttyq ekonomıka vıtse-mınıstri Arman Baqytjanuly QASENOV dúnıege keldi.

Arman Baqytjanuly QASENOV
Foto: Gov.kz

Almaty qalasynda týǵan. Ál-Farabı atyndaǵy qazaq ulttyq ýnıversıtetin halyqaralyq ekonomıkalyq qatynastar mamandyǵy boıynsha bitirgen. London bıznes mektebinde qarjy mamandyǵy boıynsha magıstr dárejesin aldy (Ulybrıtanııa).

Eńbek joly: qarjy sektory (2002); qarjy, ınvestıtsııalyq jobalar jáne bıznes salasyndaǵy basshylyq laýazymdarda 20 jyldyq tájirıbesi bar; Qazaqstannyń iri jeke jáne memlekettik qarjy ınstıtýttarynyń dırektorlar keńesiniń múshesi, basqarma múshesi (2009); «Qazaqstan Investment Corporation» AQ basqarma tóraǵasynyń orynbasary (2023-2024 jj.).

2024 jyldyń maýsym aıynan beri qazirgi qyzmetinde.

41 jyl buryn (1984) Shymkent qalalyq ІІB bastyǵynyń birinshi orynbasary Qurmanbek Satynbekuly SAHOV dúnıege keldi.

Qurmanbek Satynbekuly SAHOV
Foto: Gov.kz

Shymkentte týǵan. Qazaqstan Respýblıkasy Іshki ister mınıstrliginiń Akademııasyn «Zańger» mamandyǵy boıynsha bitirgen.

Eńbek joly: Ońtústik Qazaqstan oblysy Іshki ister Bas basqarmasy Shymkent qalasy OKP 2-OP aımaqtyq-aýmaqtyq tobynyń jedel ýákili; Ońtústik Qazaqstan oblysy Abaı aýdandyq ІІB OKP múliktik qylmystardy ashý bóliminiń jedel ýákili; Ońtústik Qazaqstan oblysy Abaı aýdandyq ІІB OKP aǵa jedel ýákili; Ońtústik Qazaqstan oblysy ІІD UKP aǵa jedel ýákili; Ońtústik Qazaqstan oblysy Shymkent qalalyq Іshki ister departamenti Ál-Farabı aýdandyq OKP bóliminiń bastyǵy; Qazyǵurt aýdandyq ishki ister bólimi bastyǵynyń birinshi orynbasary; Ońtústik Qazaqstan oblysy Shymkent qalalyq ishki ister basqarmasy Abaı aýdandyq OKP bastyǵynyń orynbasary (2001-2015); Ońtústik Qazaqstan oblysy Іshki ister departamenti Ordabasy aýdandyq ІІD bastyǵy (2015-2018); Túrkistan oblysy ІІD krımınaldyq polıtsııa basqarmasynyń bastyǵy (2018-2020); Túrkistan oblysynyń polıtsııa departamenti bastyǵynyń orynbasary (2020-2025); Túrkistan oblysy ІІD bastyǵynyń birinshi orynbasary (2025).

2025 jyldyń maýsym aıynan beri qazirgi qyzmetinde.

2-dárejeli «Aıbyn» ordenimen marapattalǵan.

38 jyl buryn (1987) Tsıfrlyq úkimetti qoldaý ortalyǵynyń atqarýshy dırektory Álııa Qalqamanqyzy OSPANOVA dúnıege keldi.

Álııa Qalqamanqyzy OSPANOVA
Foto: edcrunch.online

Taldyqorǵan qalasynda týǵan. Qazaqstan-Brıtan tehnıkalyq ýnıversıtetin, Imperial College (Ulybrıtanııa) Quantic Business School (AQSh) bitirgen.

Eńbek joly: halyqaralyq uıymdarda (Microsoft, Ericsson, RELX Group (Elsevier), sondaı-aq memlekettik jáne kvazımemlekettik sektorda) basshy laýazymdarda jumys istedi.

2023 jyldyń qarasha aıynan bastap qazirgi qyzmetinde.

37 jyl buryn (1988) «SPK Shymkent» AQ marketıng jáne jyljytý departamentiniń dırektory, basqarma múshesi Janna Arystanqyzy BAISEIІTOVA dúnıege keldi.

Qazaq gýmanıtarlyq-zań ýnıversıtetin «Ekonomıka» mamandyǵy boıynsha bitirgen (2009); Qazaq gýmanıtarlyq-zań ýnıversıtetin «Tabıǵı sharýashylyq ekonomıkasy» mamandyǵy boıynsha magıstratýra (2011); Qazaq gýmanıtarlyq-zań ýnıversıteti, Bıznes mektebi, MBA (2016); Bıznes jáne halyqaralyq zertteýler ýnıversıteti (Jeneva, Shveıtsarııa), MVA (2016).

Eńbek joly: Bıznes mektebiniń MVA mamany, KAZGıÝÝ Ýnıversıteti (2009 - 2012); KAZGıÝÝ ýnıversıteti joǵary mektep dırektorynyń orynbasary (2012 - 2014); bıznes mektebi dırektorynyń qoǵammen baılanys jónindegi orynbasary (2014 - 2015); kaztube.kz jobasynyń jetekshisi, «Qazkontent» AQ medıa jobalar boıynsha basqarýshy dırektory (2015-2016); Endaýment Korporatıvtik qorynyń dırektory, KAZGıÝÝ PR qyzmetiniń basshysy (2016-2018); «QMG Injınırıng» JShS bas PR mamany, dırektordyń orynbasary, quzyretti damytý departamentiniń dırektory (2018-2023); «Samuryq» bıznes akademııasy bas dırektorynyń orynbasary (2023-2024).

97 jyl buryn (1928-1994) aqyn, Qazaqstannyń halyq jazýshysy, Qazaq SSR Memlekettik syılyǵynyń ıegeri Ǵafý QAIYRBEKOV dúnıege kelgen.

 Ǵafý QAIYRBEKOV
Foto: discogs.com

Qostanaı oblysynyń Torǵaı qalasynda týǵan. Abaı atyndaǵy Qazaq pedagogıkalyq ınstıtýtyn bitirgen.

Qazaq memlekettik baspasy poezııa redaktsııasynyń basshysy, «Qazaq ádebıeti» gazeti bas redaktorynyń orynbasary, «Jazýshy» baspasy poezııa redaktsııasynyń meńgerýshisi qyzmetterin atqarǵan. 1968-1973 jyldary – Qazaqstan Jazýshylar odaǵy poezııa sektsııasynyń jetekshisi. 1973-1989 jyldary – «Juldyz» jýrnaly bas redaktorynyń orynbasary. Qazaqstan Jazýshylar odaǵy Aqyndar qaýymdastyǵynyń prezıdenti bolǵan.

Aqynnyń «Qurdastar», «Dala qońyraýy», «Jer astyndaǵy juldyzdar», «Qanatty jyldar», «Belasar», «Juldyzdy taǵdyrlar», «Eltinjal», «Aq jelken», «Úsh qııan», «Balyqshy Ivan», «Qosbasar», «Taýlar sóıleıdi», «Aral áýenderi», «Balqýraı», «Kún balasy», «Bolshevık aýyly», «Altyn besik», «Kósemniń nurly atymen», «Dala sazdary», «Torǵaı tolqyny», «Asý alda», «Jelqaıyq», «Bir kemeniń ústinde», «Mańǵystaý mańǵazdary», «Kúnteńesken» poemalar, povester, óleńder, ocherkter, kóptegen ánderdiń óleńderi. Ol 40-tan asa kitaptyń avtory. Kórkem aýdarma salasynda Rýdakıdiń, Baıronnyń, Pýshkınniń, Lermontovtyń, Nekrasovtyń, Shevchenkonyń, Maqtymqulynyń, Tolstoıdyń, Kýprınniń, Korolenkonyń, Býnınniń, Esenınniń, Ǵamzatovtyń shyǵarmalaryn qazaq tiline tárjimalaǵan.

«Halyqtar dostyǵy» ordenimen, «Eńbektegi erligi úshin» medalimen marapattalǵan.

95 jyl buryn (1930-1992) áıgili kompozıtor, Qazaqstannyń halyq ártisi, Qazaqstan Respýblıkasy Gımniniń avtory Shámshi QALDAıAQOV dúnıege kelgen.

Shámshi QALDAıAQOV
Foto: el.kz

Qazirgi Túrkistan oblysynyń Otyrar aýdanynda týǵan. Saryaǵashtaǵy Qapylanbek maldárigerlik tehnıkýmyn, Tashkenttegi mýzyka ýchılışesin, Almaty memlekettik konservatorııasyn bitirgen.

1950 jyldan bastap shyǵarmashylyq qyzmetpen aınalysqan. Ol ulttyq mýzyka óneriniń án janryna asa aıqyn, sońǵy lep ala kelgen sazger retinde tanyldy. Onyń ánderi qulaqqa jaǵymdy, júrekke jyly qabyldanyp, jurtshylyqtyń súıispenshiligine bólendi. Kompozıtor shyǵarmalarynyń taqyryptyq, mazmundyq aýqymy asa keń. Elge, jerge, Otanǵa, ata-anaǵa, jarǵa, dos-jaranǵa degen súıispenshilik Shámshi shyǵarmalarynyń basty taqyryby. Onyń azamattyq lırıkaǵa tunǵan, respýblıkamyzdyń keń baıtaq jerin jyrǵa qosatyn «Aq erke - Aq Jaıyq», «Arys jaǵasynda», «Syr sulýy», «Teriskeı», «Qarqaraly», «Ómir ózen», t.b. týyndylaryn jurtshylyq erekshe yqylaspen qabyldady. Kompozıtordyń marsh ekpindi, jigerli, shattyqpen shyrqalatyn «Meniń Qazaqstanym», «Baqyt qushaǵynda», «Bárinen de sen sulý» sııaqty ánderi halyq arasyna keńinen tarady. 1992 jyldan bastap sazgerler men ánshiler úshin Qaldaıaqov atyndaǵy halyqaralyq baıqaý-festıval dástúrli túrde ótkizilip turady. Shymkent qalasynda oblystyq fılarmonııa, bir kóshe, Almaty qalasynda bir kóshe, kompozıtor týǵan ólke – Sháýildir aýylyndaǵy mýzyka mektebi Qaldaıaqov esimimen atalady. Shymkent fılarmonııasynyń aldyna Qaldaıaqov eskertkishi ornatylǵan. 1991 jyly ol jaıly ǵumyrnamalyq «Jyldarym meniń, jyrlarym meniń» (rejısseri T.Ahmetov) degen derekti telefılm túsirilip, «Shámshiǵumyr» estelikter men maqalalar jınaǵy jaryq kórdi.

Сейчас читают