14 qazan. Tulǵalar týǵan kún
Búgin, 14 qazan kúni tulǵalardan kimder dúnıege kelgen? Kazinform oqyrmandaryna esimder kúntizbesin usynady.
78 jyl buryn (1947) Qazaqstannyń memleket jáne qoǵam qaıratkeri, Qazaqstannyń Eńbek Eri, «KAZENERGY» qaýymdastyǵy tóraǵasynyń orynbasary Uzaqbaı Súleımenuly QARABALIN dúnıege keldi.
Atyraý oblysy Embi aýdany Qosshaǵyl kentinde týǵan. 1970 jyly I.M. Gýbkın atyndaǵy Máskeý munaı-hımııa jáne gaz ónerkásibi ınstıtýtyn «Munaı men gaz kenishterin ıgerýdiń keshendi mehanızatsııasy jáne tehnologııasy» mamandyǵy boıynsha bitirdi.
Eńbek joly: 1973-1974 jyldary «Qazmunaıgazbarlaý» basqarmasy Ońtústik Embi munaı-gaz barlaý ekspedıtsııasynyń ınjener-tehnologi, 1974-1981 jyldary Qazaq ǵylymı-zertteý geologııalyq barlaý munaı ınstıtýtynyń shaıylmaly eritindiler, burǵylaý tehnologııasy zerthanasynyń meńgerýshisi, 1981-1988 jyldary Qazaq ǵylymı-zertteý geologııalyq barlaý munaı ınstıtýty dırektorynyń ǵylymı jumys jónindegi orynbasary bolyp eńbek etti. 1988-1990 jyldary «Kaspıı mańy geologııa» bas aýmaqtyq basqarmasy tereńdeı burǵylaý basqarmasynyń basshysy, 1990-1991 jyldary V.I. Lenın atyndaǵy Qazaq polıtehnıkalyq ınstıtýtynyń Gýrev fılıalynyń kafedra meńgerýshisi, 1991-1992 jyldary QR Prezıdenti Apparatynyń jáne QR Mınıstrler kabınetiniń ónerkásip bóliminiń aǵa referenti, 1992-1994 jyldary QR Energetıka jáne otyn resýrstary mınıstrliginiń munaı jáne gaz bas basqarmasynyń basshysy, 1994-1997 jyldary QR Energetıka jáne otyn resýrstary mınıstriniń, QR Munaı jáne gaz ónerkásibi mınıstriniń orynbasary boldy. 1997-2000 jyldary «Qazaqoıl» UMK birinshi vıtse-prezıdenti, 2000-2001 jyldary «QazTransGaz» JAQ prezıdenti, 2001-2003 jyldary QR Energetıka jáne mıneraldy resýrstar vıtse-mınıstri, 2003-2008 jyldary «QazMunaıGaz» Ulttyq kompanııasy» AQ prezıdenti, 2008-2013 jyldary «MańǵystaýMunaıGaz» AQ bas dırektory, 2013-2014 jyldary QR Munaı jáne gaz mınıstri, 2014-2016 jyldary QR Energetıka mınıstriniń birinshi orynbasary bolyp qyzmet atqardy. 2016 jyldan «KAZENERGY» qaýymdastyǵy tóraǵasynyń orynbasary qyzmetterin atqardy.
ІІІ dárejeli «Barys» (2005), «Qurmet» (2000), «Lıder rossııskoı ekonomıkı» (2005) ordenderimen; «Qazaqstan Konstıtýtsııasyna 10 jyl» (2005), «Qazaqstan Respýblıkasynyń Parlamentine 10 jyl» (2006) mereıtoı medaldarymen; «Qazaqstan Respýblıkasynyń qurmetti sport qaıratkeri» (2007) medalimen; «KSRO jer qoınaýyn barlaý úzdigi» (1988) tósbelgisimen marapattalǵan.
«Qazaqstan Respýblıkasynyń qurmetti jer qoınaýyn barlaýshysy» (2003) ataǵyn; «Kazenergy» Eýrazııa energetıkalyq forýmynda «Jyl adamy» ataǵyn, «Altyn Prometeı» syılyǵyn (2009) alǵan; «Qazaqstannyń Eńbek Eri» (2011).
77 jyl buryn (1948) «Caspian Group» AQ Dırektorlar keńesiniń tóraǵasy ıÝrıı Andreevıch TsHAI dúnıege keldi.
Jambyl oblysynda týǵan. 1972 jyly Qyrǵyz memlekettik dene shynyqtyrý jáne sport ınstıtýtyn «Dene shynyqtyrý jáne sport» páni muǵalimi mamandyǵy boıynsha bitirgen.
Eńbek joly: 1968 jyly «Lokomotıv» qoǵamynyń Shý aýdandyq keńesiniń jattyqtyrýshysy, 1968-1980 jyldary orta mektep muǵalimi, Shý qalasyndaǵy BJSM dırektorynyń orynbasary, Jambyl oblysy boksshylar komandasynyń aǵa jattyqtyrýshysy bolyp eńbek etti. 1980-1989 jyldary QazKSR, Keńes Odaǵy qurama komandalarynyń bokstan jattyqtyrýshysy, 1989-1991 jyldary Ońtústik Koreıa quramasynyń bokstan jattyqtyrýshysy, 1991-2007 jyldary «Dostar» kompanııasynyń prezıdenti qyzmetterin atqardy. 2007 jyly QR Týrızm jáne sport mınıstriniń keńesshisi bolyp taǵaıyndaldy. 2004-2007 jyldary «Kaspıı ınvestıtsııalyq holdıngi» AQ prezıdenti, dırektorlar keńesiniń negizin qalaýshy jáne tóraǵasy (qazirgi «Caspian Group» AQ) boldy. 2007-2013 jyldary QR Parlament Senatynyń depýtaty, Qarjy jáne bıýdjet komıtetiniń múshesi boldy.
«Qurmet», «Dostyq» ordenderimen marapattalǵan.
61 jyl buryn (1964) jazýshy, dramatýrg Roza Qajyǵalymqyzy MUQANOVA dúnıege keldi.
Shyǵys Qazaqstan oblysy Úrjar aýdanynda týǵan. Qazaq memlekettik ýnıversıtetiniń (ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti) jýrnalıstıka fakýltetin bitirgen.
Ortalyq murajaıdyń Ádebıet jáne óner bóliminde, Qazaqstan Jazýshylar odaǵynyń Aýdarma alqasynyń aǵa redaktory, QR Aqparat mınıstrliginiń jaýapty qyzmetkeri bolǵan.
«Jaryq dúnıe», «Qyz jylaǵan», «Dúnıe kezek», «Qudiret-Kıe», «Máńgilik bala beıne» áńgimeleri men dramalyq shyǵarmalardyń avtory. 2001 jyly Rabǵuzıdiń «Qıssa-súl-Ánbıı-ıa» kitabyn qazaq tiline tárjimalaǵan. 1996 jyly M. Áýezov atyndaǵy Qazaq memlekettik akademııalyq drama teatrynda «Máńgilik bala beıne» pesasy qoıyldy. 1997 jyly Ǵ. Músirepov atyndaǵy memlekettik akademııalyq jastar men balalar teatrynda M. Áýezovtiń «Qaraly sulý» áńgimesiniń jelisinde jazylǵan dramalyq qoıylymy sahnalandy. 2001 jyly Sh. Aımanov atyndaǵy «Qazaqfılm» kınostýdııasy «Qyz jylaǵan» áńgimesiniń jelisimen kıno túsirdi.
Qazaqstan Jastar syılyǵynyń, «Alash» halyqaralyq ádebıet syılyǵynyń ıegeri.
56 jyl buryn (1969) Qazaqstan Respýblıkasy Qorǵanys mınıstri Dáýren Jumataıuly QOSANOV dúnıege keldi.
Pavlodar oblysynda týǵan. 1990 jyly Armavır joǵary áskerı avıatsııalyq ushqyshtar ýchılışesin, Áskerı-áýe akademııasyn bitirgen.2005 jyly ıÝ. A.Gagarın atyndaǵy Áskerı-áýe akademııasyn, 2013 jyly Reseı Federatsııasy Qarýly Kúshteri Bas shtabynyń Áskerı akademııasyn bitirgen.
Úsharal jaýyngerlik polkinde qyzmet etti. Taldyqorǵandaǵy "Sý-27" eskadrılıasynyń komandıri, Qaraǵandy avıabazasy shtabynyń bastyǵy;
Shymkent avıabazasynyń komandıri, QR Qarýly Kúshteri Áýe qorǵanysy kúshteri Áskerı-áýe kúshteriniń qolbasshysy, Aqtóbe qalasyndaǵy Áýe qorǵanysy kúshteri Áskerı ınstıtýtynyń dırektory qyzmetin atqarǵan. 2022 jylǵy 29 jeltoqsanda QR Prezıdentiniń buıryǵymen QR Qarýly Kúshteriniń Áýe qorǵanysy kúshteriniń Bas qolbasshysy laýazymyna taǵaıyndaldy. 2024-2025 jyldary Qorǵanys mınıstriniń orynbasary – QR Qarýly Kúshteri Áýe qorǵanysy kúshteriniń bas qolbasshysy boldy.
Qazirgi qyzmetin 2025 jyldyń maýsymynan beri atqaryp keledi.
II dárejeli "Dańq" ordenimen, "Jaýyngerlik erligi úshin" medalimen jáne mereıtoılyq medaldarmen marapattalǵan.
45 jyl buryn (1980) VIII saılanǵan Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń depýtaty, Áleýmettik-mádenı damý komıtetiniń múshesi Ardaq Quttyqojauly NAZAROV dúnıege keldi.
Almaty oblysy, Raıymbek aýdany, Qaqpaq aýylynda dúnıege kelgen. 2011 jyly Abaı atyndaǵy Qazaq Ulttyq pedagogıkalyq ýnıversıtetin «Quqyqtaný» mamandyǵy boıynsha, Qazaq qatynas joldary ýnırvesıtetin «Ekonomıka» mamandyǵy boıynsha, 2014 jyly Qazaq sport jáne týrızm akademııasyn «Dene shynyqtyrý jáne sport» mamandyǵy boıynsha aıaqtady.
Djıý-djıtsýdan Qazaqstan chempıony (1999, Almaty), aralas jekpe-jekten úsh márte álem chempıony jáne álem kýbogynyń ıegeri, Eýrazııanyń eki márte chempıony (2001, Astana, 2002, Qaraǵandy). Azııa chempıony (2003, Bishkek,Qyrǵyzstan), Eýropa-Azııa týrnıriniń jeńimpazy (2005, Ekaterınbýrg, Reseı). Eýropa chempıony (2007, Tallın, Estonııa). Erejesiz jekpe-jekten Qazaqstan Respýblıkasynyń eńbek sińirgen sport sheberi.
Qyzmetin 2023 jyldyń naýryz aıynan beri atqaryp keledi.
40 jyl buryn (1985) Aqmola oblysy Ádilet departamenti basshysynyń oynbasary - Ádep jónindegi ýákili Medet Orynbekuly EDRISOV dúnıege keldi.
Kókshetaý oblysy, Kókshetaý aýdany, Molodejnoe aýylynda týǵan. 2007 jyly "Femıda" Zań akademııasyn bitirdi.
Eńbek jolyn 2007 jyly "Aqmola oblysynyń sottar ákimshiligi" MM № 1 Kókshetaý aýmaqtyq bóliminiń bas mamany retinde bastady. 2009-2021 jyldary ádilet organy salasynda túrli qyzmetter atqardy.
Qazirgi laýazymyn 2021 jyldyń qazanynan bastap atqaryp keledi.
38 jyl buryn (1987) Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti Ákimshiligi Іshki saıasat bólimi jetekshisiniń orynbasary Indıra Sadybekqyzy RYSTINA dúnıege keldi.
2010 jyly L.Gýmılev atyndaǵy Eýrazııa ulttyq ýnıversıtetin «Saıasattaný» mamandyǵy boıynsha bitirgen. «Saıası ǵylymdar» mamandyǵy boıynsha PhD doktory. 2020 jyly dotsent atandy.
Eńbek jolyn 2008 jyly mektepte muǵalim bolyp bastaǵan. Saıasattaný kafedrasynyń oqytýshysy jáne dotsenti, «Teleradıo jáne qoǵammen baılanys» kafedrasynyń, sondaı-aq L.N. Gýmılev atyndaǵy EUÝ «Saıasattaný» kafedrasynyń meńgerýshisi bolyp jumys istedi. L.N. Gýmılev atyndaǵy Eýrazııa ulttyq ýnıversıteti rektorynyń keńesshisi boldy. L.N. Gýmılev atyndaǵy EUÝ «Saıasattaný» mamandyǵy boıynsha dıssertatsııalyq keńesiniń múshesi. 2022-2023 jyldary Qazaqstan halqy Assambleıasy Hatshylyǵy meńgerýshisiniń orynbasary boldy.
Qazirgi qyzmetin 2023 jyldyń qyrkúıeginen beri atqaryp keledi.
Ǵylymı-zertteý jáne pedagogıkalyq qyzmetpen aınalysady, ondaǵan ǵylymı jarııalanym avtory.