14 qazan. QazAqparat kúntizbesi
14 qazan. JEKSENBІ
Halyqaralyq standarttaý kúni
1946 jylǵy 14 qazanda Halyqaralyq standarttaý uıymyn qurý týraly sheshim shyqty.
Ýkraınada otan qorǵaýshylar kúni
Bul kúndi Ýkraına Prezıdenti P.Poroshenko 2014 jylǵy 14 qazandaǵy № 806/2014 jarlyǵymen resmı mereke retinde bekitti.
Belarýste analar kúni
1996 jyly úkimettiń sheshimimen barlyq analardyń resmı merekesi bekitildi.
Kıshınev qalasy kúni
Bul qalanyń negizi 1436 jyly qalanǵan. Kıshınev qalasy eldiń ortalyǵynda Byk ózeniniń boıynda ornalasqan, Moldavanyń astanasy, ekonomıkalyq jáne mádenı ortalyǵy.
Madagaskarda alǵashqy respýblıka jarııalanǵan kún
Madagaskarda bul kún Táýelsizdik kúnine teńestirilgen memlekettik mereke retinde atalyp ótiledi. 1958 jyly osy kúni Frantsııanyń protektoratymen Malagasııa Avtonomııalyq Respýblıkasy jarııalandy.
ESTE QALAR OQIǴALAR
1939 jyly Jambyl oblysy quryldy. Qazaqstan Respýblıkasynyń ońtústiginde ornalasqan. Oblystyń qazirgi ákimshilik ortalyǵy - Taraz qalasy.
Quramyna 10 aýdan, 1 oblystyq deńgeıdegi, 3 aýdandyq deńgeıdegi qala kiredi. Oblys tústi metaldarǵa, barıtke, kómirge, qaptaıtyn, tóseıtin jáne tehnıkalyq maqsattaǵy tastarǵa, qurylys materıaldaryna baı.
Oblysta qazaq jáne orys drama teatrlary, fılarmonııa, 5 muraǵat, kitaphanalar, klýbtar men mádenıet úıleri bar. Taraz qalasynyń aýmaǵynda b.e.d. X-XI ǵasyrlardan saqtalǵan Aısha-Bıbi jáne Babaja qatyn keseneleri, X-XIII ǵasyrlardan qalǵan Qarahan men Dáýitbek saǵanalary ornalasqan.
1994 jyly Aqmolanyń Revolıýtsııa kóshesinde (qazirgi Astana qalasyndaǵy Seıfýllın kóshesi) aqyn Sáken Seıfýllınniń 100 jyldyq mereıtoıyna oraı eskertkish ashyldy.
1994 jyly Qazaqstan Respýblıkasy BUU-nyń Shólge aınalýmen kúres jónindegi konventsııasyna (BUU ShKK) qol qoıyp, ony 1997 jyldyń 7 shildesinde bekitti.
1999 jyly «Qazaqstan Respýblıkasy memlekettik organdary qurylymyn jetildirý jónindegi jáne olardyń quzyretterin anyqtaý sharalary týraly» Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti N.Nazarbaevtyń Jarlyǵy basylym betine shyqty.
2000 jyly Astanada K.Baıseıitova atyndaǵy Ulttyq opera jáne balet teatry óziniń alǵashqy teatrlyq maýsymyn ashty. Teatr sahnasynda M.Tólebaevtyń «Birjan men Sara», Dj.Verdıdiń «Travıata», P.Chaıkovskııdiń «Aqqý kóli» operalary qoıyldy. Búgingi tańda teatr repertýarynda L.Mınkýstyń «Don Kıhot», A.Adannyń «Jızel», B.Astafevtiń «Baqshasaraı burqaǵy», E.Rahmadıevtiń «Qamar sulý» sııaqty 20-dan astam qoıylymdary bar elimizdegi eń jas teatr sahnasynda Qurmanǵazy atyndaǵy Almaty konservatorııasynyń, Qazaq ulttyq mýzyka akademııasynyń, A.Seleznev atyndaǵy Almaty horeografııa ýchılışesiniń túlekteri jáne basqa da teatrlardan shaqyrylǵan ártister óner kórsetedi.
2002 jyly Astana qalasynda Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń qatysýymen, saltanatty jaǵdaıda, jańa halyqaralyq áýejaıdyń irgetasy qalandy.
2008 jyly Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń qatysýymen Qazaqstandaǵy tuńǵysh altyjolaqty Astana-Şýchınsk avtobanynda qozǵalysty ashý saltanaty ótti.
Mundaı joldyń bir shaqyrymynyń quny 3-4 mıllıon dollarǵa jetedi. Biraq onyń sapasyna 20-25 jylǵa kepildik beriledi. Astana-Şýche jolynyń uzyndyǵy - 224 shaqyrym, sonyń ishinde alty jolaqty qozǵalysy - 215 shaqyrym. Jobanyń jalpy quny - 115 mlrd teńge.
2009 jyly BUU-nyń Máskeýdegi aqparattyq ortalyǵynda Qazaqstan Prezıdenti Nursultan Nazarbaevtyń «Jahandyq qoǵamdy túbegeıli jańartý strategııasy jáne órkenıetter seriktestigi» kitabynyń tanystyrylymy ótti.
Kezdesý aıasynda reseılik jáne qazaqstandyq ǵalymdar taldap jasaǵan 2050 jylǵa deıingi «Órkenıetter bolashaǵy jáne órkenıetti seriktestik strategııasy» jahandyq boljamynyń ІH bólimi tanystyryldy.
2010 jyly Shymkentte «Men álemdi júregimmen sezemin» zaǵıptar shyǵarmashylyǵynyń birinshi festıvali ótti.
2011 jyly Ankarada Qazaqstan elshiligi men Túrkııa Ulttyq kitaphanasy uıymdastyrǵan fotokórme ashyldy. Ol Qazaqstan táýelsizdiginiń 20 jyldyǵyna arnaldy.
2014 jyly Grekııada qazaqtyń qoǵam qaıratkeri, jazýshy Sáken Seıfýllınge qatysty 1930 jyldardaǵy kezeńdegi latyn álipbıinde jazylǵan qujattar tabyldy.
2014 jyly Pavlodar oblysyndaǵy Aqsý qalasynyń turǵyndary fleshmob uıymdastyryp, Gınnestiń rekordtar kitabyna endi. Qala kúnin merekeleýge kelgen 11 myńǵa jýyq adam jergilikti stadıonnyń fýtbol alańyn toltyryp, aktsııaǵa qatysty. Energetıkter men metallýrgtar qalasynyń turǵyndary ortalyq stadıonda qoldaryna ustaǵan sary jáne kógildir tústi plakattardyń kómegimen «Bir Otan, Bir Taǵdyr, Bir Elbasy! Alǵa, Qazaqstan» patrıottyq jazbasyn shyǵardy.
2015 jyly ǵaryshker Aıdyn Aıymbetov QR Prezıdenti Nursultan Nazarbaevqa ǵaryshta bolǵan jáne jerimizdi 150 retten astam ushyp ótken Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik týyn tapsyrdy.
2015 jyly Ońtústik Qazaqstan oblysynda Sheteldik ınvestorlar keńesi quryldy. Olar OQO Kásipkerler palatasy janynda jumys isteıtin bolady jáne sheteldik kapıtaldyń qatysýymen óńirlik kompanııalardyń máselelerin kóteredi.
2016 jyly Mysyr Arab Respýblıkasynyń astanasy Kaır qalasynda qazaqtyń uly aqyny ári oıshyly Abaıǵa arnalǵan eskertkitiń saltanatty ashylý rásimi ótti. Abaı bıýsti Kaır ortalyǵyndaǵy eń kórikti jerlerdiń biri «Erkindik jáne dostyq» saıabaǵyna qoıyldy.
2016 jyly Kaspıı qubyr konsortsıýmy (KQK) iske qosý-baptaý sheńberinde júrgizilgen jumystar kezinde Qashaǵan ken ornynan shamamen 7 700 tonna eksportqa shyǵarylatyn munaıdyń birinshi partııasyn jóneltti. Sonymen qatar «QazTransOıl» AQ qubyrlyq júıesine 18 800 tonna eksportqa shyǵarylatyn munaıdyń partııasy jóneltildi, al «Intergaz Tsentralnaıa Azııa» AQ magıstraldi júıesine 22,8 mln tekshe metr taýarlyq gaz berildi.
1843 jyly Mendelsonnyń «Úılený marshy» alǵash ret oryndaldy.
1851 jyly Anglııada álemdegi eń iri aqparat agenttikteriniń biri - «Reıter» quryldy.
1860 jyly Peterbýrgta Marıın opera teatry ashyldy.
1926 jyly aǵylshyn jazýshysy Alan Mılnniń «Vınnı-Pýh týraly» kitaby jaryq kórdi.
1971 jyly alǵash ret Mariner 9 apparaty arqyly túsirilgen Marstyń sýreti jerge jetkizildi.