14 qarasha. Jylnama
Kazinform oqyrman nazaryna 14 qarashaǵa arnalǵan ataýly kúnder men este qalar oqıǵalar kúntizbesin usynady.
ATAÝLY KÚNDER
Dúnıejúzilik qant dıabetine qarsy kúres kúni
BUU Bas Assambleıasynyń 2006 jylǵy 20 jeltoqsandaǵy arnaıy qararynda jarııalanǵan. 2007 jyldan bastap, jyl saıyn 14 qarasha kúni atalyp ótedi. Alǵashqy ret Dúnıejúzilik dıabet kúnin 1991 jyly IDF pen DDSU ótkizgen. Onyń maqsaty – dúnıe júzin dıabetke qarsy kúreske jumyldyrý.
Halyqaralyq logoped kúni
Til múkistigi tek balalarda ǵana emes, eresekterde de kezdesýi múmkin. Sol kezde kómekke logopedter keledi. Olar kez kelgen jastaǵy naýqastyń durys sóıleýine kómektesdi. Bul dúnıejúzilik mereke adamdardyń eshqandaı kedergisiz sóılesýine septigin tıgizip, qýanysh syılap júrgen mamandarǵa arnalǵan. Ataýly kúnniń maqsaty – til múkistigin zertteıtin ǵylymnyń bar ekenine halyqty aqparattandyrý, arnaıy oqytý arqyly ondaı múkistikti joıýǵa bolatyndyǵy týraly aqparattardy keńinen taratý.
Dúnıejúzilik sapa kúni
Jyl saıyn qarashanyń ekinshi beısenbisinde atalyp ótedi. Mundaı merekeni engizý týraly usynysty Eýropalyq sapa uıymy jasap, BUU qoldady. Mereke 1990 jyly bekitildi.
Mundaı datany halyqaralyq is-sharalar kúntizbesine engizýdiń maqsaty - ártúrli elderdiń ártúrli kompanııalary usynatyn ónimder men qyzmetterdiń sapasy máselelerine nazar aýdarý.
ESTE QALAR OQIǴALAR
1944 jyly Grýzın SSR-inen meshettik túrikterdi jer aýdarý bastaldy (kúrdter, hemshılder jáne musylman meshhteri de jer aýdaryldy). Meshet túrikteri Qazaqstanǵa, Qyrǵyzstanǵa jáne Ózbekstanǵa májbúrli túrde qonys aýdardy. Jalpy 115,5 myń adam shyǵaryldy. Jer aýdarylǵan meshet túrikteri Ortalyq Azııanyń úsh respýblıkasynyń ártúrli aımaqtaryndaǵy bólek aýyldarǵa «arnaıy qonys aýdarýshylar» retinde (ıaǵnı, turǵylyqty jerin ózgertý quqyǵynsyz) taratyldy.
2006 jyly Astanada AQSh Elshiligi ǵımaratynyń resmı ashylý saltanaty ótti.
2008 jyly Baký qalasynda qazaqstandyq «QazMunaıGaz» ben «SOCAR» (Ázerbaıjannyń memlekettik munaı kompanııasy) kompanııalary qazaqstandyq Kaspıı tasymaldaý júıesin qurý týraly kelisimge qol qoıdy. Qazaqstandyq Kaspıı tasymaldaý júıesine QKTJ) «Eskene-Quryq» munaı qubyrynyń qurylysy jáne Transkaspıı júıesin (Quryq-Baký) qurý kiredi.
2011 jyly Qazaqstanda respýblıkanyń tarıhynda alǵash ret «Kásipkerliktiń ǵalamdyq aptalyǵy» ótti. Apta boıy Qazaqstandaǵy qozǵalys qatysýshylary bıznesti damytý problemalary men máselelerine nazar aýdardy.
2012 jyly Nıý-Iorkte BUU Bas Assambleıasynyń 67-sessııasynyń aıasynda BUU-nyń Adam quqyqtary jónindegi Keńesine saılaý ótip, sonyń barysynda Qazaqstan Respýblıkasy alǵash ret Keńes múshesi bolyp saılandy. Qazaqstan kandıdatýrasy úshin 183 memleket daýys bergen.
2012 jyly Ankarada Qazaqstan men Túrkııanyń arasyndaǵy dıplomatııalyq qarym-qatynastardyń 20 jyldyǵyna arnalǵan sharalar aıasynda Q. Qýanyshbaev atyndaǵy mýzykalyq drama teatrynyń repertýarynan alynǵan Dýman Ramazannyń «Kenesary-Kúnimjan» dramasy túrik tilinde qoıyldy. Qazaqstannyń tanymal rejısseri, elge eńbegi sińgen qaıratkeri Bolat Uzaqovtyń qoıylymynda qazaqtyń hany Kenesarynyń ómiri, qazaq halqynyń tarıhy, salt-dástúrleri, etnografııasy, mýzykasy, dúnıetanymy tereń ashyldy. Akterlerdiń rólderin túrik tilinde sheberlikpen somdaýy kórermenderdiń úlken qyzyǵýshylyǵyna ıe boldy. Qoıylymnyń mátinin túrik tiline Astanadaǵy ıÝnýs Emre Túrik mádenıetiniń ortalyǵy aýdardy.
2013 jyly tutynýshylardyń quqyqtaryn qorǵaýdyń quqyqtyq, ekonomıkalyq jáne áleýmettik negizderin, sondaı-aq tutynýshylardy qaýipsiz jáne sapaly taýarlarmen qamtamasyz etý sharalaryn júrgizetin Tutynýshylar quqyqtaryn qorǵaý jónindegi agenttik quryldy.
2018 jyly qazaqstandyq 120 bitimger BUU-nyń Lıvandaǵy ýaqytsha kúshteriniń quramynda qyzmet etetin «BUU kók dýlyǵa» qataryna qosyldy. Mıssııanyń negizgi mindeti – Lıvan-Izraıl shekarasyn baqylaý jáne Lıvanda beıbitshilik pen qaýipsizdikti saqtaý.
2019 jyly Máskeýde Qazaqstan men Reseı arasyndaǵy dıplomatııalyq qatynastardyń negizin qalaýshy Oraz-Muhammed pen onyń qyzmeti týraly «Qazirgi tarıhtaǵy Oraz-Muhammed Ondanulynyń róli» atty halyqaralyq konferentsııa ótti. Oraz-Muhammed – áıgili sultan. Túrkistanda týǵan. 16 jasynda Máskeýge kirip, ózin kórshi eki memleket arasyndaǵy tatý-tátti, dıplomatııalyq qarym-qatynastardyń negizin qurǵan memleket qaıratkeri retinde jáne bilikti áskerı basshy retinde nyq dáleldedi.
2019 jyly Astana qalasynyń ákimdigi Memlekettik akademııalyq fılarmonııasynyń 700 ártisi «Jelsiz túnde jaryq aı» ánin shyrqap, Abaı shyǵarmashylyǵyna arnalǵan chellendjde rekord jasady. Bul aqynnyń 175 jyldyq mereıtoıy qarsańynda uıymdastyrylǵan #Abai175 fleshmob aıasyndaǵy qatysýshylar sany jaǵynan rekordtyq kórsetkish ekenin atap ótý kerek.
2020 jyly «Qazaq kınosynyń altyn qory» serııasynyń «Atamannyń aqyry» kórkem fılmine 50 jyl» taqyrybyndaǵy poshta markasy aınalymǵa shyqty. Poshta markasynyń nomınaly – 300 teńge. Taralymy – 10 myń dana.
2021 jyly Ystambulda Túrki tildes memleketterdiń yntymaqtastyq keńesi TMYK-ge múshe elderdiń VIII sammıtiniń jumysy sheńberinde Túrki memleketteriniń uıymy bolyp ózgertildi.
2022 jyly Memleket basshysy «Jańa adamdar» qozǵalysynyń belsendilerimen kezdesý ótkizdi. Prezıdent belsendi qazaqstandyq jastardy árqashan qoldaıtynyn, memleketti tereń jańǵyrtý, Ádiletti Qazaqstandy qurý úshin reformalar júrgizilip jatqanyn atap ótti.
«Qazaqstan azamattarynyń, ásirese jastardyń eńbeksúıgishtik qaǵıdasyn ustanýy mańyzdy. Qazir basqa zaman, úlken sheshimderdiń, serpilisterdiń ýaqyty. Muny jastar bolmasa, kim jasaıdy», - dedi Memleket basshysy. Prezıdent jastar ókilderin tolerantty jáne progressıvti qoǵam qurý jolynda birlesip jumys isteýge shaqyrdy. Onyń oıynsha, jas qazaqstandyqtar únemi damyp, óz betimen jumys istep, tilderdi meńgerýi qajet.
2023 jyly Nazarbaev Ýnıversıtetiniń Joǵary bıznes mektebi (NU) resmı túrde MBA qaýymdastyǵynyń (AMBA) jáne iskerı Túlekter qaýymdastyǵynyń (BGA) Halyqaralyq akkredıtatsııasyn aldy.AMBA jáne BGA birlesken akkredıtatsııasy búkil álem boıynsha 300-den aspaıtyn bıznes mektepterine baǵalaýdyń egjeı-tegjeıli protsesinen keıin beriledi. Akkredıtteýge birinshi ret túsken mektepter jazbasha esepter men sheteldik delegatsııanyń saparyn qamtıtyn tórt satyly baǵalaý protsesinen ótedi.
