14 qarasha. QAZAQPARAT KÚNTІZBESІ: ATAÝLY KÚNDER, OQIǴALAR, ESІMDER
14 qarasha. SENBІ
Qant dıabetine qarsy kúrestiń dúnıejúzilik kúni
BUU Bas Assambleıanyń 2006 jylǵy jeltoqsannyń 20-daǵy arnaıy qararynda №A/RES/61/225 jarııalanǵan. 2007 jyldan bastap, 14 qarashada jyl saıyn atalyp ótedi.
Alǵashqy ret Dúnıejúzilik dıabet kúni 1991 jyly IDF pen DDU ótkizilgen. Onyń maqsaty - dúnıe júzin dıabetke qarsy kúreske jumyldyrý. Bul jahandyq dıabetıkalyq qoǵamdarynyń birigýiniń bastaýy boldy. Dúnıejúzilik dıabet kúnin jyl saıyn ınsýlın gormonyn birlese ashqan kanadalyq fızıolog Frederık Grant Bantıngpen jáne professor Djon Makleodtyń dúnıege kelgen kúnine oraı atap ótiledi. Búgin dúnıejúzilik dıabet kúni IDF músheleri men onyń seriktesteriniń qyzmetiniń arqasynda 145-ten asa álem elderi mıllıondaǵan adamdardy dıabetıkalyq birlestikte qamtyp otyr. Bul kún adamdarǵa dıabet meselesi bar ekenin esterine túsire otyryp memleket pen qoǵam uıymdaryn, farmatsevtıkalyq kompanııany, dárigerler men emdelýshiniń jaǵdaılaryn jaqsartý kerek.
Reseıde sotsıolog kúni. 1901 jyldyń 14 qarashasynda Parıjde Orys joǵarǵy qoǵamdyq bilimder mektebi ashyldy, ol álemdik ǵylym tarıhyndaǵy tuńǵysh áleýmettik fakýltet tájirıbesi dep esepteledi. Reseıde 1994 jyldan bekitilgen osy kúnnen bastap Sankt-Peterbor ýnıversıteti sotsıologııa fakýltetinde jyl saıyn atap ótiledi. Reseıdegi tuńǵysh akademııalyq sotsıologııa da naq osy jerde dúnıege kelgen.
Úndistandaǵy Bal dıvas (Balalardy qorǵaý kúni). Ataqty memleket qaıratkeri, táýelsiz Úndi eliniń tuńǵysh premer-mınıstri Djavaharlal Nerýdiń (1889 jyldyń 14 qarashasynda týǵan) týǵan kúni búkil el bolyp, «Balalardy qorǵaý kúni» retinde atalyp ótedi.
ESTE QALAR OQIǴALAR
7 6 jyl buryn (1939) Jambyl oblysy qurylǵan. Ortalyǵy - Taraz qalasy. Oblys 10 aýdannan, úsh qala Qarataý, Jańatas, Shý aýdan ortalyqtarynan turady. Sońǵy júz jyl ishinde qala aty birneshe ret ózgertildi: Áýlıe-ata, Mırzoıan, Jambyl, al 1997 jyly alǵashqy Taraz aty qaıtaryldy. Qala terrıtorııasynda X-XI ǵasyrlardyń «Aısha bıbi», «Babadja qatyn», X-XIII ǵasyrlardyń «Qarahan», «Dáýitbek» tarıhı eskertkishteri ornalasqan.
20 jyl buryn (1995) Oral qalasynda halyqaralyq «Bóbek» qorynyń ókildigi retinde «Baldyrǵan» qoǵamdyq balalar qory ashyldy.
1 6 jyl buryn (1999) «Habar» telearnasynda jańalyqtar alǵash ret aǵylshyn tilinde berile bastady - «Khabar News weekly review». Alǵashqy júrgizýshiler - aqyn qyz Sabrına Vellı men jýrnalıst Djon Mann; joba redaktory - taǵy bir aǵylshyn qyzy Pola Raberford.
9 jyl buryn (2006) Astanada Memleket basshysy Nursultan Nazarbaevtyń qatysýymen AQSh Elshiliginiń resmı ashylý saltanaty bolyp ótti.
9 jyl buryn (2006) 14-17 qarashada Almatyda Iran taýarlarynyń Qazaqstandaǵy kórmesi ótti. Oǵan munaı hımııasy, ınjenerlik jáne tehnıkalyq qyzmet, qurylys materıaldary, kilem toqý, taǵam ónimderi men aýyl sharýashylyǵy, jıhaz jáne úı jabdyqtary, mata men kıim-keshek, qoldan toqylǵan buıymdar sııaqty salalarda jumys isteıtin ırandyq kompanııalar qatysty. Saraptamaǵa sáıkes, ırandyq óndirýshiler ónimderi qazaqstandyq naryqta, alys shetelder arasynda, Qytaı men Túrkııadan keıingi úshinshi oryn alady eken.
8 jyl buryn (2007) Qostanaıda ár ýaqyttaǵy jergilikti soǵystarda qaza bolǵan jaýyngerlerge arnalǵan eskertkish ashyldy. Eskertkish oblys ortalyǵyndaǵy Jeńis saıabaǵynda ornatyldy.
8 jyl buryn (2007) Almatyda Qazaqstan Jazýshylar odaǵy basqarmasynyń tóraǵasy, Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik syılyǵynyń laýreaty, aqyn, dramatýrg Nurlan Orazalınniń «Júregimdi julqıdy táńir sózi» atty tańdamaly 3 tomdyǵynyń jáne «Júrekjardy», «Jasyl ot» týyndylarynyń tusaýkeseri bolyp ótti.
Nurlan Orazalın Almaty oblysy Uıǵyr aýdanynda dúnıege kelgen. S.M.Kırov atyndaǵy Qazaq memlekettik ýnıversıtetiniń (qazirgi ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq únıversıteti) fılologııa fakýltetin bitirgen. Onyń birinshi «Beımaza kóńil» atty kitaby 1977 jyly jaryq kórdi. Aqynnyń «Syrnaıly shaq», «Jetinshi qurlyq», «Ǵasyrmen qoshtasý», «Júrek jardy», «Jasyl ot» («Zelenyı ogon» orys tilinde) syndy jyr jınaqtary jaryq kórgen. «Azattyq aıdyny» atty kórkem pýblıtsıstıkalyq esse-tolǵaýlar kitaby, «Qyrǵyn» atty dramalyq shyǵarmalar jınaǵy da oqyrman talǵamyna usynylǵan. Sondaı-aq pesalary el teatrlarynda qoıylyp keledi. Ol - júzdegen ádebı kórkem syn, pýblıtsıstıkalyq maqalalar avtory. Shyǵarmalary orys, ýkraın, qyrǵyz, bolgar, túrik, moldavan, ózbek tilderine tárjimalanǵan.
4 jyl buryn (2011) Qazaqstanda respýblıkanyń tarıhynda alǵash ret «Kásipkerliktiń ǵalamdyq aptalyǵy» ótti.
Apta boıy Qazaqstandaǵy qozǵalys qatysýshylary bıznesti damytý problemalary men máselelerine nazar aýdardy. Maqsaty - memlekettiń kásipkerlikti qoldaý boıynsha saıasatyn nasıhattaý.
4 jyl buryn (2011) Nıý-Delıde «Ekspo-2017» kórmesiniń Astanada ótýi týraly qazaqstandyq ótinimniń tusaýkeseri ótti.
4 jyl buryn (2011) Soltústik Qazaqstan qýyrshaqtar teatry І Baký halyqaralyq festıvaliniń dıplomanty atandy.
Petropavldyqtar Qazaqstannan kelgen jalǵyz ókil boldy. Festıvalǵa ótý úshin Astanadaǵy tańdaý kezeńinen súrinbeı ótý kerek boldy jáne respýblıkanyń alty qýyrshaq teatrynyń ishinde tek soltústikqazaqstandyq óner ujymy joldamaǵa qol jetkizdi.
Festıvalǵa taıaý jáne alys sheteldegi 20 eldiń ujymy qatysty. Baıqaý spektaklderin kórsetý Ázerbaıjan astanasynyń úsh teatrynda ótti.
3 jyl buryn (2012) Nursultan Nazarbaev EýrAzEQ pen Kedendik odaqty qurýǵa qosqan úlesi úshin «Jyl adamy» ulttyq syılyǵynyń laýreaty atandy.
3 jyl buryn (2012) Qazirgi zaman óneriniń murajaıynda «Astana - beıbitshilik pen bolashaq qalasy» kórmesiniń vernısajy ótti.
Onda 43 óner týyndysy usynyldy, sonyń úsheýi - murajaı kollektsııasynan jáne taǵy qyryǵy - sýretshilerdiń jeke jınaqtarynan alyndy.
Ekspozıtsııada túrli býyndaǵy 19 cýretshi: Qalıolla Ahmetjan, Kámil Mollashev, Alekseı Terehov, Nına Tereşenko, larısa Janpeıisova, Tileýjan Batanov, Májıt Baıtenov, Gúlmıra Telǵozıeva, Jeńis Kákenuly, Márııash Mahambet-Keni, túrli jyldarda Halyqaralyq «Shabyt» shyǵarmashylyq jastar festıvalinde laýreat atanǵan Qazaqbaı Ájibekuly, Sereı Baıbýza, Beıbit Ásemqul jáne taǵy basqalarynyń jumystary boldy.
3 jyl buryn (2012) ǵalamtorda Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Senatynyń qazaq jáne orys tilderindegi Tvıtter-arnalary iske qosyldy.
3 jyl buryn (2012) BUU Bas Assambleıasy BUU-nyń adam quqyqtary boıynsha keńesiniń 18 jańa múshesin saılady.
Olardyń arasyna alǵash ret Azııa elderi tobynan alynǵan Qazaqstan, jáne kandıdatýrasy shyǵyseýropalyq memleketter tobynyń atynan alǵa jyljytylǵan Estonııa saılandy. Jeńis úshin BUU-na múshe 197 memlekettiń qoldaýyna ıe bolý kerek edi. Alaıda Astana da, Tallın de 184 baldyń ishinde 183-ne ıe bolyp, «ótý balynan» súrinbeı ótti.
3 jyl buryn (2012) Ankarada Qazaqstan men Túrkııanyń arasyndaǵy dıplomatııalyq qarym-qatynastardyń 20 jyldyǵyna arnalǵan sharalar aıasynda Q.Qýanyshbaev atyndaǵy mýzykalyq drama teatrynyń repertýarynan alynǵan Dýman Ramazannyń «Kenesary-Kúnimjan» dramasy boıynsha spektakl túrik tilinde qoıyldy.
Qazaqstannyń tanymal rejısseri, elge eńbegi sińgen qaıratkeri Bolat Uzaqovtyń qoıylymynda qazaqtyń hany Kenesarynyń ómiri, qazaq halqynyń tarıhy, salt-dástúrleri, etnografııasy, mýzykasy, dúnıetanymy tereń ashyldy. Akterlerdiń rólderin túrik tilinde sheberlikpen somdaýy kórermenderdiń úlken qyzyǵýshylyǵyna ıe boldy.
Qoıylymnyń mátini túrik tiline Astanadaǵy ıÝnýs Emre Túrik mádenıetiniń ortalyǵy aýdardy.
3 jyl buryn (2012) esimi tanymal brıtandyq shef-aspapshysy Heston Blıýmental Jańa jyl merekesine qaraı jańa taǵam - quramy qupııada saqtalyp otyrǵan jeýge bolatyn qardy usyndy.
2 jyl buryn (2013) Pavlodarda Qazaqstannyń halyq sýretshisi, qoıýshy rejısser, kıno akteri men horeograf Áýbákir Ysmaılovtyń (1913-1999) mereıtoılyq kórmesi ashyldy.
Ekspozıtsııada oblystyq kórkemdik murajaıy, Nazarbaev ortalyǵynyń qorlarynan jáne sýretshiniń otbasynyń jınaǵynan alynǵan 43 beıneli jumys usynyldy.
2 jyl buryn (2013) Almatyda tanymal mehanızator, tyń ıgerýshisi, Sotsıalıstik Eńbek Eri Kámshat Dónenbaevanyń 70 jyldyǵyna arnalǵan bıblıografııalyq kórsetkishtiń tusaýkeseri ótti.
Kórsetkish 1973-2013 jyldar aralyǵyndaǵy kezeńdi qamtıdy, oǵan kitaptar men merzimdi baspasóz jarııalanymdary kiredi. Basylym aýyl sharýashylyǵyndaǵy mamandar, stýdentter jáne qarapaıym oqyrmandarǵa arnalǵan.
2 jyl buryn (2013) Aqtóbe oblysy Hromtaý aýdanynda Kóktaý men Kóktóbe kentterin biriktiretin Or ózeni arqyly ótetin kópir tapsyryldy.
Quny 419 mln teńgelik kópir respýblıkalyq bıýdjet esebinen salyndy.
Bir jyl buryn (2014) QR Prezıdenti N. Nazarbaev Knıaz ІІ Monako Albermen kezdesý ótkizdi.
Kezdesý barysynda eki memleket basshylary saýda-ekonomıkalyq, ınvestıtsııalyq jáne mádenı-gýmanıtarlyq yntymaqtastyqty nyǵaıtý máselelerin talqylady.
Bir jyl buryn (2014) QR Prezıdenti N. Nazarbaev Astanada QR Ulttyq Gvardııasynyń 5573 áskerı bóliminde jańa áskerı qalashyqtyń ashylý rásimine qatysty.
Shara barysynda Memleket basshysy jaýyngerlik týdy Ulttyq gvardııanyń jedel brıgadasynyń jeke quramyna tapsyrdy. Týdy brıgada komandıri Marat Qanaǵatov qabyldady.
Bir jyl buryn Almatyda «MedıaQuryltaı-2014» Qazaqstannyń BAQ naryǵyn damytý máseleleri jónindegi VII konferentsııasy ótti.
Onda medıa-saladaǵy jahandyq ózgerister, basqa elder aqparattyq saıasatynyń QR-ǵa yqpaly sııaqty máseleler talqylandy.
135 jyl buryn (1880) Parıjde Paster Instıtýty saltanatty túrde ashyldy. Instıtýttyń birinshi dırektory mıkrobıologııanyń negizin qalaýshy Lýı Paster (1822-1895) bolyp taǵaıyndaldy. Ǵylymı mekeme sátti jumys júrgizý maqsatynda quryldy.
12 jyl buryn (2003) astronomdar Maıkl Braýn, Chedvıg Trýhılo jáne Devıd Rabınovıts eń kishkentaı serik bolyp tabylatyn Sedna (90377) transneptýn nysanyn ashty.
ESІMDER
121 jyl buryn (1894-1957) dombyrashy, pedagog, Qazaqstannyń halyq ártisi MUHITOV Luqpan dúnıege keldi.
Batys Qazaqstan oblysynyń Jympıty aýdanynda týǵan. Halyq kompozıtorlary men halyq kúılerin bizdiń zamanymyzǵa jetkizip, nasıhattaǵan. Halyq kompozıtory Muhıt Meralyulynyń nemeresi. Ákesi Shoń erterekte qaıtys bolǵan. Atasy Muhıttyń tárbıesinde ósip, ónerpazdyq taǵlymyn alǵan. Abyl kúıshiden bergi Tazbala, Sáýlebaı, Káýen, Qurmanǵazy shyǵarmalaryn meılinshe kóp ıgergen. Onyń «Nar atý», «Ótti-ketti», «Sán-áý», «Boz tóbe», «Kerbez aqjeleń», «Bala qaratós», «Jem sýy», t.b. shyǵarmalarynyń qundylyǵy joǵary. L.Muhıtovtyń 1933 j. Almatyda ótken malshylar sletine qatysyp, óziniń dombyrashylyq ári ánshilik ónerin tanytty. A.Jubanov ony mýzyka-dramalyq tehnıkýmǵa qyzmetke shaqyrdy. Sonda júrip kompozıtor E.G.Brýsılovskııge atasy Muhıttyń ánderin aıtyp, notaǵa túsirtti, kóptegen kúıler jazdyrdy. Mýzyka tehnıkýmynyń stýdentteri men oqytýshylarynan quralǵan dombyrashylar ansambli búgingi Qurmanǵazy atyndaǵy halyq aspaptar orkestriniń negizi boldy. Ol 1934 jyldan osy orkestrdiń tobynda dombyrashy kontsertmeıster ári ustaz retinde eńbek etti. 1936 jyly Qazaqstannyń Máskeýde ótken onkúndiginde ol oryndaǵan «Aqsaq qulan» kúıi qazaq dombyrasynyń qasıetin odaqqa tanytty. 2-dúnıejúzilik soǵys jyldary kontsert brıgadasymen maıdangerler arasynda óner kórsetti. Qurmanǵazy orkestriniń sheteldik saparlaryna qatysty. 1944-1952 jyldary Almaty memlekettik konservatorııasynda ustazdyq etip, N.Tilendıev, Q.Muhıtov, F.Sultanov, t.b. shákirtterin tárbıeledi.
10 5 jyl buryn (1910-1979) ǵalym, tehnıka ǵylymdarynyń doktory, professor, Qazaq KSR Ǵylym akademııasynyń korrespondent-múshesi, Qazaqstannyń eńbek sińirgen gıdrotehnıgi JOLAEV Rahmet Janǵazyuly dúnıege keldi.
Aqtóbe oblysy Shalqar aýdanynda týǵan. Tashkent ırrıgatsııa jáne aýyl sharýashylyǵyn mehanıkalandyrý ınstıtýtyn bitirgen.
1935-1945 jyldary - Shymkent, Almaty qalalarynda oqytýshy, ǵylymı qyzmetker. 1945-1956 jyldary - Qazaq KSR Ǵylym akademııasynyń Energetıka ınstıtýty zerthanasynyń meńgerýshisi. 1956-1962 jyldary - osy ınstıtýt dırektorynyń ǵylymı jumystar jónindegi orynbasary. 1962-1973 jyldary - Jambyl gıdromelıoratıvtik-qurylys ınstıtýtynyń rektory. 1973-1979 jyldary - Qazaq memlekettik sý sharýashylyǵyn jobalaý-zerteý ınstıtýtynyń (Kazgıprovodhoz) ǵylymı keńesshisi.
Onyń negizgi ǵylymı zertteýleri gıdrotehnıkalyq qurylys jáne sý sharýashylyǵy máselelerine arnalǵan. Ol taý ózenderinen sý tartqysh qurylǵylardyń tıimdi túrlerin zerttep, olardyń Qazaqstan, Qyrǵyzstan jáne Túrkimenstannyń gıdrotehnıkalyq qurylystarynda paıdalanýyna uıytqy boldy. Sondaı-aq, kúrish egistigine sý jiberýdi retteý ádisterin usynyp, sýdy bólýdiń teorııalyq negizderin zerttedi.
Qazan Revolıýtsııasy, «Qurmet belgisi» ordenderimen jáne medaldarmen marapattalǵan.
8 6 jyl buryn (1929-1998) etnograf, tarıh ǵylymynyń doktory, QR Memlekettik syılyǵynyń laýreaty MUQANOV Marat Sábıtuly dúnıege keldi.
Soltústik Qazaqstan oblysynyń Jambyl aýdanynda týǵan. Qazaq memlekettik ýnıversıtetin (qazirgi ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti) bitirgen.
1954-1955 jyldary Óskemen qalasynda tarıhı-ólketaný murajaıynda jumys istegen. 1956 jyldan etnografııa salasynda zertteý júmystarymen aınalysa bastaǵan. 1956-1987 jyldary Qazaqstan Ǵylym Akademııasynyń M.Muqanov uıymdastyrǵan etnologııalyq 6 ekspedıtsııasy Qazaqstannyń 9 oblysynda bolyp, onda qazaqtyń etnogenezi men etnografııasy jáne halyqtyń mádenı qarym-qatynastarynyń tarıhy jónindegi eńbekterine mol materıaldar jınady.
M.Muqanovtyń 40 ǵylymı eńbegi, onyń ishinde 6 monografııasy jaryq kórgen. «Etnıcheskıı sostav ı rasselenıe kazahov Srednego jýza», «Qazaq jeriniń tarıhy», «Iz ıstorıcheskogo proshlogo», t.b. kitaptardyń avtory. M.Muqanov Qazaqstannyń tarıhı-etnologııa ǵylymyna zor úlesin qosty.
7 2 jyl buryn (1943-2003) aqyn, prozaık, Jýrnalıster odaǵy syılyǵynyń laýreaty, Kákimjan Qazybaev atyndaǵy syılyqtyń laýreaty MUQANOV Málik Jaqypuly dúnıege keldi.
Petropavl qalasynda týǵan. Eńbek jolyn Esil aýdandyq Jekekól aýylynda mektep muǵalimi bolyp bastaǵan. 1972 jyly «Lenın týy» (qazirgi «Soltústik Qazaqstan») gazetiniń hat bóliminiń meńgerýshisi, tilshisi; 1991-1996 jyldary «Halyq keńesi» gazetiniń menshikti tilshisi; 2000 jyldan ómiriniń sońyna deıin «Egemen Qazaqstan» gazetiniń Soltústik Qazaqstan oblysyndaǵy menshikti tilshisi qyzmetin atqarǵan, oblystyq maslıhatqa depýtat bolyp saılanǵan. Qalamgerdiń «Jannat pen kókesi», «Qońyr buzaý», «Úsh tal gúl», t.b. áńgimeleri, «Alýa», «Tilek», «Senemin», «Qart syry», «Jalǵyzyn kútken qarııa», t.b. óleńderi jarııalanǵan.
«Qazaqstan Respýblıkasynyń táýelsizdigine 10 jyl» merekelik medalimen marapattalǵan.
6 8 jyl buryn (1947) QR Parlamenti Senatynyń depýtaty, Tabıǵatty paıdalaný jáne aýyldyq aýmaqtardy damytý komıtetiniń múshesi AITAHANOV Qýanysh Aıtahanuly dúnıege keldi. Ońtústik Qazaqstan oblysynan saılanǵan Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Senatynyń depýtaty. Ońtústik Qazaqstan oblysynda týǵan. Máskeý mal dárigerlik akademııasyn, Almaty joǵary partııa mektebin bitirgen. Mal dárigeri, saıasattanýshy. Ekonomıka ǵylymdarynyń kandıdaty. Qazaqstan Respýblıkasy Joǵarǵy Keńesi on ekinshi shaqyrylymynyń depýtaty bolyp saılanǵan. Ońtústik Qazaqstan oblysynyń Arys qalasy, Sozaq, Saıram jáne Otyrar aýdandarynyń ákimi bolyp qyzmet istegen. Táýelsiz Memleketter Dostastyǵyna qatysýshy memleketterdiń Parlamentaralyq Assambleıasynyń múshesi. Ulybrıtanııa jáne Soltústik Irlandııa Qurama Koroldiginiń Parlamentimen, Japonııa Keńesshiler Palatasymen yntymaqtastyq tobynyń múshesi.
«Qurmet belgisi», «Qurmet», «Parasat» ordenderimen jáne alty medalmen marapattalǵan.
6 5 jyl buryn (1950) jazýshy, aýdarmashy SÁÝKETAI Turysbek dúnıege keldi.
Altaı ólkesinde týǵan. S.M.Kırov atyndaǵy Qazaq memlekettik ýnıversıtetin (qazirgi ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti) bitirgen.
1975-1989 jyldary - «Qazaqfılm» kınostýdııasynda aýdarma fılmder birlestiginde aýdarmashy. 1989-1999 jyldary - «Juldyz» jýrnalynda bólim meńgerýshisi, jaýapty hatshysy qyzmetterin atqarǵan. Qazir «Juldyz» jýrnaly bas redaktorynyń orynbasary qyzmettin atqarady.
Onyń «Ustaz» dep atalatyn alǵashqy óleńi 1965 jyly Kúrshim aýdany «Kommýnıstik eńbek» gazetinde jarııalanǵan.
«Sútkenje», «Aıly tún edi», «Qaıyńdar, appaq qaıyńdar», «Kóleńkeler patshalyǵy» atty prozalyq kitaptary, jáne «Aı qarańǵysy», «Jelqaıyq» atty romandary jaryq kórdi. Sonymen qatar aýdarma salasynda da jemisti eńbek etip, 200-den astam kınostsenarıı men Gı de Mopassannyń, Ambroz Bırzstiń novellalary, Goldo Meıerdiń «Meniń ómirim» atty ǵumyrnamalyq povesin tárjimalaǵan.
Halyqaralyq «Alash» ádebı syılyǵynyń laýreaty. «Eren eńbegi úshin medalimen» marapattalǵan.
108 jyl buryn (1907-2002) álemdegi eń tanymal balalar jazýshysy ASTRID Lındgren (Astrıd Anna Emılııa Erıkson) dúnıege keldi.
61 jyl buryn (1954) AQSh-tyń 66-shy Memlekettik hatshysy (2005-2009) Kondolıza RAIS dúnıege keldi.
126 jyl buryn (1889-1964) táýelsiz Úndistannyń tuńǵysh premer-mınıstri Djavaharlal NERÝ dúnıege keldi.