13 jeltoqsan. QazAqparat kúntizbesi
ESTE QALAR OQIǴALAR
1991 jyly Ashhabad qalasynda (Túrikmenstan) SSRO quramyndaǵy (bolǵan) Ortalyq Azııanyń bes memleketi – Qazaqstan, Qyrǵyzstan, Tájikstan, Túrikmenstan jáne Ózbekstan prezıdentteri kezdesti. Kezdesý qorytyndysynda memleketter odaqtan taraǵan elderge teń quqyq berip, olardy quryltaıshy retinde moıyndaǵan jaǵdaıda TMD quramyna kirýge kelisim beretini aıtyldy.
1993 jyly Qazaqstan ıadrolyq qarýdan bas tartatyn memleket retinde ıadrolyq qarýdy taratpaý týraly kelisimge qosylý sheshimin qabyldady.
1995 jyly Saýd Arabııasy Koroldiginde Qazaqstan Respýblıkasynyń elshiligi ashyldy.
2004 jyly Astanada vokzal alańyna 1922 jyly shyǵarylǵan respýblıkadaǵy eń eski parovoz qoıyldy. Astananyń temirjol vokzalynda «Qaharman-parovoz» eskertkishin ornatý týraly Qazaqstan Prezıdenti N. Nazarbaev 2004 jylǵy 6 tamyzda temirjoldyń 100 jyldyǵyna arnalǵan saltanatty jınalysta aıtqan bolatyn. Parovoz Shvetsııada jasalǵan. 1922-1982 jyldar aralyǵynda Qazaqstannyń temir joldarynda jáne basqa burynǵy odaqtas respýblıkalardyń magıstral joldarynda paıdalanylǵan, Ekinshi dúnıejúzilik soǵys jyldary maıdan mańyndaǵy ýchaskelerge júk tasymaldaǵan.
2007 jyly Almatyda Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq Ǵylym Akademııasynyń akademıgi, halyq jazýshy Zeınolla Qabdolov (1927-2006) turǵan úıge eskertkish taqta ornatyldy.
2013 jyly Astanada «Jas tulpar» alǵashqy syılyǵyn saltanatty túrde tabystaý rásimi ótti.
2013 jyly elimizdiń kitap shyǵarý isi, baspa-polıgrafııa salasy, kitaphana júıesi qyzmetkerlerin, qalamgerlerdi, sonymen birge kitap mádenıetin arttyrýǵa zor úles qosyp júrgen elimizdiń jáne sheteldiń kórnekti mádenıet, saıasat qaıratkerlerin, bıznes ókilderin yntalandyrý maqsatynda «Kitap mádenıetine qosqan zor úlesi úshin» medali bekitildi. Medalmen marapattaý jylyna eki márte: Qazaqstan Respýblıkasynyń Baspasózi kúni (28 maýsym) jáne Qazaqstan Respýblıkasynyń Táýelsizdigi kúnine oraı (16 jeltoqsan) ótkiziledi.
2013 jyly Shyǵys Qazaqstanda Muztaý taýynyń bókterinde «Ál-quddys» meshiti salyndy.
2014 jyly Sáýlet ónerin damytýǵa, beıbitshilikti jáne halyqtar arasyndaǵy dostyqty, ózara senimdi nyǵaıtýǵa qosqan erekshe úlesi úshin sáýletshi Norman Fosterge Qazaqstan Respýblıkasy Tuńǵysh Prezıdenti – Elbasynyń Memlekettik beıbitshilik jáne progress syılyǵy berildi.
2015 jyly Túrki álemi qory aqyn, jazýshy, memleket jáne qoǵam qaıratkeri Oljas Súleımenovti «Jyl adamy» dep tanydy.
2016 jyly Almatyda Qazaqstan Respýblıkasynyń egemendi memleket retindegi quqyqtyq mártebesin bekitken – Konstıtýtsııalyq zań qabyldanǵan tarıhı oryn – búgingi Qazaq-Brıtan tehnıkalyq ýnıversıteti ǵımaratynyń aldyńǵy betine (burynǵy Joǵarǵy Keńes) eskertkish taqta ornatyldy.
2016 jyly qazaqstandyq boksshy Gennadıı Golovkınniń esimi Gınnestiń rekordtar kitabyna endi. Golovkın osy marapatqa eń úzdik nokaýter retinde ıe bolǵan. Osy ýaqytqa deıin Gennadıı 36 jekpe-jek ótkizip, 33 kezdesýdi nokaýtpen aıaqtaǵan. Osylaısha, qazaqstandyq boksshyǵa tıesili nokaýttardyń sany jalpy jekpe-jekterdiń 91,6 paıyzyn qurap otyr. Bul orta salmaqtaǵy chempıondardyń arasyndaǵy eń úzdik kórsetkish bolyp sanalady. Osyǵan oraı, Gollıvýdta ótken Búkilálemdik boks keńesiniń (WBC) kezekti konventsııasynda Gennadıı Golovkınge Gınnestiń rekordtar kitabynyń tıisti kýáligi tabystaldy.
2018 jyly Almatyda «Ekinshi dúnıejúzilik soǵystaǵy qazaqtar: sheteldik muraǵattardaǵy qujattar» atty 1-tomy qujattar jınaǵynyń tusaýy kesildi. Birinshi tomda Eýropa elderindegi arhıvterden alynǵan Ekinshi dúnıejúzilik soǵysqa qatysqan qazaqtar týraly málimetter jarııalanǵan. Jınaq 15 sheteldik arhıv jáne Ulybrıtanııa, Frantsııa, Norvegııa, Reseı men Fınlıandııa elderiniń kitaphanalary jáne mýzeılerinen alynǵan qujattardan turady. Sonymen qatar maıdangerlerdiń jeke muraǵattarynan alynǵan qujattar engen. Materıaldardyń deni alǵash ret jarııalanyp otyr.
2019 jyly Nur-Sultandaǵy «Astana» halyqaralyq qarjy ortalyǵynyń ǵımaratynda Azyq-túlik qaýipsizdigi jónindegi ıslam uıymynyń (AQIU) shtab-páteriniń saltanatty ashylý rásimi ótti. Qazirgi ýaqytta Uıymnyń quramyna Islam áleminiń 34 memleketi kiredi jáne onyń qyzmeti Aýyl sharýashylyǵy men Azyq-túlik áleýetin damytý salasynda musylman áleminiń kúsh-jigerin jumyldyrýǵa baǵyttalǵan.
2019 jyly Reseıdiń Máskeý qalasynda Rolling Thunder jáne Excalibur jarysy boıynsha ótken álem chempıonatynda pavlodarlyq sportshy Nıkolaı Karpenko eki birdeı álem rekordyn ornatty. Jerlesimiz jahandyq birinshiliginde el namysyn 90 kılo salmaqta qorǵandy. Ol Excalibur baǵdarlamasynda 125 kg, Rolling Thunder jarysynda 87 kg snarıadty kóterdi.
2021 jyly Japonııanyń eń iri kitaphanalary men murajaılarynyń biri Tokıo Toyo Bunko-da fotokórme ashyldy, onyń aıasynda elshilik kitaphana qoryna Qazaqstannyń tarıhy men tabıǵaty týraly aǵylshyn tilindegi kitaptar jınaǵyn, qazaq ǵalymy jáne shyǵystanýshy Shoqan Ýálıhanovtyń shyǵarmalar kitabyn, qazaq aqyndarynyń onyń ishinde A.Qunanbaıulynyń poezııa jınaǵyn syıǵa berdi.
Toyo Bunko-Japonııadaǵy eń iri Azııalyq zertteý ortalyǵy jáne álemdegi eń iri bes ortalyqtyń biri. Qazirgi ýaqytta kitaphanada Qazaqstan tarıhy týraly 100-den astam kitap saqtalǵan.
2021 jyly Elordadaǵy Qarýly Kúshter Áskerı-tarıhı murajaıynda Bógenbaı batyrǵa tıesili dýlyǵany murajaı qoryna saltanatty túrde tabystaý rásimi ótti. Ol Aqmola oblysy Ereımentaý aýdany Maltabar aýylynyń turǵyny, batyrdyń jetinshi urpaǵy Jabaı Kenjalınniń qolynda saqtalǵan.
Qanjyǵaly Bógenbaı batyr (1680-1778) - qazaqtyń uly qolbasshysy, úsh júz áskeriniń qolbasshysy bolǵan. Ómir boıy qazaq halqynyń táýelsizdigi úshin kúresip, jońǵarlarmen shaıqastarda batyldyq tanytty.
2021 jyly Qaraǵandydaǵy Oktıabr aýdanyna Qazaqstannyń birligi úshin, bolashaǵy úshin kúresken Álıhan Bókeıhannyń aty berildi.
Aýdan 1938 jyly qalanyń soltústik bóliginde qurylǵan. 1961 jylǵa deıin Stalın dep ataldy. Sodan keıin Oktıabrskıı bolyp ózgertildi. Onyń aýdany 22,4 myń gektardy quraıdy. Halyq sany 227 myń adam.
