12 maýsym. QAZAQPARAT KÚNTІZBESІ: ATAÝLY KÚNDER, OQIǴALAR, ESІMDER
12 maýsym, BEISENBІ
Dúnıejúzilik balalar eńbegin paıdalanýǵa qarsylyq kúni. 2002 jylǵy maýsymnyń 3-20-y aralyǵynda ótkizilgen Halyqaralyq Eńbek Uıymy sessııasynyń Bas konferentsııasy sheshimi boıynsha jyl saıyn atap ótiledi.
Reseı Federatsııasynyń Memlekettik meıramy - Reseı kúni (1990). 24 jyl buryn (1990) RKFSR halyq depýtattary sezi Reseı Federatsııasynyń memlekettik táýelsizdigi týraly Deklaratsııa qabyldady.
Qazaqstan Respýblıkasy men Reseı Federatsııasy arasyndaǵy dıplomatııalyq qarym-qatynas 1992 jylǵy qazannyń 21-de ornatyldy.
Fılıppın Respýblıkasynyń Ulttyq meıramy - Táýelsizdik kúni (1898). Tynyq muhıtynyń batys bóliginde Malaı arhıpelagynyń bóligi bolyp tabylatyn Fılıppın araldarynda ornalasqan memleket. Ońtústiginde Sıbýıan (Tselebeskıı), shyǵysynda Fılıppın, batysynda Ońtústik Qytaı teńizimen shektesedi. Memleket 7100-den astam aralda qonys tepken. Olardyń irileri Lýson, Mındanao, Samar, Negros, Palavan, Panaı, Mındoro, Leıte, Sebý, Bohol, Masbate araldary, qalǵandarynyń aýmaǵy shaǵyn. Ákimshilik jaǵynan 74 provıntsııaǵa bólinedi. Astanasy - Manıla qalasy. Resmı tili - pılıpıno jáne aǵylshyn tilderi. Aqsha birligi - fılıppın pesosy. Eldi Prezıdent basqarady. Joǵarǵy zań shyǵarýshy organy Senat jáne Ókilder palatasynan turatyn eki palataly parlament - Kongress. Joǵarǵy atqarýshy organy - Úkimet.
Qazaqstan Respýblıkasy men Fılıppın Respýblıkasy arasyndaǵy dıplomatııalyq qarym-qatynas 1992 jylǵy naýryzdyń 25-de ornatyldy.
ESTE QALAR OQIǴALAR
128 jyl buryn (1886) «Túrkistan ólkesin basqarý týraly» ereje shyqty.
80 jyl buryn (1934) Qazaqstan jazýshylarynyń I sezi jumysyn bastady.
57 jyl buryn (1957) QazKSR Joǵarǵy Keńesi Prezıdýmynyń Jarlyǵymen Ekibastuz kómir eldi-mekeniniń aty Ekibastuz qalasy bolyp ózgerdi.
2 2 jyl buryn (1992) Qazaqstan Respýblıkasy men Italııa Respýblıkasy arasynda dıplomatııalyq qarym-qatynas ornady.
14 jyl buryn (2000) Almatyda jazýshy Sábıt Muqanovtyń eskertkishi ashyldy.
160 jyl buryn (1854) Sibir qyrǵyzdarynyń (qazaqtar) aımaǵy quryldy. Onyń quramyna Kókshetaý, Atbasar, Aqmola, Qarqaraly aýdandary kirdi. Qazaqstanda 1867-1868 jyldary júrgizilgen reformalardan keıin taratyldy.
1 50 jyl buryn (1864) orys áskerleri Túrkistandy aldy. Osy urys kezinde polkovnık N.Verevkınniń buıryǵymen qasıetti Qoja Ahmet ıAssaýı kesenesi atqylanyp, keshenniń qabyrǵalary edáýir zamqyndandy.
90 jyl buryn (1924) RK(b)P Ortalyq Komıtetiniń Saıası Bıýrosy «Orta Azııa respýblıkalaryn (Túrkistandy, Buhardy, Horezmdi) ulttyq mejeleý týraly» qaýly qabyldady. Ólke halyqtarynyń tilegin eskere kelip, Túrikmen men Ózbek KSR-leri quryldy. Túrkistannyń qazaqtary turatyn aýdandaryn Qyrǵyz (Qazaq) AKSR-men biriktirý, RKFSR quramynda Qara Qyrǵyz (qyrǵyz) avtonomııaly oblysyn, Ózbek KSR-niń quramynda Tájik avtonomııaly oblysyn qurý qajet dep tabyldy.
80 jyl buryn (1934) Qazaqstan jazýshylarynyń 1-shi sezi bastaldy.
7 jyl buryn (2007) Ekibastuz GRES-inde qýaty 500 kılovattyq jańartylǵan №4 energoblok iske qosyldy.
5 jyl buryn (2009) Qazaqstanda alǵashqy ret avstrııanyń uly kompozıtory Frants Shýberttiń «Oktet fa major» atty shyǵarmasy oryndaldy.
Kontsertti «A-Motors» kompanııasynyń Almatydaǵy Nissan resmı dıleriniń qoldaýymen Halyqaralyq fagotıster qaýymdastyǵynyń múshesi, halyqaralyq baıqaýlardyń laýreaty, Qurmanǵazy atyndaǵy Qazaq ulttyq konservatorııanyń túlegi Jambyl Muhambetjanov uıymdastyrdy.
5 jyl buryn (2009) Qazaqstan Respýblıkasy Tuńǵysh Prezıdentiniń ıntellektýaldy mektepteriniń damýy týraly sarapshy-konsýltatsııalyq keńestiń alǵashqy májilisi bolyp ótti.
Sarapshy-konsýltatsııalyq keńes «Órken» AQ-nyń janyndaǵy zııatkerlik mektepterde fızıka-matematıkalyq jáne hımııa-bıologııalyq pánderdi tereńdetip oqytýǵa baǵyttalǵan bilim berý isine ǵylymı-ádistemelik qamtamasyz etý maqsatymen qurylǵan.
4 jyl buryn (2010) Memleket basshysy Nursultan Nazarbaev transferttik baǵa belgilenimine baqylaý tetikterin, sondaı-aq salyq salý salasyndaǵy zańnamany odan ári jetildirýge baǵyttalǵan «Qazaqstan Respýblıkasynyń keıbir zańnamalyq aktilerine transferttik baǵa belgilenimi jáne salyq salý máseleleri boıynsha ózgertýler men tolyqtyrýlar engizý týraly» Qazaqstan Respýblıkasynyń Zańyna qol qoıdy.
ESІMDER
5 6 jyl buryn (1958) aqyn, fılosofııa ǵylymdarynyń kandıdaty, mádenıettanýshy, Qazaqstan Jazýshylar odaǵynyń múshesi QODAR Áýezhan dúnıege keldi.
Qyzylorda oblysynyń Qarmaqshy aýdanynda týǵan. Qazaq memlekettik ýnıversıtetiniń zań fakýltetin bitirgen. 1982-1985 jyldary - Qyzylorda oblysynyń Qarmaqshy aýdandyq atqarý komıteti jasóspirimder jónindegi komıssııasynyń hatshysy, zańgeri. 1989-1994 jyldary Qazaqstan Jazýshylar odaǵy janyndaǵy kórkem aýdarma jáne ádebı baılanystar jónindegi redaktsııalyq Bas alqasynda orys bóliminiń meńgerýshisi qyzmetin atqarǵan. 1994 jyldan beri Qazaqstan halyqtarynyń mádenıetin qorǵaý jónindegi «Altyn ǵasyr» qoǵamdyq birlestiginiń prezıdenti. 1995-1997 jyldary - M.Áýezov atyndaǵy Qazaq akademııalyq drama teatrynyń kórkem keńesiniń múshesi. 1999 jyldan beri «Tamyr» jýrnalynyń bas redaktory. Shyǵarmalaryn qazaq jáne orys tilinde jazady. «Týǵan kún», «Aqedildiń anty», «Qanatty órnek», «Abaı (Ibrahım) Qunanbaev», «Eske almaý sheńberi», «Qazaq ádebıetiniń tarıhyna sholý», «Qanaǵat qaǵanaty» t.b. eńbekterdiń avtory. Orys tilinde Abaı, Maǵjan, J.Jaqypbaevtyń shyǵarmalaryn aýdarǵan. Qazaq tilinde E.Zamıatınniń «Atılla» dramasyn, M.Haıdegger men H.Gasettiń fılosofııalyq jumystaryn, K.Shvıtterstiń óleńderin tárjimalaǵan. «Batys fılosofııasy antologııasynyń» avtory jáne uıymdastyrýshysy.
«Parasat» ordenimen, «Astana» medalimen marapattalǵan.
12 1 jyl buryn (1893-1966) orys paleontology jáne gıstology, KSRO Ǵylym akademııasynyń korrespondent múshesi, akademık ORLOV ıÝrıı Aleksandrovıch dúnıege keldi.
Reseıde týǵan. Petrograd ýnıversıtetin bitirgen. 1939-1966 jyldary Máskeý Memlekettik ýnıversıtetinde kafedra meńgerýshisi, KSRO Ǵylym akademııasy Paleontologııa ınstıtýtynda dırektor qyzmet atqarǵan. Negizgi ǵylymı eńbekteri qazba janýarlardyń salystyrmaly morfologııasy men paleonevrologııasyna, omyrtqasyz janýarlardyń neırogıstologııasyna arnalǵan. Orlov Qazaqstan jerine birneshe ret paleontologııalyq ekspedıtsııalar uıymdastyryp, olarǵa basshylyq jasaǵan. 1928 jyly Pavlodar qalasynyń mańynan asa mańyzdy «Qazdar qonysy» gıpparıon faýnasyn tapqan. 1929-1930 jyldary sol óńirdi zerttegen ekspedıtsııany basqarǵan. 1936 jyly Betpaqdaladaǵy Asqazansorda jáne 1938 jyly Aral óńirindegi Aqespede qazba faýnasyn zerttep, ol jóninde ǵylymı eńbekter jarııalaǵan. Orlovtyń 1989 jylǵy «V mıre jıvotnyh» atty eńbeginde Esil, Betekeı, Qyzylaıǵyr, t.b. ózenderde, «Qazdar qonysy» jáne Shalqarteńiz kólinen tabylǵan qazba janýarlar jóninde mańyzdy ǵylymı derekter bergen. 100-den asa ǵylymı eńbegi bar. Ol «Paleontologııa negizderi» atty 15 tomdyq ǵylymı jınaqtyń bas redaktory bolǵan. Máskeýdegi Paleontologııa mýzeıi Orlov esimimen atalady.
«Lenın», 2 márte «Eńbek Qyzyl Tý» ordenderimen marapattalǵan.
8 5 jyl buryn (1929-2001) jazýshy, aýdarmashy, ólketanýshy, Qazaqstan Jazýshylar odaǵynyń múshesi QOJABEK Baıuzaq Rahymuly dúnıege keldi.
Almaty oblysynda týǵan. Qazaq memlekettik ýnıversıtetin bitirgen. 1947-1949 jyldary - «Kommýnıst» jýrnalynyń qyzmetkeri. 1949-1967 jyldary - Qazaq KSR Teledıdar jáne radıohabarlary jónindegi memlekettik komıtetiniń tilshisi, redaktory, Ádebıet-dramatýrgııa redaktsııasynyń bas redaktory, Qazaq teledıdarynyń bas redaktory, komentatory, «Qazaqfılm» kınostýdııasynyń aǵa ǵylymı redaktory. 1967-1968 jyldary - Qazaq KSR-iniń Baspa, polıgrafııa jáne kitap saýdasy jónindegi memlekettik komıtetiniń bólim bastyǵy. 1968-1989 jyldary - Qazaq keńes entsıklopedııasynyń redaktsııa meńgerýshisi. 1992-2001 jyldary jeke menshik «Atatek» baspasynyń dırektory qyzmetin atqarǵan.
Qalamgerdiń «Tarıhı tanym», «Qazaqııa», «Muhammed Haıdar Dýlatı», t.b. kitaptary jaryq kórgen. Kórkem aýdarma salasynda M.Kalmannyń «Besterts qorǵany» romanyn, Sh.Ýálıhanovtyń «Sot reformasy týraly jazbasyn», S.Kýrılovtyń «Týndrada kezdesemiz» povesin, Ý.Tekkereıdiń «Kúıki tirliktiń jármeńkesi» romanyn, Muhammed Babyrdyń «Babyrnamasyn» qazaq tiline tárjimalaǵan.
75 jyl buryn (1939) sýretshi, Qazaqstan Sýretshiler jáne Jýrnalıster odaqtarynyń múshesi ÓTEMІSOV Salamat dúnıege keldi.
Batys Qazaqstan oblysynda týǵan. Oral pedagogıkalyq ınstıtýtyn, Almaty qalasyndaǵy sýretshiler ýchılışesin bitirgen. 1963-1968 jyldary Chapaev selosynda orys mektebinde muǵalim boldy. 1971-1975 jyldary Shymkent mádenıet ınstıtýtynda, Almaty polıtehnıkalyq ınstıtýtynyń arhıtektýralyq fakýltetinde qyzmetter atqarǵan. 1980-1986 jyldary Atyraý qalasyndaǵy Batys Qazaqstan aımaqtyq Sýretshiler odaǵyn basqardy.
Alǵashqy jeke kórmesi 1982 jyly Býdapesht qalasynda ashyldy. Onyń «Shańyraq», «HH ǵasyr», «Dala áýeni», «Edildiń boıy en toǵaı», Azart», «mahambet aqyn jáne qolbasshy», «Narynqum» atty týyndylary joǵary baǵalandy. Ótemisovtiń jumystary shet elderdiń kórkemsýret kórmelerine qoıyldy.
5 5 jyl buryn (1959) Qaraǵandy oblysy Shet aýdanynyń ákimi ÁBDІKEROV Rysqalı Qalıaqbaruly dúnıege keldi.
Qaraǵandy oblysynda týǵan. qaraǵandy memlekettik ýnıversıtetin, BLKJO Ortalyq komıteti janyndaǵy Joǵary komsomol mektebin, Almaty saıasattaný jáne basqarý ınstıtýtyn, Jezqazǵan agrotehnıkalyq kolledjin bitirgen. Qazaqstan Jastar odaǵy Jezqazǵan oblystyq komıtetiniń nusqaýshysy, Aǵadyr aýdandyq atqarý komıteti tóraǵasynyń, ákimdigi basshysynyń, ákiminiń orynbasary qyzmetterin atqarǵan. 2005-2006 jyldary - Qaraǵandy qalasy ákiminiń áleýmettik máseleler jónindegi orynbasary. Qaraǵandy oblysy Ulytaý, Osakarov aýdandarynyń ákimi boldy. 2011 jylǵy qarashadan - qazirgi qyzmetinde.
90 jyl buryn (1924) Amerıkanyń memleket qaıratkeri, AQSh-tyń 41-shi prezıdenti BÝSh Djordj (úlkeni) dúnıege keldi.
Ol munaı bıznesiniń múddesin bildirýshi ókil retinde óziniń saıası mansabyn respýblıkalyq partııadan bastady. Býsh ishki saıasatta - nashaqorlyqpen kúresýge, jańa amerıkandyq mektep qurý jobasyn engizýge, syrtqy saıasatta - halyqaralyq qaýymdastyqty kúsheıtýge, Parsy shyǵanaǵyndaǵy daǵdarysty retteýge umtyldy. Býsh prezıdent boǵan ekzeńde AQSh alǵashqylardyń biri bolyp Qazaqstan Respýblıkasynyń táýelsizdigin tanyp, dıplomatııalyq qarym-qatynas ornatty. 1992 jyly alǵash ret eki memleket arasynda saýda jónindegi kelisimge, ıadrolyq qarýdy taratpaý jónindegi kelisim-shartqa qol qoıyldy.
84 jyl buryn (1930) shopan, Sotsıalıstik Eńbek Eri, Qazaq KSR-iniń eńbek sińirgen aýyl sharýashylyǵy qyzmetkeri MOLDASANOV Jolseıit dúnıege keldi.
Almaty oblysynyń Raıymbek aýdanynda týǵan.
1947 jyldan qazirgi Raıymbek aýdanynyń Qarqara óńirinde shopan boldy. Ol ár 100 saýlyqtan 141 qozy alyp, ár qoıdan 4 kg joǵary sapaly jún qyryqty.
Onyń esimi respýblıkalyq Qurmetti Altyn kitapqa jazyldy.
2 márte Lenın jáne Qazan revolıýtsııasy ordenderimen, medaldarmen marapattalǵan.
4 8 jyl buryn (1966) Eýropalyq quqyq jáne adam quqyǵy sarapshylyq ınstıtýtynyń dırektory, zań ǵylymdarynyń doktory, tarıh ǵylymynyń kandıdaty, professor BÁShІMOV Marat Sovetuly dúnıege keldi.
Óskemen qalasynda týǵan. Máskeý memlekettik ýnıversıtetin jáne osy ýnıversıtettiń Áleýmettik-gýmanıtarlyq bilim berý ortalyǵynyń aspırantýrasyn bitirgen. 1995-1996 jyldary - «Hexal GMbH» fırmasynyń zańgeri. 1996-1998 jyldary - Máskeý memlekettik ýnıversıteti Memlekettik basqarý ınstıtýtynyń assıstenti, aǵa oqytýshysy. 1998-1999 jyldary - Reseı Federatsııasy Adam quqyqtary jónindegi ókildigi hatshylyǵynyń meńgerýshisi. 1999-2001 jyldary - Eýrazııa ulttyq ýnıversıtetiniń dotsenti, Memleket tarıhy, teorııasy jáne quqyq kafedrasynyń meńgerýshisi. 2001-2002 jyldary - Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Senatynyń Áleýmettik-mádenı damý jónindegi komıteti hatshylyǵynyń meńgerýshisi. 2002-2003 jyldary - Eýropalyq quqyq jáne adam quqyqtary ınstıtýtynyń dırektory. 2004-2005 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Bilim jáne ǵylym mınıstrligi Ákimshilik-quqyqtyq departamentiniń dırektory, Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń Baspasóz qyzmetiniń sektory meńgerýshisi qyzmetterin atqarǵan. 2000-2010 jyldary - Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti janyndaǵy Memlekettik qyzmet akademııasynyń professory. 2005 jyldan Eýropalyq quqyq saraptamalyq ınstıtýtynyń dırektory, «Chelovek ı zakon» gazetiniń bas redaktory, «Quqyq jáne saıasat» jýrnalynyń bas redaktory qyzmetterin atqarǵan. Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti janyndaǵy adam quqyqtary jónindegi komıssııanyń saraptamashysy, Qazaqstan Respýblıkasy Úkimeti janyndaǵy zań jobalaý jumysy jóninde azamattyq zańnama boıynsha vedomstvoaralyq komıssııanyń múshesi.
Qazaqstan Respýblıkasy Ekonomıkalyq qylmysqa jáne sybaılas jemqorlyqqa qarsy kúres agenttigi (qarjy polıtsııasy), Qazaqstan Respýblıkasynyń Bas Prokýratýrasy, Qazaqstan Respýblıkasynyń Ádilet mınıstrligi, Qazaqstan Respýblıkasynyń Mádenıet mınıstrligi, Astana qalasy Іshki ister departamenti janyndaǵy qoǵamdyq keńesterdiń múshesi. Qazaqstan halyqtar Assambleıasy janyndaǵy ǵylymı-saraptamalyq keńestiń múshesi, Astana qalasy Qazaqstan halyqtarynyń kishi Assambleıasynyń múshesi, Qazaqstannyń elektrondyq jáne baspa BAQ bas redaktorlar klýbynyń múshesi, «Nur-Otan» HDP janyndaǵy quqyqtyq saıasat jónindegi keńesiniń múshesi. Shetelderdiń konstıtýtsııalyq quqyǵy, eýropalyq ıntegratsııanyń quqyqtyq problemalary, adam quqyǵynyń jalpy teorııasy salasynyń mamany. 150-den astam ǵylymı jumystary, sonyń ishinde 6 monografııasy jarııalanǵan. Bilim berý týraly zańǵa ózgertýler men tolyqtyrýlar engizý týraly» zańyna jaýapty boldy jáne «Adam quqyǵy jóninde ýákilettiligi týraly» jáne «Notarıat týraly» Zań jobalaryn ázirleý jónindegi jumys tobynyń múshesi bolǵan.
5 1 jyl buryn (1963) QR Parlamenti Májilisiniń Ekologııa máseleleri jáne tabıǵat paıdalaný komıtetiniń hatshysy ÓTEMІSOV Shavhat Ánesuly dúnıege keldi.
Batys Qazaqstan oblysy Aqjaıyq aýdanynyń Chapaev aýylynda týǵan. A.S. Pýshkın atyndaǵy Oral pedagogıkalyq ınstıtýtyn, Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń janyndaǵy Memlekettik qyzmet Akademııasyn bitirgen. Instıtýt bitirgennen keıin Oral oblysynyń Chapaev aýlyndaǵy № 1 orta mektepte tarıh muǵalimi bolyp jumys istegen. 1985-1987 jj. - Keńes Áskeri qatarynda qyzmet ótkerdi. 1985-1992 jj. - Qazaqstan LKJO Chapaev aýdandyq komıtetiniń nusqaýshysy, komsomol uıymdary bóliminiń meńgerýshisi, Qazaqstan LKJO Oral oblystyq komıtetiniń nusqaýshysy, uıymdastyrý bóliminiń meńgerýshisi, hatshysy, ekinshi hatshysy. 1992-1994 jj. - Oral oblystyq ákimshiliginiń Jastar isteri jónindegi komıtetiniń tóraǵasy. 1994-1998 jj. - Batys Qazaqstan oblysy Jastar isteri, týrızm jáne sport jónindegi basqarma bastyǵy.
1998-2000 jj. - Batys Qazaqstan oblysy Týrızm jáne sport oblystyq basqarmasynyń bastyǵy. 2000-2001 jj. - Batys Qazaqstan oblysy teleradıokompanııasynyń tóraǵasy.
2001-2002 jj. - Batys Qazaqstan oblysy ákiminiń orynbasary. 2002-2006 jj. - Batys Qazaqstan oblysy Aqjaıyq aýdanynyń ákimi. 2006-2007 jj. - Batys Qazaqstan oblysy ákiminiń orynbasary. 2007-2011 jj. - tórtinshi saılanǵan Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń depýtaty. 2012 jylǵy qańtardan bastap besinshi saılanǵan Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń depýtaty.
«Qurmet» ordenimen marapattalǵan.
5 8 jyl buryn (1956) A.V.Seleznev atyndaǵfy almaty horeografııalyq ýchılışesiniń dırektory MYRZAHANOVA Qarlyǵash Ybyraıhanqyzy dúnıege keldi.
Taldyqorǵan oblysy Qapal aýdanynda týǵan. S.M. Kırov atyndaǵy Qazaq memlekettik ýnıversıtetiniń fılologııa fakýltetin (1980) fılolog, orys tili jáne ádebıeti pániniń oqytýshysy mamandyǵy boıynsha; Qazaq ınnovatsııalyq jáne telekommýnıkatsııa júıeleri ýnıver- sıtetiniń zań fakýltetin bitirgen (2008). Fılologııa ǵylymdarynyń kandıdaty (1988), dotsent. Kandıdattyq dıssertatsııasynyń taqyryby: «A.T. Tvardovskııdiń poetıkalyq tiliniń lıngvostılıstıkalyq erekshelikteri» .Ádebı mátinniń fılologııalyq saraptaýy, orys ádebıetindegi dástúr jáne jańashyldyq, leksıkologııanyń, ulttyq aýdıtorııady orys tilin oqytý, tárbıeleý, estetıkalyq tárbıeleý, ónerdegi jáne bilim berýdegi empatııa (birge kúızelý) teorııasy jáne t.b. máseleleri boıynsha 30 astam jarııalanymdardyń avtory. 1980 jyldyń qyrkúıek aıynan - S.M. Kırov atyndaǵy Qazaq memlekettik ýnıversıtetiniń orys tili kafedrasynyń assıstenti. 1988 jyldyń aqpan aıynan - Almaty medıtsına ınstıtýtynyń kafedra oqytýshysy, 1988 jyldyń qazan aıynan - orys jáne qazaq tilderi kafedrasynyń meńgerýshisi. 1994 jyldyń qazan aıynan - Almaty qalasy Sovet aýdany ákimshilik áleýmettik-mádenı mekemeleri bóliminiń bas mamany. 1995 jyldyń aqpan aıynan - T. Júrgenov atyndaǵy Qazaq memlekettik teatr jáne kıno ınstıtýtynyń oqý-ádistemelik jáne tárbıelik jumys jónindegi prorektory, birinshi prorektory. 2000 jyldym qyrkúıek aıynan - Almaty qalasy №75 OM dırektory. 2001 jyldyń mamyr aıynan - QR Bilim jáne ǵylym mınıstrliginiń Saraptama, akkredıtatsııalaý jáne attestattaý basqarmasynyń (memlekettik ınspektsııalaý jáne lıtsenzııalaý) basshysy. 2004 jyldyń sáýir aıynan QR Bilim jáne ǵylym mınıstrliginiń Mektepke deıingi jáne orta jalpy bilimniń normatıvti jáne baǵdarlamalyq ádistemelik bazasyn qalyptastyrý basqarmasynyń basshysy.
2007 jyldyń tamyz aıynan beri-A.V. Seleznev atyndaǵy Almaty horeografııalyq ýchılışesiniń dırektory. «Qazaqstan Respýblıkasynyń táýelsizdigine 10 jyl», «Astananyń 10 jyldyǵy» medaldarymen; Y. Altynsarın atyndaǵy belgimen (2006), QR BGM, Almaty qalasy ákimshiliginiń alǵystary men qurmet gramotalarymen marapattalǵan. QR Eńbek sińirgen qaıratkeri (2008).
4 3 jyl buryn (1971) QR-nyń kúres federatsııasy prezıdentiniń erkin kúres boıynsha keńesshisi BAIRAMÝKOV Islam Ilıasovıch dúnıege keldi.
Jambyl oblysynda týǵan. Respýblıkalyq olımpıadalyq rezerv mektebin, Qazaq memlekettik dene shynyqtyrý ınstıtýtyn biıtirgen. 1993 jyldan «Shtattyq ulttyq komandalar jáne sport rezervi» RMKK sportshy-nusqaýshysy. Qazirgi qyzmetinde - 2010 jyldan beri. Sıdneı Olımpıadasynyń (2000) kúmis júldegeri. HІІ Azııa oıyndarynyń (Hırosıma) qola júldegeri, Ortalyqazııalyq oıyndar (1995) chempıony. Halyqaralyq dárejedegi sport sheberi. Erkin kúresten QR eńbek sińirgen sport sheberi. «Parasat» ordenimen marapattalǵan.
97 jyl buryn (1915) amerıkandyq bankır, qarjyger jáne memleket qaıratkeri Devıd ROKFELLER dúnıege keldi.
58 jyl buryn (1955) QHR-dyń Qazaqstanadǵy Tótenshe jáne Ókiletti elshisi ChJOÝ Lı dúnıege keldi.