12 qańtar. Týǵan kún ıeleri
ESІMDER
107 jyl buryn (1912-1993)asa kórnekti memleket jáne qoǵam qaıratkeri, úsh márte Sotsıalıstik Eńbek Eri, Qazaq KSR Ǵylym akademııasynyń akademıgi, tehnıka ǵylymdarynyń doktory Dinmuhamed Ahmetuly QONAEV (1912-1993) dúnıege keldi.
Vernyı (qazirgi Almaty) qalasynda týǵan. 1936 jyly Máskeýdiń Tústi metall ınstıtýtyn bitirip, taý-ken ınjeneri mamandyǵyn alǵan. 1937-1939 jyldary Balqash mys qorytý kombınatynyń Qońyrat rýdnıginde burǵylaý stanoginiń mashınısi, tseh bastyǵy, rýdnıktiń bas ınjeneri jáne onyń dırektory qyzmetterin atqarady. 1939 jyldan «Altaıpolımetall» kombınaty bas ınjeneriniń orynbasary, Rıdder rýdnıginiń jáne Lenınogor ken basqarmasynyń dırektory qyzmetterin atqardy. 1942-1952 jyldary - Qazaq KSR Mınıstrler Keńesiniń tóraǵasynyń orynbasary bolyp qyzmet etti. 1955-1960 jyldary - Qazaq KSR Joǵarǵy Keńesiniń tóraǵasy boldy.
1960-1986 jyldary - Qazaqstan Kompartııasy Ortalyq Komıtetiniń birinshi hatshysy qyzmetin atqardy. 1986 jyly 16 jeltoqsan kúni - Qazaqstan Ortalyq komıtetiniń birinshi hatshylyǵynan alynyp, ornyna Kolbın taǵaıyndaldy. Buǵan narazy bolǵan qazaq jastarynyń Jeltoqsan oqıǵasy bolady.
Birneshe márte KSRO Joǵary Keńesiniń depýtaty bolyp saılandy.
Dinmuhamed Ahmetuly Qonaev Respýblıka partııa uıymyn basqarǵan shırek ǵasyrǵa jýyq ishinde óziniń úlken mádenıettiligimen, ımanjúzdi izettiligimen, tanylyp, halyq dástúrin jaqsy biletin, taǵylymy tereń, oı-óresi bıik jan ekenin kórsetti. Keıin memleket isinen qol úzgen kezde de ol bilimdar bilikti jan retinde elde júrip jatqan reforma baǵyttaryn, qoǵamdy demokratııalandyrý qajet ekenin tereń túsinip, qoldaı bildi.
Dinmuhamed Ahmetuly Qonaev 1993 jylǵy tamyzdyń 22-sinde, 82 jasqa qaraǵan shaǵynda kenetten qaıtys boldy.
79 jyl buryn (1940) belgili jazýshy, dramatýrg, synshy, Qazaqstannyń eńbek sińirgen qaıratkeri Sábıt Aıtmuhanuly DOSANOV dúnıege keldi.
Qostanaı oblysynda týǵan. Qazaq memlekettik ýnıversıtetin (ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti) bitirgen.
Eń tuńǵysh týyndysy - «Shabyndyq basynda» ekinshi synyptyń «Ana tili» oqýlyǵyna endi. Qalamgerdi elge tanymal etken týyndysy «Aq arýanany» basyp shyǵarǵanda ol 27 jasta bolatyn. Jazýshynyń eń alǵashqy kitaby «Qaıyrly tań» degen atpen 1966 jyly jaryq kórdi. Sodan keıin álem halyqtarynyń birneshe tilderine aýdarylǵan ondaǵan shyǵarmalary, sonyń ishinde «Taý joly», «Ekinshi ómir» atty romandary jazyldy. Birneshe kórkem shyǵarmalary 1981, 1988, 1999 jyldary Máskeýde jeke kitap bolyp shyqty jáne ózge tilderge aýdaryldy. 1998 jyly «Sanat» baspasynan «Jıyrmasynshy ǵasyr» atty jańa romany jaryq kórdi. S.Dosanov dramatýrgııa janrynda da jemisti eńbek etti. Dramatýrgtiń kóptegen radıopesalary Qazaq radıosynyń altyn qorynda saqtaýly.
Reseı Federatsııasynyń Sholohov atyndaǵy halyqaralyq syılyǵynyń, Qyrǵyzstan Respýblıkasynyń «Altyn qalam» ádebı syılyǵynyń ıegeri. 2012 jyly jeltoqsanda QR Memlekettik syılyǵynyń laýreaty atandy.
58 jyl buryn (1961) QR Parlamenti Májilisiniń altynshy shaqyrylymynyń depýtaty Nurlan Májıtuly ÁBDІROV dúnıege kelgen.
Qaraǵandy oblysynda týǵan. KSRO ІІM Qaraǵandy joǵary mektebin bitirgen. Zań ǵylymdarynyń doktory, professor.
Eńbek joly: KSRO ІІM Qaraǵandy joǵary mektebiniń oqytýshysy (1982-1984); KSRO ІІM Búkilodaqtyq ǵylymı-zertteý ınstıtýtynyń adıýnkti (1984-1987); QR ІІM Qaraǵandy joǵary mektebiniń oqytýshysy, aǵa oqytýshysy, dotsent, qylmystyq quqyq jáne krımınologııa kafedrasy bastyǵynyń orynbasary (1987-1997); Esirtkini baqylaý jónindegi QR Memlekettik komıssııasynyń hatshysy (1997-2000); QR Nashaqorlyqqa jáne esirtki bıznesine qarsy kúres agenttigi tóraǵasynyń orynbasary (2000-2001); QR Ádilet mınıstrligi Nashaqorlyqqa jáne esirtki bıznesine qarsy kúres komıteti tóraǵasynyń orynbasary (2001-2002); QR Qaýipsizdik Keńesi Hatshylyǵynyń sektor meńgerýshisi, memlekettik ınspektor, Qoǵamdyq jáne ekologııalyq qaýipsizdik bóliminiń meńgerýshisi, QR Qaýipsizdik Keńesi Hatshylyǵy meńgerýshisiniń orynbasary (2002-2005); QR Qaýipsizdik Keńesi Hatshysynyń orynbasary - QR Qaýipsizdik Keńesi Hatshylyǵynyń meńgerýshisi (2005-2009); tórtinshi saılanǵan Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń depýtaty (2009-2011); 2012-2016 jyldary - besinshi saılanǵan Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń depýtaty; 2016 jylǵy 25 naýryzdan bastap - altynshy saılanǵan Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń depýtaty, Zańnama jóne sot-quqyqtyq reforma komıtetiniń Tóraǵasy.
«Qurmet» jáne «Parasat» ordenimen, «Ulttyq qaýipsizdikti qamtamasyz etýdegi úlesi úshin» medalimen nagradtalǵan.
58 jyl buryn (1961) Aqmola oblysy ákiminiń orynbasary Áskerbek Sezbekuly ÚISІMBAEV dúnıege keldi.
Qazirgi Aqmola oblysynda týǵan. Tselınograd ınjener-qurylys ınstıtýtyn, ınjener-mehanık (1986); Máskeýdegi Quqyq ınstıtýtyn (menedjer) támamdaǵan.
Eńbek jolyn Tselınograd oblysy, Balkashın aýdanyndaǵy «Veselovskıı» keńsharynda traktorshy bolyp bastaǵan (1978). 1998-2013 jyldary Aqkól, Bulandy, Tselınograd, Jarqaıyń aýdandarynyń ákimi qyzmetin atqarǵan.
Qazirgi qyzmetinde - 2017 jyldyń qazan aıynan bastap.
«Qurmet», «Parasat» ordenderimen, «Qazaqstan Respýblıkasynyń Táýelsizdigine 10 jyl» (2001); «Tyńǵa 50 jyl» (2004), «Qazaqstan Konstıtýtsııasyna 10 jyl (2005), «Qazaqstan Respýblıkasy máslıhattaryna 20 jyl» medaldarymen, Qazaqstan Respýblıkasy Qurmet gramotasymen marapattalǵan.
57 jyl buryn (1962) Ujymdyq qaýipsizdik týraly shart uıymy Birikken shtaby bastyǵynyń orynbasary, avıatsııa general-maıory Nurlan Sekenuly ORMANBETOV dúnıege keldi.
Shyǵys Qazaqstan oblysynda týǵan. 1983 jyly Harkov joǵary áskerı avıatsııa ýchılışesin, 1996 jyly Gagarın atyndaǵy Áskerı-áýe akademııasyn, 2010 jyly RF QK Bas shtaby áskerı akademııasyn támamdaǵan.
Harkov joǵary áskerı avıatsııalyq ýchılışesiniń kýrsanty (1979- 1983. KJ joıǵysh avıatsııalyq dıvızııasy joıǵysh avıatsııalyq polkiniń ushqyshy, aǵa ushqyshy, avıatsııalyq zveno komandıri, Shyǵys áskerler toby avıatsııalyq zveno komandıri, eskadrılıa komandıriniń orynbasary, QR QM qaramaǵynda, eskadrılıa komandıri, ıÝ.A.Gagarın atyndaǵy Áskerı-áýe akademııasynyń tyńdaýshysy (1983-1996), Bombalaýshy avıatsııalyq polktiń ushý daıyndyǵy boıynsha polk komandıriniń orynbasary, bólim komandıriniń orynbasary, Avıatsııalyq baza jáne 21751 áskerı bólim komandırleriniń orynbasary, sońǵysynyń komandıri (1996-2007), QR QK Áýe qorǵanysy kúshteri Bas qolbasshysynyń orynbasary (2007-2010), 2010 jyldan QR QK Áýe qorǵanysy kúshteri Bas qolbasshysynyń birinshi orynbasary - Bas shtab bastyǵy. QR QK Áýe qorǵanysy kúshteri Bas qolbasshysy (2013-2017). 2017 jyldan QR QK Bas shtab bastyǵynyń orynbasary. Birqatar memlekettik nagradalarmen marapattalǵan.
Qazirgi qyzmetinde - 2018 jyldyń aqpan aıynan bastap.
57 jyl buryn (1962) qazaqstandyq kınotanýshy, kınosynshy Gúlnar Oıratqyzy ÁBІKEEVA dúnıege kelgen.
Almaty qalasynda týǵan. Búkilodaqtyq memlekettik kınematografııa ınstıtýtynyń stsenarıı-kınotaný fakýltetin kınotanýshy mamandyǵy boıynsha (1984); Búkilodaqtyq memlekettik kınematografııa ınstıtýtynyń aspırantýrasyn (1992) bitirgen.
Eńbek joly: 1984 jyldan «Qazaqfılm» kınostýdııasynyń stsenarıılik-redaktsııalyq alqasynyń aǵa redaktory; 1987 jyldan Búkilodaqtyq memlekettik kınematografııa ınstıtýtynyń aspıranty (Máskeý); 1992 jyly «Azııa kıno» jýrnalynyń bas redaktory; 1994 jyldan - T. Júrgenov atyndaǵy Qazaq memlekettik teatr jáne kıno ınstıtýtynyń «Kıno tarıhy jáne teorııasy» kafedrasynyń meńgerýshisi; 1997 jyldan - «Soros-Qazaqstan» qorynyń «Mádenıet jáne óner», «Buqaralyq aqparat quraldaryn qoldaý» baǵdarlamalarynyń úılestirýshisi; 2001 jyldan - Fýlbraıt stıpendıaty, AQSh-tyń Boldýın kolledjiniń, Pıstbýrg ýnıversıtetiniń zertteýshisi jáne oqytýshysy; 2002 jyldan - «Soros-Qazaqstan» qorynyń «Shyǵys Batys» baǵdarlamasynyń úılestirýshisi; 2003 jyldan - «ASTV» telearnasynyń bas prodıýseri (Astana qalasy); 2004 jyldan - «Ortalyq Azııa kınematografııa ortalyǵy» qoǵamdyq qorynyń dırektory (Almaty qalasy); 2005 jyldan beri - «Eýrazııa» halyqaralyq kıno baıqaýynyń art-dırektory; 2006-2008 jyldary - «Evrazııa kıno» jýrnalynyń bas redaktory; 2009 jyldyń qańtar aıynan beri - «Terrıtorııa kıno» jýrnalynyń bas redaktory; «Megapolıs» (2003-2005), «Nachnem s ponedelnıka» (2006-2008) gazetterinde kıno týraly turaqty aıdardy júrgizgen; 1998 jyldan QR Kınematografıster odaǵynyń múshesi; 2006 jyldan «FIPRESSI» Halyqaralyq kıno synshylarynyń federatsııasynyń múshesi; 2007 jyldan NETPAK Azııa kıno synshylarynyń qaýymdastyǵynyń múshesi.
2006 jyly «Qazaqstan Parlamentine 10 jyl»; «Eren Eńbegi úshin» medaldarymen marapattalǵan. 2016 jyly Frantsııanyń Ádebıet jáne óner ordeniniń kavaleri atandy.
56 jyl buryn (1963) Qazaqstannyń BUU janyndaǵy turaqty ókili Qaırat Ermekuly OMAROV dúnıege kelgen.
Ózbekstanda, Ferǵana qalasynda týǵan. Almaty shet tilderi pedagogıkalyq ınstıtýtyn bitirgen (1985). Ulybrıtanııa Syrtqy ister mınıstrliginde eńbek ótilinen ótken (1992).
Eńbek joly: Qazaqstan Ǵylym akademııasy Tarıh, etnografııa jáne arheologııa ınstıtýtynyń ǵylymı qyzmetkeri; Qazaqstan Jazýshylar odaǵy janyndaǵy Kórkem aýdarma boıynsha Bas redaktsııalyq alqasynda aǵylshyn tilinen aýdarmalardyń bas redaktory (1989-1991); Qazaqstan Respýblıkasy Syrtqy ister mınıstrliginiń ekinshi, birinshi hatshysy, Eýropa jáne Amerıka bóliminiń meńgerýshisi (1992-1994); Qazaqstan Respýblıkasy Syrtqy ister mınıstrliginiń basqarma bastyǵy, Eýropa departamenti dırektorynyń orynbasary (1996-1998); Qazaqstan Respýblıkasynyń AQSh-taǵy Elshiliginiń keńesshi-elshisi, Qazaqstan Respýblıkasy Syrtqy ister mınıstrliginiń aıryqsha tapsyrmalar jónindegi Elshisi (1998-2004); QR Prezıdenti Ákimshiliginiń Syrtqy saıasat ortalyǵynyń bas ınspektory (2004); QR-nyń Úndistan Respýblıkasyndaǵy Tótenshe jáne Ókiletti Elshisi (2004-2008); QR-nyń Shrı-Lanka Demokratııalyq Sotsıalıstik Respýblıkasyndaǵy Tótenshe jáne ókiletti Elshisi mindetin qosa atqarýshy (2008-2009); QR Syrtqy ister mınıstriniń orynbasary (2009-2013); 2013 jylǵy qańtardan bastap 2017 jyldyń qańtaryna deıin Qazaqstan Respýblıkasynyń Amerıka Qurama Shtattaryndaǵy Tótenshe jáne Ókiletti Elshisi.
2017 jyldyń 4 qańtarynan bastap Qazaqstannyń BUU janyndaǵy turaqty ókili.
«Qurmet» ordenimen, «Qazaqstan Respýblıkasynyń táýelsizdigine 10 jyl», «Qazaqstan Konstıtýtsııasyna 10 jyl», «Qazaqstan Parlamentine 10 jyl», «Astananyń 10 jyldyǵy» merekelik medaldarymen, «Ulttyq qaýipsizdikti qamtamasyz etýdegi úlesi úshin» medalimen marapattalǵan.
40 jyl buryn (1979) Qazaqstan Respýblıkasy Memlekettik qyzmet isteri jáne sybaılas jemqorlyqqa qarsy is qımyl agenttigi tóraǵasynyń orynbasary Aıgúl Amantaıqyzy ShAIYMOVA dúnıege kelgen.
Tselınograd oblysynda týǵan. L. Gýmılev atyndaǵy ýnıversıtetin (1999); Qarjy polıtsııasy akademııasyn (2004) bitirgen.
Eńbek joly: Qazaqstan Respýblıkasy Qarjy polıtsııasy agenttigi Quqyqtyq qamtamasyz etý jáne halyqaralyq baılanys basqarmasynyń kishi ınspektory, ınspektory, aǵa ınspektory, asa mańyzdy ister jónindegi aǵa ınspektory (2000-2002); Qazaqstan Respýblıkasy Qarjy polıtsııasy agenttiginiń Quqyqtyq qamtamasyz etý jáne halyqaralyq yntymaqtastyq basqarmasy quqyqtyq saraptama bóliminiń bastyǵy (2002-2004); Qazaqstan Respýblıkasy Ekonomıkalyq qylmysqa jáne sybaılas jemqorlyqqa qarsy kúres agenttigi (qarjy polıtsııasy) Quqyqtyq qamtamasyz etý jáne halyqaralyq yntymaqtastyq basqarmasy bastyǵynyń orynbasary (2004-2005); Qazaqstan Respýblıkasy Ekonomıkalyq qylmysqa jáne sybaılas jemqorlyqqa qarsy kúres agenttigi (qarjy polıtsııasy) Quqyqtyq qamtamasyz etý jáne halyqaralyq yntymaqtastyq departamenti bastyǵynyń orynbasary (2005-2011); Qazaqstan Respýblıkasy Ekonomıkalyq qylmysqa jáne sybaılas jemqorlyqqa qarsy kúres agenttigi (qarjy polıtsııasy) Tóraǵasynyń keńesshisi (2011-2012); Qazaqstan Respýblıkasy Bas Prokýrorynyń aǵa kómekshisi - Qazaqstan Respýblıkasy Bas Prokýrory apparatynyń Aqparattyq-taldaý basqarmasy Strategııalyq taldaý ortalyǵynyń basshysy (2012-2013); Qazaqstan Respýblıkasynyń Qaýipsizdik Keńesi Ahýaldyq ortalyǵy meńgerýshisiniń orynbasary (2013-2014); Qazaqstan Respýblıkasy Memlekettik qyzmet isteri jáne sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl agenttiginiń apparat basshysy (2014-2015);
2016 jyldyń 11 qańtarynan bastap 28 qyrkúıegine deıin Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik qyzmet isteri vıtse-mınıstri;
Qazirgi laýazymyn 2016 jyldyń qyrkúıeginen beri atqaryp keledi.
Birneshe jyl boıy qylmystyq jolmen alynǵan kiristerdi zańdastyrýǵa jáne terrorızmdi qarjylandyrýǵa qarsy is-qımyl jónindegi Eýrazııalyq jumys toptarynyń teńtóraǵasy boldy. ІІ dárejeli «Dańq» ordenimen, «Eren eńbegi úshin» medalimen, merekelik jáne vedomstvolyq medaldarymen nagradtalǵan.