12 aqpan. Týǵan kún ıeleri
ESІMDER
78 jyl buryn (1941) Qazaqstan Respýblıkasynyń Tuńǵysh Prezıdenti Nursultan Nazarbaevtyń zaıyby, qoǵam qaıratkeri, Qazaqstan Respýblıkasy bilim berý salasynyń qurmetti qyzmetkeri Sara Alpysqyzy NAZARBAEVA dúnıege keldi.
Qaraǵandy oblysy Buqar jyraý aýdany Qyzyljar aýylynda týǵan. Qaraǵandy metallýrgııalyq kombınaty janyndaǵy joǵary oqý ornyn ekonomıst mamandyǵy boıynsha bitirgen. Atalǵan kombınatta «Qaraǵandykómir» birlestiginde jumys istegen.
1992 jyly eldegi ana men balalardy áleýmettik qorǵaý, balalar úılerin qamqorlyqqa alý, turmysy tómen, jetim balalarǵa járdemdesý maqsatynda «Bóbek» halyqaralyq balalar qaıyrymdylyq qorynyń negizin qalady. Qazaqstanda alǵashqy bolyp jetim balalardy qorǵaıtyn zań (Otbasylyq úlgidegi balalar aýyldary jáne jasóspirimder úıleri týraly) shyǵarý bastamasyn kóterdi. Osyǵan oraı Nazarbaevanyń tikeleı qatysýymen jetim balalarǵa arnalǵan balalar aýyldary salyndy. Onda tárbıelengen túlekter turǵyn úımen, bilim alý múmkindigimen nemese jumyspen qamtamasyz etiledi.
1992 jyldan «Bóbek» balalar qaıyrymdylyq qorynyń prezıdenti. Qor aýrýdyn asqynǵan túrlerimen syrqattanǵan balalarǵa Qazaqstan men shetel klınıkalarynda emdeıtin balalar mekemeleri men uıymdaryna qamqorlyq kórsetedi. Ásirese Aral men Semeı ıadrolyq polıgony sııaqty ekologııalyq apatty aımaǵynyń balalaryna erekshe kóńil bólinedi. 1994 jyldan «505 - Qazaqstannyń balalar derevnıasy» (Avstrııanyń «Kınderdorf Internatsıonal» qorynyń fılıaly) qorynyń prezıdenti.
1999 jyldan - «Demografııa» qaıyrymdylyq qory qamqorshylar keńesiniń tóraıymy.
«Pedagogıcheskıe problemy ýkreplenııa ı razvıtııa zdorovıa ýchaşıhsıa, ıh nravstvennogo vospıtanııa s ıspolzovanıem sıstemy «Detka» Porfırııa Korneevıcha Ivanova» (1999 j.), «Zdorove cheloveka ı sıstema P.K. Ivanova «Detka» (1999 j., qosalqy avtorlarmen birge) kitaptarynyń avtory.
І dárejeli «Dostyq» ordenimen, «Ózin-ózi taný fılosofııasy men oqý mádenıetine qosqan zor úlesi úshin» Shyńǵys Aıtmatov atyndaǵy Altyn medalmen, Halyqaralyq «SOS-Kınderdorf» qorynyń Altyn medalimen, Balalar quqyǵyn qorǵaý salasyna zor úles qosqany úshin ıÝNISEF-tiń arnaıy nagradasymen marapattalǵan. Búkilálemdik densaýlyq uıymynyń I. Dogramachı atyndaǵy syılyǵynyń, halyqaralyq «Unity» syılyǵynyń, Densaýlyq saqtaý, qaıyrymdylyq jáne óskeleń urpaqty rýhanı tárbıeleý salasyndaǵy eren eńbegi úshin «Qýrmanjan Datqa» syılyǵynyń laýreaty, «Meerman Enee-98» ataǵynyń ıegeri atanǵan.
71 jyl buryn (1948-2007) QR Prezıdentiniń buqaralyq aqparat quraldary salasyndaǵy syılyǵynyń, Qazaqstan Jýrnalıster odaǵy syılyǵynyń, TMD elderi jýrnalısteriniń «Orys álemi» halyqaralyq syılyǵynyń laýreaty Oleg Vadımovıch KVıATKOVSKII dúnıege keldi.
Reseıde týǵan. Qazaq memlekettik ýnıversıtetin bitirgen. «Sovetskaıa Chýkotka», «Lenınskaıa smena», «Kazahstanskaıa pravda» gazetteriniń tilshisi, «Stroıtelnoı gazety» gazetiniń Qıyr Shyǵys boıynsha, menshikti tilshisi, «Trýd» gazetiniń Túrikmenstan boıynsha, Qazaqstan boıynsha menshikti tilshisi qyzmetterin atqarǵan. 1993-1996 jyldary - «Karavan-Edvertaızıng» jarnama agenttiginiń bas dırektory. 1999-2001 jyldary - «Karavan» gazetiniń bas redaktory, «Trýd-Kazahstan» jaýapkershiligi shekteýli seriktestiginiń dırektory. 2001-2002 jyldary - «31 kanal» teleradıo kompanııasynyń atqarýshy dırektory. 2002-2005 jyldary - «Stolıchnaıa jızn» gazetiniń bas redaktory. 2005-2007 jyldary «Kazahstanskaıa pravda» Respýblıkalyq gazeti» aktsıonerlik qoǵamynyń prezıdenti qyzmetin atqarǵan.
Medalmen marapattalǵan.
68 jyl buryn (1951) aqyn, jýrnalıst, qazirgi aıtys óneriniń uıymdastyrýshysy, Qazaqstan Respýblıkasynyń eńbek sińirgen qaıratkeri Júrsin Moldashuly ERMANOV dúnıege keldi.
Qaraǵandy oblysy Ulytaý aýdanynda týǵan. S.M.Kırov atyndaǵy Qazaq memlekettik ýnıversıtetin (qazirgi ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti), Almaty joǵary partııa mektebin bitirgen.
1980 jylǵa deıin Jezdi aýdany «Oktıabr týy» gazetiniń ádebı qyzmetkeri, 1971-1978 jyldary - Jezqazǵan oblystyq teleradıokomıtetiniń aǵa redaktory, 1978-1980 jyldary - Jezqazǵan oblystyq teleradıokomıtetiniń bas redaktory. 1982-1992 jyldary - Qazaq respýblıkalyq teledıdarynyń bas redaktory, 1992-1996 jyldary - «Qazaq ádebıeti» gazetiniń, «Juldyz» jýrnalynyń bólim meńgerýshisi, «Qazaq memleketi» gazeti bas redaktorynyń birinshi orynbasary, «Qazaqstan qanaty» - «Krylıa Kazahstana» gazetiniń bas redaktory qyzmetterin atqardy. 1997-2003 jylǵa deıin shyǵarmashylyq jumysta boldy. 2003-2006 jyldary - L.N.Gýmılev atyndaǵy Eýrazııa ulttyq ýnıversıteti gýmanıtarlyq ǵylymı-zertteý ortalyǵynyń jetekshi ǵylymı qyzmetkeri, zerthana meńgerýshisi, 2006-2007 jyldary - «Qazaqstan» respýblıkalyq teleradıokorporatsııasy AQ Basqarma tóraǵasynyń orynbasary - Qazaq radıosynyń bas dırektory. 2007-2009 jyldary - «Qazaqstan» respýblıkalyq teleradıokorporatsııasy AQ Basqarma tóraǵasynyń keńesshisi qyzmetterin atqarǵan. 2009 jyldan bastap - «Almatyqurylys» Ulttyq holdıng kompanııasy aktsıonerlik qoǵamy prezıdentiniń keńesshisi.
Tuńǵysh óleńder jınaǵy - «Janartaý» 1983 jyly jaryq kórdi. «Araıly kún armysyń», «Ulytaýǵa bardyń ba?..», «Qudiretke júginý» , «Eki tizgin, bir shylbyr» atty kitaptardyń avtory.
Óleńderi men poema, balladalary adam, onyń jan dúnıesi, rýhanı qudylyqtaryn ózek etedi. Júrsin Ermanov qazaqtyń atamura óneri - aqyndar aıtysyn qaıta jańǵyrtý, ony teledıdar men radıoda nasıhattaý isinde aıtarlyqtaı jumystar atqardy. Aqyndardy 1984 jyldan úlken sahnaǵa shyǵaryp, halyq ónerin, ulttyq rýhty kóterýge úles qosty. Aqyndar aıtysyn jınaqtap jarııalaý, zertteý jumystaryn júrgizip, «Qazirgi aıtystar» (2005, Astana, 2 tom) jınaǵyn qurastyrdy. Birneshe beıne, aýdıokasseta, dıskileri jaryqqa shyqqan. Qazaqstan Jazýshylar odaǵynyń Muqaǵalı Maqataev atyndaǵy syılyǵynyń eki márte ıegeri. Halyqaralyq qazaq tili qoǵamynyń múshesi. Qaraǵandy oblysy Ulytaý aýdanynyń Qurmetti azamaty.
58 jyl buryn (1961) 31 arnanyń bas prodıýseri Nurjan Jalaýqyzy MUHAMEDJANOVA dúnıege keldi.
Ál-Farabı atyndaǵy QazMUÝ-diń jýrnalıstıka fakýltetin, Almaty Joǵary partııa mektebiniń jýrnalıstıka bólimin úzdik támamdaǵan. Qazaq radıosynyń balalar men jastar redaktsııasynda redaktor, bólim bastyǵy, bas redaktor qyzmetterin atqarǵan. 1991 jyly Qazaq radıosy «Shalqar» baǵdarlamasy aqparattyq-saraptamalyq redaktsııasynyń Bas redaktory, Qazaq radıosy baǵdarlamalar bas redaktory, 1992-1994 jyldary Qazaq radıosy bas dırektorynyń birinshi orynbasary, Qazaq radıosynyń saıası sholýshysy qyzmetin atqardy. 1997 jyly QR Prezıdenti baspasóz qyzmetinde, 1997-2006 jyldary «Internıýs» Halyqaralyq Uıymynyń Qazaqstandaǵy ókildigi dırektorynyń orynbasary, atqarýshy dırektory, 2006 jyly «31 kanal» TRK atqarýshy dırektorynyń birinshi orynbasary, atqarýshy dırektory, 2008-2011 jyldary «31 kanal» TRK bas dırektory boldy. 2008 jyldan Qazaqstan Teleradıotaratýshylar Ulttyq qaýymdastyǵynyń prezıdenti. 2011-2016 jyldary «Qazaqstan» RTRK AQ Basqarma tóraıymy. Qazirgi qyzmetinde 2016 jyldyń qarashasynan beri. Qazaqstannyń eńbek sińirgen qaıratkeri.
56 jyl buryn (1963) jazýshy, Qazaqstan Jazýshylar odaǵynyń múshesi, Halyqaralyq «Alash» ádebı syılyǵynyń, T.Aıbergenov atyndaǵy syılyqtyń laýreaty Asqar ALTAI dúnıege keldi.
Shyǵys Qazaqstan oblysynda týǵan. Almaty memlekettik ýnıversıtetin bitirgen. Almaty oblysy Kúrti aýdandyq «Shuǵyla» gazetiniń tilshisi, S.Muqanov murajaı-úıiniń kishi ǵylymı qyzmetkeri, Qazaq teledıdary «Alataý» baǵdarlamasynyń jaýapty redaktory, «Juldyz» jýrnaly ádebı syn bóliminiń redaktory, bólim meńgerýshisi, «Er-Dáýlet» aqparat agenttigi bas redaktorynyń orynbasary qyzmetterin atqarǵan. Qazaqstan Respýblıkasy Qarjy mınıstrliginiń «Qarjy-qarajat» jýrnaly bas redaktorynyń orynbasary, bas redaktory, «Bilim» baspasynyń jetekshi redaktory bolǵan. Jazýshynyń «Qyr men qala hıkaıalary» atty povester men áńgimeler jınaǵy, «Altaı novellasy» atty prozalyq jınaǵy jaryq kórgen. «Qyzyl bóltirik» kitaby Halyqaralyq soros qorynyń bas júldesin alǵan.
54 jyl buryn (1965) Qazaqstan Respýblıkasy Qarýly Kúshteri joǵarǵy qolbasshylyǵynyń ókili, general-maıor Sultan Búrkitbaıuly KAMALETDINOV dúnıege kelgen.
Astrahan oblysynda (RF) týǵan. Tashkent joǵary tank ýchılışesin bitirgen; Tankige qarsy áskerler áskerı akademııasynyń tyńdaýshysy; Reseı Federatsııasy Qarýly Kúshteri Bas shtabynyń Áskerı akademııasynyń tyńdaýshysy.
Eńbek joly: Germanııadaǵy keńes áskerleri tobynyń tank dıvızııasynyń gvardııalyq tank polkiniń tank vzvody komandıri; tank batalony komandıriniń orynbasary - shtab bastyǵy, tank batalony komandıri, tank polkiniń komandıri, mehanıkalandyrylǵan dıvızııa komandıriniń orynbasary - shtab bastyǵy, mehanıkalandyrylǵan brıgada komandıri (1986-2005); «Shyǵys» óńirlik qolbasshylyǵy ásker qolbasshysy basqarmasynyń shtaby bastyǵynyń orynbasary (2006-2008); «Ońtústik» ÓQ ásker qolbasshysynyń áskerı daıyndyq jónindegi orynbasary (01.2008-08.2008); «Ońtústik» ÓQ ásker qolbasshysy basqarmasy shtabynyń bastyǵy - qolbasshynyń birinshi orynbasary (2010-2012); «Astana» ÓQ ásker qolbasshysy basqarmasy shtabynyń bastyǵy - qolbasshynyń birinshi orynbasary (2012-2013); «Astana» ÓQ ásker qolbasshysy (2013-2016); QR Qorǵanys mınıstrligi Qarýly Kúshteriniń Qurlyqtaǵy áskerler bas qolbasshysynyń birinshi orynbasary (2016 jyldan).
53 jyl buryn (1966) Qazaqstan Respýblıkasy aýyl sharýashylyǵy vıtse-mınıstri Berik Tursynbekuly BEISENǴALIEV dúnıege kelgen.
Qostanaı oblysynda týǵan. Qaraǵandy memlekettik ýnıversıtetin ekonomıst (1990); Qaraǵandy memlekettik ýnıversıtetin zańger (2000) mamandyqtarymen bitirgen.
Eńbek joly: Qaraǵandy memlekettik ýnıversıtetiniń oqytýshysy (1990); Qaraǵandy memlekettik ýnıversıtetiniń aspıranty (1990-1994); «Kompıýterlik emdeý-dıagnostıkalaý júıeleri» kásipornynyń bas esepshisi (1994-1995); «Qazkommertsbank» AB dılıng basqarmasynyń dıleri (1995-1996); «Alem Bank «Kazakhstan» Qaraǵandy basqarmasy bastyǵynyń orynbasary (1996-1997); «BTA» JAQ Aqmola fılıalynyń bastyǵy (1997-1998); «Almaty saýda-qarjy banki» AQ Astana fılıalynyń dırektory (1998-2004); «ATFBank» AQ basqarma tóraǵasynyń birinshi orynbasary, basqarýshy dırektory (2004-2006); «Astana Capital Investment Group» ınvestıtsııalyq kompanııasynyń bas dırektory (2006-2009); «QazAgro» Ulttyq basqarýshy holdıngi» AQ basqarma tóraǵasynyń orynbasary (2009-2011); «QazAgro» Ulttyq basqarýshy holdıngi» AQ basshysy (2011-2012); «Temirbank» AQ dırektorlar keńesiniń tóraǵasy (Almaty); «Samuryq-Qazyna» Ulttyq ál-aýqat qory» AQ basqarma múshesi, aktıvterdi ońtaılandyrý jónindegi atqarýshy dırektory.
Qazirgi laýazymyn atqarýǵa 2018 jyldyń shildesinde kiristi.
«Kurmet» ordenimen; medalmen; QR Aýyl sharýashylyǵy mınıstrliginiń qurmet gramotasymen; «Aýyl sharýashylyǵy salasynyń úzdigi» tósbelgisimen marapattalǵan.
42 jyl buryn (1977) «Batys» óńirlik qolbasshylyǵy áskerleriniń qolbasshysy Qanysh Asanhanuly ÁBÝBÁKІROV dúnıege kelgen.
Túrkistan oblysynda týǵan. QR Qarýly Kúshteri Áskerı akademııasyn (1998); Ulttyq qorǵanys, áskerı jáne memlekettik basqarý ýnıversıtetin bitirgen.
Eńbek joly: №32363 áskerı bóliminiń desant-shabýyldaý batalony barlaý rotasynyń barlaý tobynyń komandıri (1998-1999); №32363 áskerı bóliminiń aýyr zeńbirekter rotasynyń komandıri (1999-2001); №32363 áskerı bóliminiń desant-shabýyldaý batalony komandıriniń orynbasary (2001-2006); №61993 áskerı bólimi komandıriniń orynbasary - shtab bastyǵy (2006-2009); №22750 áskerı bóliminiń komandıri (02.2009-09.2009); №25744 áskerı bóliminiń komandıri (2009-2012); №61993 áskerı bóliminiń komandıri (2012-2015); QR Qarýly Kúshteri Aeromobıldi ásker qolbasshysy basqarmasynyń áskerı daıyndyq basqarmasynyń bastyǵy - Aeromobıldi ásker qolbasshysynyń áskerı daıyndyq jónindegi orynbasary (2015-2016); QR Qarýly Kúshteri Qurlyqtaǵy áskerler desant-shabýyldaý áskerleri qolbasshysynyń birinshi orynbasary - shtab bastyǵy (2016-2017).
Qazirgi qyzmetin 2017 jyldyń jeltoqsanynan beri atqaryp keledi.
ІІ dárejeli «Aıbyn» ordenimen; «Jaýyngerlik erligi úshin» medalimen marapattalǵan.