11 naýryz. QAZAQPARAT KÚNTІZBESІ: ATAÝLY KÚNDER, OQIǴALAR, ESІMDER
11 NAÝRYZ, SEISENBІ
Lıtva Respýblıkasynyń memlekettik meıramy - Táýelsizdik kúni. 1991 jylǵy qańtardyń 1-13-i aralyǵynda Vılnıýste qaıǵyly oqıǵa boldy. Keńes áskerleri teleortalyq ǵımaratyn basyp aldy. Osy qaqtyǵystan keıin Lıtva naýryzdyń 11-inde 1918 jyly jarııalanǵan táýelsizdigin qaıta qalpyna keltirdi. KSRO Joǵarǵy Keńesi Lıtva Respýblıkasyn táýelsiz dep jarııalady.
Qazaqstan Respýblıkasy men Lıtva Respýblıka arasyndaǵy dıplomatııalyq qarym-qatynas 1992 jylǵy maýsymnyń 15-inde ornatyldy.
Holı - boıaýlar merekesi. Úndistannyń áserli merekeleriniń biri, bengal jańa jyly. Aqpan jáne naýryz aıyna keletin, Phalgýn aıy tolǵan kúninde atap ótedi.
ESTE QALAR OQIǴALAR
21 jyl buryn (1993) Qazaqstan Respýblıkasy Ǵylym Akademııasynyń Ortalyq Qazaqstan bólimshesi uıymdastyryldy. Onyń alǵashqy quramyna akademık Aıtmuhamed Abdýlın, Ebineı Bóketov, Borıs Sývorov jáne t.b. ǵalymdar kirdi.
18 jyl buryn (1996) Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti N.Nazarbaevtyń «Qazaqstan Respýblıkasynda ǵylymdy memlekettik basqarý júıesin jetildirý jónindegi sharalar týraly» Jarlyǵy shyqty.
18 jyl buryn (1996) Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti N.Á.Nazarbaevtyń Jarlyǵymen Ulttyq ǵylym akademııasy, Qazaq aýylsharýashylyǵy ǵylymdarynyń akademııasy jáne Ǵylym jáne jańa tehnologııalar mınıstrligi - Ǵylym mınıstrligi - Qazaqstannyń Ǵylym akademııasy ortalyq atqarýshy organnyń quramynda biriktirildi.
2003 jyldyń qazanynan bastap akademııa prezıdenti Murat Jurynuly Jurynov.
1 2 jyl buryn (2002) Almaty qalalyq qujattar muraǵaty basqarmasy men Almaly aýdandyq muraǵaty quryldy.
9 jyl buryn (2005) Pragada Ortalyq jáne Qazaqstan Respýblıkasynyń Shyǵys Eýropa elderindegi Tótenshe jáne Ókiletti elshisi Saǵynbek Tursynovqa «Frantsa Kafkı atyndaǵy úlken altyn medal» Halyqaralyq syılyqty tabys etý rásimi saltanatty túrde ótti. Onda Chehııanyń memlekettik qaıratkerleri, dıplomatııalyq korpýstyń, cheh astanasynyń qoǵam ókilderi jáne kóptegen jýrnalıster qatysty.
9 jyl buryn (2005) Almatyda Ǵaısaǵalı Seıtaq aqynnyń «Shyǵý tegi jáne shejire» atty shyǵarmalar jınaǵy jaryq kórdi.
Ǵaısaǵalı Seıtaq - tanymal aqyn, Tólegen Aıbergenov atyndaǵy syılyqtyń ıegeri, Batys Qazaqstan oblysyndaǵy QazAqparat agenttiginiń tilshisi.
Jınaqqa aqynnyń tańdaýly shyǵarmalary kirdi. «El men er» atty birinshi bóliminde týǵan jer men jerlesterine, otandyq tarıhtyń tanymal tulǵalaryna, onyń ár kezeńderine arnalǵan shyǵarmalary bar. Kitap betterinde ǵylym, mádenıet jáne óner qaıratkerleri erekshe oryn aldy. Al, ekinshi bólimi «Kóz ben sóz» dep atalady, onyń ishine adamdar arasyndaǵy rýhanı qarym-qatynas týraly, asyl sezimniń qudyretti kúshi týraly oılar kirdi. Jınaqtyń «Aýdarma» degen bólimine basqa halyqtar jazýshylary shyǵarmalarynyń aýdarmalary kirdi.
7 jyl buryn (2007) Qazaqstan Prezıdenti Nursultan Nazarbaevqa Katar Memleketiniń «Táýelsizdik» ordeni tabys etildi. Bul sheteldik memleketter basshylaryna beriletin eń joǵary nagrada.
ESІMDER
1 21 jyl buryn (1893-1958) ǵalym, qazaq tili ádisnamasynyń negizin salýshylardyń biri, dotsent, Qazaq KSR halyq aǵartý isiniń úzdigi SARYBAEV Shamǵalı Haresuly dúnıege keldi.
Batys Qazaqstan oblysynyń Orda aýdanynda týǵan. Orynbordaǵy «Hýsaınııa» medresesin bitirip, 1916 jyldan Túrkistan mańyndaǵy aýyldarda muǵalim, 1918 jyldan Shymkentte ýezdik oqý-aǵartý basqarmasynyń bastyǵy bolǵan. Shymkent qalasynda tuńǵysh ret pedagogıkalyq kýrs ashyp, qazaq tilinen sabaq bergen. 1921-1923 jyldary Almatyda kazaq pedagogıkalyq tehnıkýmyn uıymdastyrǵan. 1923-1954 jyldary Tashkenttegi Orta Azııa kommýnıstik ýnıversıtetinde, Almatydaǵy Qazaq jýrnalıstıka ınstıtýtynda, Abaı atyndaǵy Qazaq pedagogıkalyq ınstıtýtynda, Qazaq memlekettik ýnıversıtetinde dáris oqyǵan. Qazaq tili jáne ony oqytý ádistemesi, pedagogıka týraly 100-ge tarta ǵylymı maqalasy, sondaı-aq on shaqty monografııasy jaryq kórgen. Kóp jyldar boıy qazaq, qaraqalpaq aýyz ádebıeti materıaldaryn jınaǵan. Jambyl týraly alǵash ret maqala jazǵan.
«Qurmet belgisi» ordenimen, medaldarmen marapattalǵan.
6 3 jyl buryn (1951) Qazaqstan Respýblıkasy Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrliginiń Batys Qazaqstan oblysy boıynsha baqylaý jáne áleýmettik qorǵaý departamentiniń dırektory NURJANOV Berikbolat Nasekenuly dúnıege keldi.
Batys Qazaqstan oblysy Kaztalovka aýdanynda týǵan. Lenıngrad keńes saýdasy ınstıtýtyn, Oral kooperatıvtik tehnıkýmyn bitirgen.
1988-2000 jyldary - «Kazmıasmoltorg» josparlaý-ekonomıkalyq bóliminiń bastyǵy, «Aıaq kıim» bazasynyń dırektory, «Gazsaýda» AQ-nyń prezıdenti, Batys Qazaqstan oblystyq eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý basqarmasynyń bastyǵy, «Ular» jınaqtaý qorynyń Batys Qazaqstan oblysy boıynsha ókildiginiń menedjeri qyzmetterin atqarǵan.
2001 jyldan bastap - qazirgi qyzmetinde.
«Qurmet» ordenimen marapattalǵan.
5 3 jyl buryn (1961) Astana qalasy sotynyń sýdıasy BALYQOV Dáýlen Jumalyuly dúnıege keldi.
E.A.Bóketov atyndaǵy Qaraǵandy memlekettik ýnıversıtetin bitirgen.
1983-1989 jyldary - Qaraǵandy oblastyq prokýratýrasynda tájirıbeden ótýshi, tergeýshi, aǵa tergeýshi. 1989-1991 jyldary - Qaraǵandy oblysy prokýrorynyń kómekshisi. 1991-1992 jyldary - Qaraǵandy oblysy prokýratýrasynyń aǵa tergeýshisi. 1992-1993 jyldary - «Qaraǵandy Turǵynúı» №3 Qaraǵandy kirpish zaýytynyń zańgeri. 1993-1994 jyldary - Keńes halqynyń aýdandyq sotynyń halyqtyq soty. 1994-1997 jyldary - Qaraǵandy qalalyq sotynyń sýdıasy. 1997-1999 jyldary - Qaraǵandy oblysy zań basqarmasy bastyǵynyń orynbasary. 1999-2002 jyldary - Astana qalasy Almaty aýdandyq sotynyń tóraǵasy. 2002-2006 jyldary - Shyǵys Qazaqstan oblystyq sotynyń azamattyq is jónindegi kollegııasynyń tóraǵasy. 2006-2009 jyldary - Astana qalasy aýdanaralyq mamandandyrylǵan ekonomıkalyq sotynyń tóraǵasy qyzmetterin atqarǵan.
2009 jyldan - qazirgi qyzmetinde.
«Qazaqstan Respýblıkasynyń Konstıtýtsııasyna 10 jyl» mereıtoılyq medalimen marapattalǵan.
5 4 jyl buryn (1960) Parlament Májilisiniń depýtaty MILıÝTIN Aleksandr Aleksandrovıch dúnıege keldi.
Reseı Federatsııasy Altaı ólkesinde týǵan. Shákárim atyndaǵy Semeı memlekettik ýnıversıtetin bitirgen.
«Kazpromtehmontaj» basqarmasynyń sheberi, proraby, «Zerger» AQ óndiris boıynsha dırektor orynbasary, vıtse-prezıdenti, Semeı et konservi kombınatynyń vıtse-prezıdenti qyzmetterin atqarǵan. 1999-2007 jyldary - II,ІІІ jáne ІV saılanǵan Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń depýtaty.
51 jyl buryn (1963) kompozıtor, ánshi, Qazaqstan Jastar odaǵy syılyǵynyń laýreaty, «Úkili úmit» respýblıkalyq kompozıtorlar baıqaýynyń laýreaty JÚNІSOV Qaırat Qarataıuly dúnıege keldi.
Jambyl oblysynda týǵan. Almaty memlekettik konservatorııasyn, Almaty memlekettik teatr jáne kórkemsýret ınstıtýtyn bitirgen. Kompozıtordyń halyq arasyna keńinen taralǵan «Qaryndasyma», «Qyz - qyzǵaldaq», «Yqylastyń qobyzy», «Almatynyń túnderi-aı» atty ánderi bar.
40 jyl buryn (1974) aqyn, QR Jastar odaǵy syılyǵynyń laýreaty ShEGEBAEV Álibek dúnıege keldi.
Ońtústik Qazaqstan oblysynyń Shardara aýdanynda týǵan. Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetiniń jýrnalıstıka fakýltetin bitirgen. 1997 jyly «Jalyn» jýrnalynda jarııalanǵan toptama jyrlary úshin T.Aıbergenov atyndaǵy syılyqty ıelengen. 2000 jyly «Jas aqyndar jyrlarynyń antologııasyna» jyrlary engen. 2001 jyly «Otyrar kitaphanasy» serııasymen «Alakeýim» atty tuńǵysh jyr jınaǵy, 2003 jyly «Áınekke túsken sáýle» atty kezekti jyr jınaǵy jaryq kórgen. Qazir Qazaq radıosynda qyzmet isteıdi. Astana qalasynda ótken jastardyń 5-shi Halyqaralyq «Shabyt» festıvaliniń laýreaty.
3 9 jyl buryn (1975) Qazaqstan Respýblıkasy Básekelestikti qorǵaý agenttiginiń (Monopolııaǵa qarsy agenttik) jaýapty hatshysy ÁBDI Nurlan Ábitqanuly dúnıege keldi.
Jambyl oblysynda týǵan. Jambyl gıdromelıoratıvti-qurylys ınstıtýtyn, Eýrazııa gýmanıtarlyq ınstıtýtyn bitirgen.
Qazaqstan Respýblıkasy Tabıǵı monopolııalardy retteý agenttigi Qostanaı oblystyq basqarmasynyń bastyǵy qyzmetin atqarǵan. Qazirgi qyzmetinde - 2008 jyldyń 21 aqpanynan.