100 mln teńge kiristi memleketten jasyryp qalý múmkin emes – bloger
ASTANA. KAZINFORM – «Blogerler salyqtan jaltaryp, kirisin azaıtyp kórsetipti». Búgin osy aqparat jeldeı esip tur. Ol shýdy bastap bergen blogerlerdiń ózi. Al ınternet arqyly tabys tabatyn adamdardyń qarjylyq operatsııalary kameraldyq baqylaýǵa alynatynyn Qarjy mınıstrligi keıingi eki jyl boıy eskertip kelgen edi.
Bloger ne deıdi?
Bloger Álisher Elikbaevtyń jazbasynan keıin Memlekettik kirister komıteti resmı aqparat taratyp, bul kameraldyq baqylaý 2022-2023 jylǵy salyq jylyn ǵana qamtıtynyn, organnyń nazaryna 20 myńnan astam oqyrmany bar jeli qoldanýshylary ilikkenin túsindirdi.
- Kez kelgen kiristen, onyń ishinde, túrli ınternet resýrstaǵy onlaın jarnamadan (aqparat ónimin ilgeriletý nemese satý, túrli oqytý kýrstaryn satý, utystar ótkizý jáne t.b.) salyq tóleý kerektigine nazar aýdarý kerek. Ondaı mindettemeler Qazaqstan Respýblıkasynyń Konstıtýtsııasy men Salyq kodeksinde belgilengen, - dep jazylǵan komıtet málimetinde.
Mundaı habarlama alǵan blogerdiń biri – Órken Kenjebek. Qońyraý shalyp edik, áńgimeni ázilden bastady.
- Kópten beri jýrnalıster habarlaspaı ketip edi. Búkil saıttar jekemizge jazyp, pikir surap jatyr. Bir jaǵynan jaqsy boldy. «Blogerlerge salyq salyp jatyr» dese búkil jurt qýanady ǵoı. Al máselege kelsek, ondaı habarlamany men de aldym. Ne úshin ondaı kólem shyqty? Ony anyqtaý úshin biz qarsy hat jazýymyz kerek, - deıdi ol.
Órken Kenjebek 2022 jyly mobıldi aýdarymdarǵa qazirgideı baqylaý bolmaǵanyn eske salady.
- Bizde de býhgalter bar, bári durys. Memleket qaraǵan kezde kim kóriniste júr, sonyń bárin qysatyn sııaqty ǵoı. Ol endi qalypty dúnıe.
Maǵan 2022-2023 salyq jylynyń kameraldyq baqylaýy boıynsha 100 mln teńge kiristen salyq tólenbegeni týraly habarlama keldi. Bul - 100 mln teńge aıyppul degen sóz emes. «Kirisińizdiń 100 mln teńgesin salyq organdarynan jasyrǵansyz. Sodan salyq tóleý kerek» degen áńgime ǵoı. 2022 jyl degen - osydan 3 jyl burynǵy dúnıe. Ol Kaspi arqyly emin-erkin aýdarym jiberip júrgen kezder edi. Ol kezde ne bolǵanyn eske túsirý kerek. Ár aýdarym boıynsha kádimgideı otyryp, dáleldeýge bolady. Oǵan ýaqyt kerek. 20 naýryzǵa deıin 1 aı ýaqyt bar. Orazada ýaqyt bolady ǵoı. Baratyn shyǵarmyz, - deıdi ol.
Bloger salyq organdarynyń bul áreketine túsinistikpen qarap otyr deýge de bolady.
- Birinshi býhgalterler máseleniń mán-jaıyn anyqtap, jazbasha jaýap beredi. Kameraldyq baqylaý degen - adamnyń qatysynsyz, avtomatty júıe arqyly júretin tekserý ǵoı. Únsiz qalsań, aıyppul jiberedi. Jaýap qatyp, dáleldeseń, basqa tólem bolady. Biraq aıyppulsyz qoıa bermeıdi-aý.
Bloger bola ma, ánshi bola, asaba bola ma, bárine birdeı talap. Ol durys ta. «Memleketke tóleýimiz kerek salyqtyń bárin tólep otyrdyq» dep oılap júrgenmin. Ár tıyndy eseptep, anyǵyna jetemiz. Maǵan sál artyq tóletkileri kelip otyrǵan sııaqty kórinedi, anyqtaımyz.
Bul - alǵashqy habarlama. Sondyqtan Salyq kodeksiniń naqty qaı baby, qansha paıyz salyq ekeni týraly málimet alǵan joqpyz. Onyń bárin salyq organdaryna keri baılanysqa shyǵyp, naqtylaımyz.
Jalpaq tilmen aıtqanda kartaǵa túsken búkil aqshanyń somasy men tólengen salyqtyń somasyn salystyryp esepteı salǵan sııaqty. Óıtkeni 100 mln teńge kiristi memleketten jasyrý degen múmkin emes. Sondyqtan bárin eseptep kóremiz, - deıdi.
Qarjy mınıstrligindegiler ne deıdi?
Al Instagram-da 2,9 mln oqyrmany bar Janerke Elshin salyq organdary mundaı máselemen mazalamaǵanyn aıtty.
- Biz zańdy túrde jumys isteımiz. Salyqtan qashpaımyz, aı saıyn tólep otyramyz, - dep qysqa qaıyrdy jýrnalıst-bloger.
Búgingi aqparat ınternetten aqsha taýyp júrgen keıbir ınflıýenserlerdi alańdatyp tastaǵan sııaqty.
Instagram-da 50 myńnan astam oqyrmany bar kıim jarnamalaýshy ınflıýenser salyq organdarynan habarlama almaǵanyn, alaıda pikirin aty-jónin atap kórsetpeı, anonımdi túrde berýimizdi ótindi.
- Men jeke kásipker retinde tirkelgenmin. Salyqpen baılanysty máseleniń bárin býhgalterim retteıdi. Sizder jazǵannan keıin nazarlary aýyp júrmese, ázirge salyq organdarynan eshqandaı habarlama alǵan joqpyz. Sondyqtan aty-jónimdi atamaı-aq qoısańyzdar, - deıdi ol.
Sóz basynda Qarjy mınıstrligi bul máseleni burynnan aıtyp kele jatqanyn jazdyq. Mınıstrdiń orynbasary Erjan Birjanov BAQ ókilderiniń suraǵyna da talaı ret jaýap bergen.
- Tek blogerler ǵana emes, basqa azamattar da ınternet arqyly túrli jolmen aqsha jınaýy múmkin. Bul qarajat balanyń emine arnalsa jáne mobıldi aýdarym sany 100-den assa, endigi jyly bizge ol týraly tıisti málimet túsedi. Sodan biz bul azamatqa arnaıy habarlama jiberemiz. Azamat nemese bloger: «Iá, men qańtar, aqpan, naýryzda osyndaı aqsha jınaǵan edim. Kásipkerlik maqsatta emes, aqshany osy baǵytta jumsadym. Jiberilgen aqshanyń rekvızıti bar», - dep ózine aýdarylǵan aqshanyń qandaı maqsatta jumsalǵanyn túsindirip berýi tıis. Mundaı jaǵdaıda ol adamǵa suraq týyndamaıdy, salyq mindeti qoıylmaıdy.
Aqsha jınaıtyn adam qarjyny ne úshin jınap jatqanyn naqty bilýi tıis. Eger kásipkerlik nemese jarnama bolsa, salyq mindettemesi bolady. Qaıyrymdylyqqa jınalsa, adam eshqandaı jaýapkershilikke tartylmaıdy, salyq tólemderi paıda bolmaıdy», - degen edi vıtse-mınıstr.