10 sáýir. Jylnama
Kazinform oqyrman nazaryna 10 sáýirge arnalǵan ataýly kúnder men este qalar oqıǵalar kúntizbesin usynady.
ATAÝLY KÚNDER
Halyqaralyq baýyrlar, ápkeler kúni
1998 jyldan beri aǵa-ápke, ini-qaryndastar kúni búkil álemde atap ótiledi. Alǵashqyda bul meıram AQSh-ta bastaý aldy. Keıinnen jer betiniń kóptegen halyqtaryna tarap, Úndistan, Qytaı, Eýropa, Afrıka elderine deıin jetti. Bul meıram otbasylyq, týystyq tamyrlar dástúrlerin jalǵastyrý men olardy nasıhattaýǵa shaqyrady.
Halyqaralyq qarsylyq qozǵalysy kúni
Ekinshi dúnıejúzilik soǵys kezinde (1939-1945) Úshinshi reıh áskeri basyp alǵan aýmaqtardaǵy fashısterge qarsy kúreskenderdiń barlyǵyna arnalǵan. Qarsylyq qozǵalysy nemis áskerlerine qarsy turǵan okkýpatsııalanǵan aýmaqtardyń turǵyndarynyń qatysýymen uıymdastyryldy.
ESTE QALAR OQIǴALAR
1992 jyly Jambyl oblysyndaǵy Jýaly aýdanynyń ortalyǵy - Býrnoe aýylynyń ataýy Qazaqstan Respýblıkasy Joǵarǵy Keńesiniń Qaýlysymen Baýyrjan Momyshuly atyndaǵy aýyl bolyp ózgertildi.
1996 jyly Almatyda Eýropalyq komıssııa ókildiginiń resmı ashylýy boldy.
2002 jyly Qazaqstan Respýblıkasynyń aýmaǵynda «Kosmonavtıka kúni» serııasymen eki poshta markasy aınalymǵa shyqty. 2002 jylǵy 8-12 sáýir kúnderi aralyǵynda Almatyǵa álemdegi alǵashqy ǵarysh saıahatshysy Dennıs Tıto saparmen keldi. Ol markalardyń tanystyrylymyna arnalǵan saltanatty sharaǵa qatysýǵa nıet bildirdi.
Birinshi markada «Soıýz TM-32» ekıpajy ǵaryshker-ushqysh Talǵat Musabaev, bortınjener ıÝrıı Batýrın men Denıs Tıto beınelengen. Markanyń sol jaqtaǵy astyńǵy buryshynda «Soıýz TM-32» kemesiniń emblemasy jáne barlyq ǵaryshkerlerdiń aty-jóni beınelengen. Ekinshi markanyń ortasynda Jer planetasy jáne Qazaqstanyń, Reseıdiń jáne AQSh-tyń jelbiregen baıraǵy ornalasqan.
2006 jyly Qazaqstannyń BUU janyndaǵy Turaqty ókildiginiń qoldaýymen BUU-nyń Nıý-Iorktegi shtab-páterinde Semeı polıgonynda zardap shekkenderge arnalǵan Eýroparlament depýtaty Strýan Stıvensonnyń «Máńgilik qasiret» kitaby men belgili aktrısa Kımberlı Djozef fotokórmesiniń tanystyrylymy ótti. Qazaqstanda, onyń ishinde Semeı aımaǵynda birneshe ret bolǵan S.Stıvensonǵa polıgon problemasyna degen turaqty qamqorlyǵy úshin «Semeıdiń qurmetti azamaty» ataǵy berilgen.
2008 jyly Ulttyq banktiń ortalyq fılıalyna «2008 jylǵy Olımpıada oıyndary» serııasynyń kollektsııalyq shaqasy kelip tústi. «Bessaıys» shaqasy 925-synamaly kúmisten jasalǵan, salmaǵy - 31,1 gramm, nomınaly - 100 teńge. Daıyndalý sapasy - proof. Monetanyń aversinde Qazaqstannyń Eltańbasy, fýtbol stadıony beınelense, reversinde bes sporttyq oıynnyń kórinisi men oıyndar ótkiziletin jyldy bildiretin «2008» degen sandar beınelengen. Shaqanyń quny - 5 myń teńge.
2012 jyly Qazaqstanda «Kazakhstan Chosen Music Awards» (KSMA) ýltrajańa mýzykalyq jobasy iske qosyldy. Biregeı mýzykalyq syılyq qazaqstandyq oryndaýshylardy halyqaralyq arenaǵa ilgeriletýge baǵyttalyp otyr.
Syılyq ınternet jáne SMS-daýys berý qorytyndylary, halyqaralyq aýdıtorlyq kompanııanyń sheshimimen, 27 nomınatsııa boıynsha taǵaıyndalady. Syılyqtyń laýreaty Azııa, Afrıka, Eýropa, AQSh-tyń túrli óńirlik aımaqtarynyń mýzykanttarymen birlesken kompozıtsııalar jazý múmkindigin alady.
2014 jyly Qazaqstan Respýblıkasynyń Úkimeti men Qytaı Halyq Respýblıkasynyń Úkimeti arasynda Qorǵas ózeninde «Dostyq» birlesken aralas gıdroelektrstantsııalaryn salý boıynsha yntymaqtastyq týraly kelisim bekitildi. Birlesken gıdrotehnıkalyq qondyrǵylar ony teń dárejede ıelenetin qatysýshy memleketterdiń menshigi bolady.
2015 jyly Helsınkıde fın tarapy Ekinshi Dúnıejúzilik soǵys kezinde qaza taýyp, Fınlıandııa aýmaǵynda jerlengen Qazaqstan týmalary, tutqynda bolǵan 268 adamnyń taǵdyry týraly málimetterdi resmı túrde jiberdi.
2017 jyly Qazaqstandyq ánshi Dımash Qudaıbergenniń Qytaıdaǵy «Singer - 2017» baıqaýynyń onynshy kezeńinde qazaq-qytaı tilinde oryndaǵan «Umytylmas kún» áni «Azııanyń jańa ánderi» (Freshasia music) reıtınginde birinshi orynǵa shyqty. Jańa reıtıngte Dımashtyń «Umytylmas kún» áni 118 400 upaı jınap 1-oryn aldy.
2019 jyly Shrı-Lankada 18 jasqa deıingi Azııa chempıonatynda qazaqstandyq shahmatshylar 9 altyn, 3 kúmis jáne 6 qola medal jeńip aldy. Týrnırge álemniń 23 elinen 572 sportshy qatysty.
2019 jyly Parıjde ıÝNESKO-nyń shtab-páterinde Qazaqstanǵa arnalǵan kórkem kórme ashyldy. Onda qazaqstandyq jas fotosýretshilerdiń - QR Tuńǵysh Prezıdenti Qorynyń granttary men ıÝNESKO-nyń «The Planet of ART-2018» halyqaralyq festıvaliniń jas jeńimpazdarynyń sýretteri kórsetildi.
2021 jyly Kókshetaý qalasyndaǵy Nazarbaev Zııatkerlik mektebiniń 10 synyp oqýshysy Abylaıhan Muhamedjanov «Ǵaryshtyq obektiler men apparattardyń jaǵdaıyn monıtorıngileý júıesi bar CubeSat standartty nanospýtnık» jobasyn jasady. Jobanyń máni ǵarysh qoqysy máselesin sheshetin shaǵyn kólemdi naqty ǵarysh apparatyn qurý bolyp tabylady.
2021 jyly qazaqstandyq sportshy Samat Aıtpanbet Ábý-Dabıde (BAÁ) djıý-djıtsýdan álem chempıonatynyń altynyn jeńip aldy. Ol qońyr belbeý ıeleri arasynda álemdik birinshilikti jeńip alǵan alǵashqy jas qazaqstandyq boldy.
2023 jyly grek-rım kúresinen Azııa chempıonatynyń ekinshi kúninde 72 kelige deıingi salmaqta joǵary dárejeli medal qazaqstandyq Ibragım Magomadovqa buıyrdy. Fınaldyq beldesýde qazaq balýany ırandyq qarsylasy Saıd Alı Imentalabfýmanıden myqty bolyp 5:2 esebimen jeńiske jetti. Osylaısha Ibragım Azııa chempıonatynda Qazaqstan quramasynyń qorjynyna alǵashqy altyndy saldy.
