10 naýryz. Tulǵalar týǵan kún
Búgin, 10 naýryz kúni tulǵalardan kimder dúnıege kelgen? Kazinform oqyrmandaryna esimder kúntizbesin usynady.
ESІMDER
77 jyl buryn (1947) QR eńbek sińirgen óner qaıratkeri, Qaraǵandy qalasynyń qurmetti turǵyny Dúısen Qorabaıuly QASEIІNOV dúnıege keldi.
Altaı ólkesinde týǵan. 1965 jyly Táttimbet atyndaǵy Qaraǵandy mýzykalyq ýchılışesin, 1970 jyly Qurmanǵazy atyndaǵy memlekettik óner ınstıtýtyn, P.Chaıkovskıı atyndaǵy Máskeý konservatorııasyn bitirgen.
Eńbek jolyn Qazaq radıosy men televızııasy kameralyq orkestriniń ártisi bolyp bastady. Qurmanǵazy atyndaǵy Almaty memlekettik konservatorııasynyń aǵa oqytýshysy, Mehıko fılarmonııasy orkestriniń ártisi, Almaty memlekettik konservatorııasy dotsentiniń mindetin atqarýshy, skrıpka kafedrasynyń meńgerýshisi boldy. 1984-1987 jyldary Qazaqstan Kompartııasy OK nusqaýshysy, 1987-1997 jyldary Qurmanǵazy atyndaǵy Almaty konservatorııasynyń rektory, 1997-2002 jyldary QR bilim jáne mádenıet mınıstrliginde mádenıet departamentiniń dırektory, Bilim, mádenıet jáne densaýlyq saqtaý mınıstrliginde mádenıet komıtetiniń tóraǵasy, mádenıet, aqparat jáne qoǵamdyq kelisim mınıstrliginde mádenıet komıtetiniń tóraǵasy, vıtse-mınıstr laýazymdaryn atqarǵan. 2002-2003 jyldary «Degdar» gýmanıtarlyq qorynyń prezıdenti, 2003-2004 jyldary QR Mádenıet mınıstri, 2004-2008 jyldary QR SІM erekshe tapsyrmalar jónindegi elshisi boldy.
Professor. Qazaqstan ónerine eńbek sińirgen qaıratker, «Tarlan» syılyǵymen marapattalǵan. «Qurmet», «Parasat», Reseıdiń «Dostyq», Polshanyń «Polıak mádenıetine sińirgen eńbegi úshin» ordenderimen, medaldarmen marapattalǵan.
2023 jylǵy 5 naýryzda Qazaqstan Respýblıkasynyń eńbek sińirgen mádenıet jáne óner qaıratkeri Qaseıinov Dúısen Qorabaıulyna mádenıet jáne óner salasyndaǵy halyqaralyq yntymaqtastyqty damytýǵa qosqan qundy úlesi úshin «Eýrazııa halyqaralyq ýnıversıtetiniń qurmetti professory» ataǵy berildi.
51 jyl buryn (1973) Aqtóbe oblystyq sotynyń tóraǵasy Aıdar Áskerbekuly SMAǴULOV dúnıege keldi.
Soltústik Qazaqstan oblysynda týǵan. 2001 jyly Qazaq memlekettik zań akademııasyn bitirgen.
Eńbek joly: 2003 jyly Petropavl qalalyq sotynyń sýdıasy, 2010-2014 jyldary Petropavl qalasynyń №2 sotynyń sýdıasy, M.Jumabaev aýdanynyń aýdandyq sotynyń tóraǵasy, 2014-2017 jyldary Soltústik Qazaqstan oblystyq sotynyń sýdıasy, 2017-2023 jyldary Soltústik Qazaqstan oblystyq sotynyń azamattyq ister jónindegi sot alqasynyń tóraǵasy qyzmetin atqarǵan.
2023 jyldyń aqpan aıynan bastap qazirgi qyzmetinde.
43 jyl buryn (1981) «QMG Injınırıng» JShS quqyqtyq jáne kadrlyq qamtamasyz etý ortalyǵynyń jetekshisi Sholpan Qanıqyzy JUMAǴAZIEVA dúnıege keldi.
2003 jyly Qazaq gýmanıtarlyq-zań ýnıversıtetin «quqyqtaný» mamandyǵy boıynsha bitirgen.
Eńbek joly: 2004 jylyQR Qarjy mınıstrligi «Mańǵystaý aýmaqtyq memlekettik múlik jáne jekeshelendirý komıteti» MM memlekettik múlikti jekeshelendirý jáne quqyqtyq qamtamasyz etý bóliminiń bas maman-zańger keńesshisi, bastyǵy, 2006 jyly zań qyzmetiniń shaǵymdar tobynyń jetekshisi, «Mańǵystaýmunaıgaz» AQ quqyqtyq qamtamasyz etý jáne korporatıvtik basqarý departamentiniń dırektory, 2010 jyly «Qazaq munaı jáne gaz ınstıtýty» AQ quqyqtyq qamtamasyz etý jáne kelisimsharttyq qamtamasyz etý bóliminiń bas zańgeri, Zań qyzmetiniń bastyǵy, quqyqtyq qamtamasyz etý jáne aktıvterdi basqarý departamentiniń dırektory, 2014-2015 jyldary Quqyqtyq qamtamasyz etý jáne kelisim-sharttar departamentiniń dırektory, 2015-2017 jyldary «QazMunaıGaz» Óndirý jáne burǵylaý tehnologııalary ǵylymı-zertteý ınstıtýty» JShS quqyqtyq jáne kadrlyq jumys departamentiniń dırektory qyzmetin atqarǵan.
Qazirgi laýazymyn 2017 jyldyń sáýir aıynan beri atqaryp keledi.
42 jyl buryn (1982) «First Heartland Jusan Bank» AQ Dırektorlar keńesiniń tóraǵasy Ǵalymjan Shahmardanuly ESENOV dúnıege keldi.
Almaty qalasynda týǵan. The University of Chicago booth School of Business Executive MBA baǵdarlamasy boıynsha, Qazaq memlekettik zań ýnıversıtetin «Quqyqtaný» mamandyǵy boıynsha jáne Ekonomıka jáne basqarý akademııasy «Eýrazııalyq naryq ınstıtýtyn» «Ekonomıka jáne menedjment» mamandyǵy boıynsha bitirgen.
Eńbek joly: 1999-2002 jyldary «Golden Grain» agroónerkásip kesheniniń jabdyqtardy paıdalaný jáne janar-jaǵarmaımen qamtamasyz etý bóliminiń meńgerýshisi, 2002-2003 jyldary «Golden Grain» dırektorynyń orynbasary, 2003-2007 jyldary «Seımar» ınvestıtsııalyq tobynyń joba jetekshisi, 2007-2011 jyldary «Delta Bank» dırektorlar keńesiniń tóraǵasy, 2011-2013 jyldary «KNG Finance» JShS bas dırektory, 2013-2020 jyldary «ATFBank» AQ Dırektorlar keńesiniń tóraǵasy, 2018-2021 jyldary «Qazfosfat» JShS baqylaý keńesiniń tóraǵasy bolyp qyzmet atqarǵan.
Qazirgi qyzmetinde 2023 jyldyń tamyzynan beri.
101 jyl buryn (1923-1988) kınorejısser, Qazaqstannyń eńbek sińirgen óner qaıratkeri, Qazaqstan Memlekettik syılyǵynyń laýreaty Sultanahmet Qońyrqojauly QOJYQOV dúnıege keldi.
Taraz qalasynda týǵan. Soǵystan oralǵannan keıin merzimdi basylymdarda karıkatýralary men saıası taqyryptaǵy sýretterin jarııalaı bastaǵan. Búkilodaqtyq memlekettik kınematografııa ınstıtýtynyń rejısserlik fakýltetin bitirgen soń, 1952 jyldan «Qazaqfılm» kınostýdııasynda rejısser, kórkemdik jetekshi bolyp istegen. 1955 jyly óziniń stsenarııi boıynsha, jas urpaq tárbıesi máselesin qozǵaıtyn «Ana men bala» atty tuńǵysh kórkem fılmin túsirgen. Tarıhı jáne zamanaýı taqyryptarda «Biz Jetisýdanbyz», «Eger bizdiń árqaısymyz», «Shyńdaǵy shynar» fılmderin, 1970 jyly óziniń basty jumysy – «Qyz Jibek» fılmin qoıǵan. 1985 jyly Qajymuqan jaıly «Bizdi tanyp qoıyńdar» kórkem fılmin túsirgen.
«Qyzyl Juldyz» ordenimen jáne medaldarmen marapattalǵan.
88 jyl buryn (1936-2004) Qazaqstannyń saıasat jáne qoǵam qaıratkeri, ekonomıka ǵylymdarynyń doktory, professor, Tótenshe jáne Ókiletti Elshi Erik Maǵzumuly ASANBAEV dúnıege keldi.
Qostanaı oblysynyń Amangeldi aýdanynda týǵan. S.M.Kırov atyndaǵy Qazaq memlekettik ýnıversıtetin (qazirgi ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti), KSRO Ǵylym jáne tehnıka jónindegi memmlekettik komıteti janyndaǵy Halyq sharýashylyǵyn basqarý ınstıtýtyn, Máskeý qarjy ınstıtıtýynyń aspırantýrasyn bitirgen.
1958-1959 jyldary Qazaq KSR Qarjy mınıstrliginiń ekonomısi, 1959-1960 jyldary S.M.Kırov atyndaǵy Qazaq memlekettik ýnıversıtetiniń oqytýshysy, 1960-1963 jyldary Máskeý qarjy ınstıtıtýtynyń aspıranty, 1964-1967 jyldary Qazaq KSR Memlekettik josparlaý komıteti janyndaǵy Josparlaý jáne normatıvtik ǵylymı-zertteý ekonomıkalyq ınstıtýtynyń bólim meńgerýshisi, 1967-1973 jyldary Qazaq KSR Memlekettik josparlaý komıtetiniń bólim bastyǵy qyzmetin atqarǵan. 1973-1975 jyldary Qazaq KSR Qarjy mınıstriniń orynbasary, 1975-1979 jyldary Qazaq KSR Mınıstrler Keńesiniń bólim meńgerýshisi, is basqarýshysynyń orynbasary, 1979-1983 jyldary Qazaqstan Kompartııasy Ortalyq Komıteti saýda, josparlaý jáne qarjy organdary bóliminiń, saýda jáne turmystyq qyzmet kórsetý bóliminiń meńgerýshisi, 1983-1986 jyldary Qazaq KSR Mınıstrler Keńesi is basqarýshysynyń orynbasary, 1986-1988 jyldary Qazaqstan Kompartııasy Ortalyq Komıteti ǵylym jáne oqý oryndary bóliminiń, ekonomıka bóliminiń meńgerýshisi, 1988-1989 jyldary Qazaq KSR Mınıstrler Keńesi tóraǵasynyń orynbasary boldy. 1989-1990 jyldary Qazaqstan Kompartııasy Ortalyq Komıtetiniń hatshysy – Áleýmettik-ekonmıkalyq damý máseleleri jónindegi komıssııanyń tóraǵasy, 1990-1991 jyldary Qazaq KSR Joǵarǵy Keńesiniń tóraǵasy, 1991-1996 jyldary Qazaq KSR-iniń vıtse-prezıdenti, 1996-2000 jyldary Qazaqstan Respýblıkasynyń Germanııa Federatıvtik Respýblıkasyndaǵy Tótenshe jáne Ókiletti Elshisi laýazymyn atqarǵan. 2000 jyly zeınet demalysyna shyqqan.
«Qurmet belgisi», «Otan», ekinshi dárejeli «Barys» ordenderimen jáne medaldarmen marapattalǵan.
79 jyl buryn (1945-2017) akter, Qazaqstan Respýblıkasynyń halyq ártisi Quman Nurmaǵanuly TASTANBEKOV dúnıege keldi.
Almaty oblysynda týǵan. Almaty memlekettik óner ınstıtýtyn (T. Júrgenov atyndaǵy Qazaq ulttyq óner akademııasy) bitirgen.
M.Áýezov atyndaǵy Qazaq memlekettik akademııalyq drama teatrynyń akteri. Onyń alǵash oınaǵan róli – «Qyz Jibek» fılmindegi Tólegen. Budan keıin «Mahambet», «Aǵam meniń», «Erekshe kún», «Aqqýlar ushyp keledi», «Mahabbat jańǵyryǵy», «Aǵama arnalǵan qalyńdyq», «Qarasha qazdar qaıtqanda», «Provıntsııalyq hıkaıa», «Alań sheti», «Órnek» fılmderine tústi. Teatr sahnasynda Qasym, Qulbek (Sh. Aıtmatov «Ana – Jer-ana» men «Aq kemesi»), Álibek, Narsha, Abyz, (M. Áýezov «Aıman – Sholpan», «Qaragóz», «Eńlik – Kebek»), Táńirbergen (Á. Nurpeıisov «Qan men ter»), Jan (O. Bókeev «Qulynym meniń»), Aıdar (M. Áýezov pen L. Sobolev «Abaı»), Mazdaq (M. Shahanov «Senim patshalyǵy»), Orest (L. Dıýrko «Elektra, súıiktim meniń»), Florıdor (F.Erve «Túlki Bıkesh»), Farhad (Nazym Hıkmet «Farhad – Shyryn») sekildi ár alýan rólderdi oryndap, qyzǵylyqty minez-keıipter jasady.
«Qurmet», «Parasat» ordenderimen, medaldarmen marapattalǵan.
