1 mln teńgeden kóp alsańyz kásipker dep tanylýyńyz múmkin: Neni bilý kerek?
ASTANA. KAZINFORM — Jaz bastala sala Qarjy mınıstrligi mobıldi aýdarymdardy baqylaýǵa baılanysty ózgeris engizetinin aıtqan edi. Bul jańalyq biraz kásipkerdiń degbirin qashyryp, salyq esebin shynaıy tapsyrýǵa májbúrlegen kórinedi.
Bul týraly Jeke tulǵalardyń kiristerin ákimshilendirý basqarmasynyń bas sarapshysy Jibek Joly telearnasynyń «Búgin LIVE» baǵdarlamasyna bergen suhbatynda habarlady.
— Mobıldi aýdarymdardy tekserý boıynsha ólshemshart — aı saıyn 100 nemese odan da kóp tulǵadan 3 aı qatarynan mobıldi aýdarym arqyly qarajat qabyldaý. Al qazir bul ólshemshartqa taǵy da ózgeris engizip otyrmyz. Endi aı saıyn 100 nemese odan da kóp tulǵadan jalpy somasy 1 mln-nan asatyn qarajat qabyldasa ǵana, ol adam bizdiń nazarǵa iligedi, — deıdi Ersaıyn Kóptileýuly.
Maman ne sebepti 1 mln teńgeden astam aýdarym qabyldaǵan azamattar nazarǵa iligetinin túsindirdi.
— Kásipkerlik kodekstiń 35-babynda kórsetilgendeı, eger azamat 1 jyldyń ishinde eń tómengi jalaqynyń 12 eselengen mólsherinen aspaıtyn tabys tapqan bolsa, ol ózin dara kásipker retinde tirkeýge mindetti emes. Eń tómengi jalaqynyń 12 eselengen mólsheri qazir 1 mln 20 myń teńge bolady. Ólshemshartqa 1 mln teńge dep belgilep otyrǵanymyz — osy sebepti. Bul ólshemshart tekseriletin adamdardyń sanyn azaıtady. Mysaly, bir kisiler 100–500 tg aralyǵynda 100 túrli adamnan úsh aı qatarynan qarajat qabyldaýy múmkin. Biraq onyń jınaǵan jalpy somasy 1 mln teńgeden aspaıdy. Sondyqtan bul kiristi ákimshilendirýge kelmeıdi. Biz ol adamdy dara kásipker retinde tirkeı almaımyz, — deıdi mınıstrlik ókili.
Dese de, toı, qaıyrylymdylyq syndy ózge maqsatta jasalǵan aýdarymdar salyq esebine alynbaıdy.
— Adamdar «3 aı qatarynan 100 adamnan aýdarym alsam boldy, salyq tóleýim kerek» dep oılaıdy. Biraq azamattardyń basynda ártúrli jaǵdaı bolýy múmkin. Týra osyndaı is-áreketter bolyp, biraq onda eshqandaı kásipkerlik nyshan baıqalmasa, bul salyqtandyrýǵa jatpaıdy. Ólshemsharttan asqan kisiler týraly ekinshi deńgeıli bankter bizge aqparat jiberedi. Sodan keıin biz ol kisige habarlama jiberemiz. Ol habarlamany alǵannan keıin 30 jumys kúni beriledi. Eger kásipker bolsa, osy aralyqta salyq esebin durystap tapsyryp, tıesili salyqty tóleýi kerek. Al bul habarlamamen kelispese, aqshany qabyldaǵan azamat túsinikteme beredi. Mysaly, siz qandaı da bir em-dom sharalaryn qabyldaý úshin qarjy jınasańyz, salyq organdaryna tıisti qujattardy kórsetesiz. Salyq organdary da bul máselelerdi eskeredi, — deıdi bas sarapshy.
Jeke tulǵalardyń kiristerin ákimshilendirý basqarmasynyń mamany bul sharalardy kóleńkeli ekonomıkadan arylý maqsatynda dep túsindirdi.
— Kásipkerler mobıldi aýdarymdardy qabyldaý arqyly ózderiniń shynaıy tabysyn jasyrady. Mobıldi aýdarymdardy baqylaýǵa almaǵan kezde olar kásipkerlik bank esepshottaryna aqsha aýdarǵyzbaı, tek óziniń jeke shotyna aýdartty. Solaı óziniń shynaıy tabysyn jasyrady. Árıne, mobıldi aýdarym arqyly óziniń jeke shotyna qabyldaǵan aqshasy salyq esebinde kórsetilmeıdi. Saldarynan kásipkerlik maqsattaǵy tabystardy bizden jasyryp qalady. Osy shara bastalǵaly beri kásipkerlerdiń taza tabysyn kórsetý deńgeıi anaǵurlym ulǵaıdy. Ózińiz oılańyzshy, mobıldi aýdarym arqyly tóleý ońaı ma? Álde QR-kod arqyly tóleý ońaı ma? Ekinshi deńgeıli bankter bıznes-shotqa aýdarý úshin barlyq jaǵdaıdy jasap qoıdy. Mobıldi aýdarym arqyly ol kisiniń nómirin terip otyrǵannan, QR-men tólegen áldeqaıda yńǵaıly, — deıdi ol.
Aıta keteıik, Qarjy mınıstrligi kóleńkeli ekonomıkamen kúresý maqsatynda bıometrııalyq sáıkestendirý engizýdi josparlap otyr.