21 qyrkúıek. QazAqparat kúntizbesi
Oqyrman nazaryna 20 qyrkúıekke arnalǵan ataýly kúnder men este qalar oqıǵalar kúntizbesin usynamyz.
Halyqaralyq beıbitshilik kúni
BUU-nyń Bas Assambleıasy 1981 jyly bekitken. 2002 jyldan bastap atalyp ótedi. Halyqaralyq beıbitshilik kúnin 21 qyrkúıekte merekeleý týraly sheshim BUU Bas Assambleıasynyń 55 sessııasynda (2001 jylǵy 28 qyrkúıegindegi №A/RES/55/282 arnaıy qarary) qabyldandy. Bas Assambleıa bul kún búkil álemde zorlyq-zombylyqtan bas tartý jáne soǵys otyn toqtatý kúni bolsyn dep jarııalady. Barlyq elderge osy kúni áskerı qımyldar júrgizbeý usynyldy. Jyl saıyn 21 qyrkúıekte BUU-da dástúrge saı Beıbitshilik qońyraýy janyndaǵy saltanatpen bastalatyn, túrli sharalar ótkiziledi. Saltanat rásimi BUU Bas hatshysynyń arnaý sózimen bastalyp, sosyn ol qońyraýdy urady. Sonan soń bir mınýt únsizdik ornap, BUU Qaýipsizdik keńesiniń tóraǵasy sóz arnaıdy.
Halyqaralyq Altsgeımer aýrýy týraly aqparat taratý kúni
Bul aýrýdy zertteýmen jáne onyń damýyn báseńdetý joldaryn izdeýmen aınalysatyn uıymdardyń bastamasymen qurylǵan.
ESTE QALAR OQIǴALAR
1989 jyly 11-shi shaqyrylǵan Qazaq SSR Joǵarǵy Keńesiniń XIV sessııasy bolyp, onda «Respýblıkadaǵy saıası reformany odan ári júzege asyrý sharalary týraly» qaýly, «QazSSR Konstıtýtsııasyna (Negizgi Zańyna) ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly», «QazSSR-degi tilder týraly» «QazSSR depýtattarynyń saılaýy týraly», «QazSSR halyq depýtattarynyń jergilikti keńesteriniń depýtattaryn saılaý týraly» zańdar qabyldandy (8 depýtat konstıtýtsııalyq ózgertýlerge qarsy, 26 depýtat tilder týraly zańǵa qarsy daýys berdi)7 Depýtattardy saılaý jáne qaıta shaqyrý úshin Ortalyq saılaý komıssııasy quryldy.
1993 jyly Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Nursultan Nazarbaev GFR-ǵa resmı saparmen bardy. Sol kúni N. Nazarbaev GFR federaldy prezıdenti Rıhard fon Vaıtszekkermen, ekonomıka mınıstri ıÝrgen Mellemanmen, HDO/HÁO parlamenttik fraktsııasy tóraǵasynyń birinshi orynbasary Volfgang Bechpen, «Doıche bank» basqarma múshesi Gerhard Krýppen, «Sımens AG» kontserniniń basqarma múshesi Peter fon Sımenspen kezdesti.
1993 jyly Qazaqstan Respýblıkasy men Albanııa Respýblıkasy arasyndaǵy dıplomatııalyq qarym-qatynastardy ornatý týraly nota almasý ótti. 2001 jyly Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Nursultan Nazarbaev Qazaqstan-Vatıkan qarym-qatynastaryn damytýǵa qosqan eleýli úlesi, eki memleket arasyndaǵy san tarapty baılanystardy ornatýǵa tıgizgen yqpaly úshin Vatıkannyń Memlekettik hatshysy Andjelo Sodanony І dárejeli «Dostyq» ordenimen marapattaý týraly Jarlyqqa qol qoıdy.
2011 jyly Nıý-Iorkte Birikken Ulttar Uıymy Bas Assambleıasynyń 66-sessııasy óz jumysyn bastady. Oǵan Qazaqstan Prezıdenti Nursultan Nazarbaev qatysty.
2012 jyly Madrıdte «Qazaqstan jáne kıno: 1970-2011» tsıkly ashyldy, onyń aıasynda qazaqstandyq rejısserlerdiń jumysy kórsetildi. Tsıklge «Qyzǵaldaq», «Qyz Jibek», «Kóshpendiler», «Mustafa Shoqaı», «Qosh bol, Gúlsary» jáne t.b. kirdi.
2014 jyly Batys Qazaqstan oblysy Terekti aýdany aýmaǵyndaǵy Taqsaı qorǵanynan 2012 jyly aqsúıek áıeldiń qabiri tabylǵan bolatyn. Onyń beınesi qalpyna keltirilip, «Altyn hanshaıym» dep atalǵan kórme Batys Qazaqstan oblystyq tarıhı-ólketaný mýzeıine qoıyldy. Sonymen qatar, kórmeden bizdiń dáýirimizge deıingi VI-V ǵasyrlarǵa jatatyn aqsúıek áıeldiń asa qundy áshekeıleri jáne turmystyq buıymdary da oryn tapty.
2016 jyly Pavlodarda oblysy ákimdigi Pavlodar memlekettik pedagogıkalyq ınstıtýtyna bergen eski ǵımaratta arheologııalyq ortalyq ashyldy. Oǵan belgili arheolog, álemge áıgili tarıhshy Álkeı Marǵulannyń esimi berildi.
2017 jyly Qaraǵandydaǵy Juldyzdar alleıasy Qazaqstannyń eńbek sińirgen qaıratkeri, Halyqaralyq Túrki mádenıeti uıymynyń (TÚRKSOI) Bas hatshysy Dúısen Qaseıinov atyndaǵy juldyzben tolyqty. Alleıada ashylǵan segizinshi ataýly belginiń aty qurmetti kitapqa engizilgen.
2017 jyly Qazaqstan Halyqaralyq zeınetaqy jáne áleýmettik qorlar qaýymdastyǵyna tóraǵalyq etti. «Qazaqstan osy jyly TMD elderiniń áleýmettik saqtandyrý qorlaryn biriktiretin bizdiń seriktestik uıymymyz – HZÁQQ-ny laıyqty túrde basqardy. Qazaqstannyń eńbek jáne áleýmettik qorǵaý mınıstrligi basshylyǵynyń áleýmettik júıeni damytý strategııasyn qalyptastyrý kezinde basqa elderdiń tájirıbesin eskerýge tyrysatyny qýantady. Bul qoldaý qajet progressıvti jáne zamanaýı tásil, óıtkeni áleýmettik qorǵaý – bul qazirgi jaǵdaıda ıkemdilikti talap etetin eń kúrdeli mehanızm», - dep atap ótti halyqaralyq áleýmettik saqtandyrý qaýymdastyǵynyń Bas hatshysy Hans-Horst Konkolevskı.
2018 jyly Almatyda «Qazaq mýzykasynyń antologııasy» tanystyryldy. «Qazaq mýzykasynyń antologııasy» - Qazaqstanda alǵash ret klassıkadan qazirgi zamanǵy kompozıtsııalarǵa deıin 4K túsirilimin qoldana otyryp jasalǵan 30 aspaptyq shyǵarmanyń kásibı beıne jazbalary.
2018 jyly Qazaqstanda tuńǵysh «Anaǵa taǵzym» rýhanı-ónegelik tárbıeleý ortalyǵy ashyldy. «Týǵan jerge taǵzym» aktsııasy aıasynda demeýshiler men oblys turǵyndary esebinen 350 mıllıon teńgelik biregeı joba júzege asyryldy.
2020 jyly túrik oqyrmandaryna qazaq ádebıetiniń kórnekti ókili Maǵjan Jumabaevtyń «Pedagogıka» kitaby usynyldy, onda qazaq mádenıeti men dástúrine sáıkes pedagogıkalyq tárbıe týraly jazylǵan. Kitapty Ystanbul ýnıversıtetiniń Túrik tili jáne ádebıeti kafedrasynyń oqytýshysy, doktor Ýgýr Gýrsý túrik tiline aýdaryp, basyp shyǵardy.
2021 jyly Maskat qalasynyń Water Front kesheninde Qazaq mádenıetiniń kúni ótti. Іs-sharada Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaevtyń Qazaqstan halqyna Joldaýynda aıqyndaǵan elimizdiń jetistikteri men negizgi áleýmettik-ekonomıkalyq reformalary atalyp ótti.
Mádenı kesh aıasynda aqyn Jambyl Jabaevtiń týǵanyna 175 jyl tolýyna oraı onyń shyǵarmashylyǵy men ómirbaıanynan syr shertetin kórkem fılm kórsetildi. Shyǵarmashylyǵy qarapaıym halyq ómirimen sabaqtas, poezııasy tereń maǵynaly, batyldyqpen órbigen uly aqynnyń tulǵasyna erekshe nazar aýdaryldy.
2021 jyly Pavlodar mýzyka kolledjinde Qazaq KSR halyq ártisi, kúıshi-dombyrashy Rústembek Beısenuly Omarovtyń shyǵarmashylyq murasynyń kabıneti ashyldy.
Jobanyń maqsaty – R. Omarov qaldyrǵan mádenı-rýhanı murany keńinen nasıhattaý, tarıhı derekterdiń saqtalýyn qamtamasyz etý jáne ártistiń mýzykalyq shyǵarmalaryn tıimdi paıdalaný.
2021 jyly Qazaqstannyń depozıtterge kepildik berý qory TMD elderinde teńdesi joq kepildik ótemaqy tóleýdiń elektrondy portalyn pılottyq rejımde iske qosty. Uqsas qyzmetter tehnologııa joǵary damyǵan elder – Ońtústik Koreıa, Fınlıandııa, Taıvanda júzege asyrylady, al Kanada men Germanııada onlaın tólemderdi engizý jumystary júrgizilip jatyr.
2021 jyly Halyqaralyq teńiz uıymynyń Táýelsiz sarapshylar komıssııasy QR Indýstrııa jáne ınfraqurylymdyq damý mınıstrliginiń qazaqstandyq teńizshilerdi daıarlaý júıesiniń Teńizshilerdi daıarlaý jáne sertıfıkattaý Halyqaralyq konventsııa (STCW Konventsııasy) talaptaryna sáıkestigin taný) jáne Qazaqstandy «Aq tizimge» engizý týraly jańartylǵan ótinimin oń qarady.
«Aq tizimge» ený qazaqstandyq teńizshilerdiń kásibı dıplomdaryn halyqaralyq qoǵamdastyqtyń moıyndaýyn qamtamasyz etedi jáne olarǵa STCW Konventsııasyna qol qoıǵan barlyq memleketterde jumys isteýge múmkindik beredi.
2021 jyly Lıssabonda (Portýgalııa) Qazaqstan Respýblıkasy Táýelsizdiginiń 30 jyldyǵyna oraı «Qazaqstan: táýelsizdikke 30 jyl, tarıhqa 556 jyl» kórmesi ashyldy. Kórme qonaqtary onda Qazaqstan tabıǵattyń ásemdigi, sheksiz keńistigi, qoryqtary men tarıhymen, astanasy – Nur-Sultan qalasy, túrki áleminiń tarıhı mádenı ortalyǵy – Túrkistan qalasy jáne Qoja Ahmet ıAsaýı kesenesi, sondaı-aq Qazaqstan jaıly jazylǵan kóptegen kitaptarmen tanysý múmkindigin aldy. Qazaqstandyq ekspozıtsııa eki el halyqtary arasyndaǵy ózara bilim men mádenı almasýdyń ıgi dástúrlerin jalǵastyryp, kelýshilerge Uly Dala Eli ashatyn jańa kókjıekterdi kórýge múmkindik berdi.
2022 jyly 20 qyrkúıekte Qasym-Jomart Toqaev Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń kezekten tys saılaýyn 2022 jylǵy 20 qarashaǵa taǵaıyndaý týraly Jarlyqqa qol qoıdy.
2022 jyly «Qazaqfılm» AQ eki fılmi Gatchınada ótken «Ádebıet jáne kıno» halyqaralyq kınofestıvalinde júldeli oryndarǵa ıe boldy. «Muqaǵalı» fılmi (rej. Bolat Qalymbetov) qoıýshy-sýretshi Ermek Ótegenovtyń úzdik jumysy úshin halyqaralyq qazylar alqasynyń arnaıy dıplomyna ıe boldy. Úzdik stsenarıı júldesi rejısser Dárejan Ómirbaevtyń «Aqyn» fılmine buıyrdy.
