Jyl qorytyndysy: Shyǵys Qazaqstanda bıyl bolǵan basty oqıǵalar
Juqpaly dertti jeńý úshin
Bıyl da koronavırýs atty keseldiń álegi bir sátke de tolastamady. Jyl boıy aq halattylar vırýs juqtyrǵandardy emdeýmen boldy.
Karantın talaptary birde qatańdatylyp, birde jeńildetilip otyrdy. Halyqqa vaktsına saldyrý maqsatyndaǵy jumys jolǵa qoıyldy.
Sońǵy málimetterge súıensek, óńir boıynsha qarsy kórsetilimderi joq turǵyndardyń 94,3 paıyzy ekpe alǵan.
Sondaı-aq amerıkalyq Pfizer vaktsınasyn saldyrý naýqany júrip jatyr. Búginde osy vaktsınany 12-18 jas aralyǵyndaǵy 100 myńǵa jýyq bala aldy.
Jıyrmadaǵy jigittiń jankeshtiligi
Óskemende zeınetkerdi ajaldan qutqaryp qalǵan Artem Borovıkov «Myqty adam» medalin ıelendi. Oqıǵa aqpan aıynyń 28-i kúni bolǵan.
20 jastaǵy jigit tús kezinde úıde jatqan. Kenet esikti qaqqan qalyńdyǵy Vera beıtanys ájeniń Ertis ózeninde aǵyp bara jatqanyn aıtyp, kómekke shaqyrdy.
Oılanbastan umtylǵan ol sýǵa túsip, qart kisini ustap alyp, ajaldan arashalap qalǵan.
Osy erligi úshin Altaı aýdanynyń týmasy respýblıkalyq ADAM BOL AWARDS jobasynda 200 úmitkerdiń ishinen oza shaýyp, 1 mln teńge syıaqy aldy.
Tarbaǵataı men Túrkııany baılanystyrdy
Tuǵyl aýylynda 1-synypta oqıtyn Baıjigit esimdi balaqaı Túrkııa Prezıdentiniń nazaryna iligip, arnaıy syılyǵyn aldy. Buǵan onyń Rejep Taıyp Erdoǵanǵa Abaı óleńin oqý estafetasyn joldaǵany sebep bolǵan.
– Bizdi Nur-Sultan qalasynda Túrkııanyń Qazaqstandaǵy elshisi Ýfýk Ekındjı myrza qabyldady. Erekshe yqylas tanytyp, shynaıy rızashylyqtaryn jetkizdi. Túrkııa Respýblıkasy Prezıdentiniń bas keńesshisi ıAlchyn Topchýdyń arnaıy haty, ipad mp3 player jáne Túrkııa týy bederlenip, «Baıjigit» degen jazýy bar altyn bilezikti syıǵa tartty. Ulym mektep bitirgen soń Túrkııadaǵy kez kelgen ýnıversıtetke grantqa oqýǵa túse alatyndyǵyn, mamandyqty ózi tańdaıtyndyǵyn jetkizdi. Túrik tilin meńgerse sol elde jumysqa ornalasýǵa kómektesetindikterin de aıtty. Qýanyshymyzda shek bolmady! Bulaı bolatyndyǵy úsh uıyqtasaq ta túsimizge kirmegen, – dedi oqýshynyń ákesi Dýlat Baıkýbenov.
Baıjigit óskende kásipker bolǵysy keledi eken. Ákesi T.Rysqulov atyndaǵy mektepte tarıh pániniń muǵalimi.
Aıtyp kelmegen alapat órt
Rıdder orman sharýashylyǵynda shyqqan jalynnan 31 úı qırap, 5 avtokólik, 7 sharýa qojalyǵy jáne tehnıkalyq qyzmet kórsetý stantsııasy janyp ketken. Tilsiz jaý 10 mamyr kúni shyqty.
Órt saldarynan 1949 jáne 1980 jylǵy eki er adamdy kúıik shalyp, jergilikti aýrýhananyń jansaqtaý bólimine jatqyzylǵan edi.
Al tártip saqshylary 1948 jyly týǵan áıeldiń máıitin tapqan. Jalpy aýmaǵy 300 gektardan asqan qyzyl jalynmen kúres tek kelesi kúni aıaqtaldy.
Órtten memleketke kelgen shyǵyn mólsheri – 252 mıllıon teńgeden asty. Bul bıyl oblys boıynsha bolǵan eń aýqymdy órt.
Órttiń shyǵýyna – otty abaısyz qoldaný sebep bolǵan. Tilsiz jaýdyń saldarynan baspanasynan aıyrylǵan ár otbasyǵa oblys ákimdigi tarapynan jańa úılerdiń kilti berildi.
Sheteldikterdi tańqaldyrǵan kórme
Bıyl Ulybrıtanııanyń London qalasynda mýzeıge qoıylǵan Shyǵys Qazaqstan oblysynyń «Uly dala altyny» kórmesi kóptiń kóńilinen shyqty.
Foto 6
– El tarıhynyń jańa betterin ashatyn kórme álemdik ǵylymı qoǵamdastyqtyń úlken qyzyǵýshylyǵyn týdyrǵan. Ekspozıtsııa Qazaqstannyń mádenı murasyn nasıhattaý úshin qazir Londondaǵy Fıtsýılıam murajaıynda usynyldy. Bul aımaqtaǵy arheologııalyq zertteýlerdiń óńirlik baǵdarlamasyn iske asyrýdyń arqasynda múmkin bolyp otyr. Birneshe nysandardaǵy qazba jumystaryna bizdiń belgili arheologtar ǵana emes, ejelgi saq dáýiriniń murasyna kýá bolýǵa nıettengen basqa elderdiń stýdentteri de qatysty. Tabylǵan zattar metaldardy óńdeý týraly bilimderi bar jáne teńdessiz zergerlik sheberlikke ıe bolǵan kóshpendiler órkenıeti deńgeıiniń óte joǵary bolǵandyǵyn ańǵartady, – dedi ShQO ákimi Danıal Ahmetov.
Prezıdent pármen berdi
Kúrshim aýdanyndaǵy Qaljyr ózenin altyn óndirýshilerdiń lastap jatqany jaıly aqparat barlyq BAQ-pen áleýmettik jelilerde tarap, kóptiń qyzý talqysyna tústi.
Osyǵan baılanysty Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev Ekologııa, geologııa jáne tabıǵı resýrstar mınıstrligi men Shyǵys Qazaqstan oblysynyń ákimdigine atalǵan máseleni egjeı-tegjeıli tekserip, kinálilerdi jaýapkershilikke tartý týraly tapsyrma berdi.
Sóıtip ShQO Ekologııa departamenti ýákiletti organmen jáne ǵylymı uıymdarmen birlesip, 28-30 qyrkúıek aralyǵynda Kúrshim jáne Qystaý-Kúrshim ózenderiniń lastaný faktisi boıynsha «Vızol» Geologııalyq barlaý kompanııasy» JShS-na qatysty jospardan tys ekologııalyq tekserý júrgizdi.
- Tekserý barysynda kásiporyndy jaýapkershilikke tartýǵa negiz bolatyndaı Ekologııalyq kodeksiniń normalaryna sáıkes kelmeıtin birqatar olqylyq anyqtaldy. Osylaısha, tehnologııalyq sý jınaqtaǵyshtardyń toǵanynan sýdyń jer bederine asyp ketýi jáne Qystaý-Kúrshim ózenine quıatyn tundyrǵyshtan sý aǵyzý faktileri anyqtaldy. Nátıjesinde, «Ákimshilik quqyq buzýshylyq týraly» kodekstiń 328-baby 1-bóligine sáıkes hattama toltyryldy, - delingen QR Ekologııa, geologııa jáne tabıǵı resýrstar mınıstrligi taratqan habarlamada.
Sheteldikinen esh kem emes
Sársen Amanjolov atyndaǵy Shyǵys Qazaqstan ýnıversıtetiniń ǵalymdary jatyr moıny obyryn keshendi dıagnostıkalaýǵa arnalǵan eritindi jasap shyǵardy. Buryn bul suıyqtyq elimizge Ońtústik Koreıadan alynyp kelgen. Sapasy sheteldikinen kem túspeıtin otandyq eritindi medıtsınalyq shyǵyndardy azaıta túsetindigi sózsiz.
Joba jetekshisi Sana Qanatbekqyzynyń aıtýynsha, bul zertteýdi jergilikti saýyqtyrý ortalyqtarynyń biriniń atqarýshy dırektorynyń tapsyrysymen osydan 5 jyl buryn bastaǵan.
– Osy eritindiniń mańyzy óte joǵary. Kez kelgen taldaýdan tolyqqandy nátıje alý - suıyqtyqtyń sapasyna tikeleı baılanysty. Eritindi qaterli isikti dıagnostıkalaýdyń eń negizgi quraly desek artyq aıtqandyq emes. Bir ǵajaby, biz daıyndap kórgen turaqtandyrýshy eritindiniń alǵashqy quramy birden jaqsy nátıje kórsetti. Asyǵymyz alshysynan tústi degen osy. Áıtpese bıomaterıaldar úshin turaqtandyratyn eritindiniń ońtaıly quramyna jetý – zertteýshiden qajyrly qaırat pen aýyr eńbekti qajet etedi, – dedi ol.
Jobanyń sátti shyǵýyna S.Amanjolov atyndaǵy Shyǵys Qazaqstan ýnıversıtetindegi ulttyq ǵylymı zerthana meńgerýshisi Aqatan Qydyrmolla, atalǵan bilim ordasynyń túlegi Esbol Shaımardan mol eńbek sińirdi. Shyǵys Qazaqstan ýnıversıteti ulttyq ǵylymı zerthanasynyń kishi ǵylymı qyzmetkeri Aıdana Imasheva bul taqyrypta kandıdattyq dıssertatsııasyn sátti qorǵap shyqty. Óskemendegi №11 mekteptiń 11 synyp oqýshysy Karına Abakýmova eritindige qatysty ǵylymı joba jasap, ony oblystyq deńgeıdegi konkýrsqa usynyp, 1 oryn ıelendi.
Táýelsizdik monýmenti tuǵyrǵa qondy
Óskemende el egemendiginiń 30 jyldyǵy aıasynda Táýelsizdik monýmenti boı kóterdi. Onyń bıiktigi – 15,7 m, dıametri – 10,9 m. Tóbesinde Qazaq handyǵynyń negizin qalaýshylar – Kereı men Jánibektiń músinderi, tómengi bóliginde Qazaqstannyń damý tarıhy beınelengen barelef ornatylǵan.
Monýmenttiń ortalyq bóliginde úsh joǵarǵy bıdiń – Tóle bı, Qazybek bı jáne Áıteke bı músinderi ornalasqan, sondaı-aq QR Tuńǵysh Prezıdenti Nursultan Nazarbaevtyń «Táýelsizdiktiń týyn qolda berik ustaý – Qazaqstandy óz Otanym dep sanaıtyn ár adamnyń eń basty boryshy, eń bıik maqsaty» degen dáıeksózi úsh tilde jazylǵan.
