Júregine pyshaq suǵylǵan jigitti aman alyp qalǵanymyz esimnen ketpeıdi – dáriger-hırýrg
Qaı dáýirde de adam janyna arasha turyp, ajaldan alyp qalý ońaıǵa túspegen. Qazirgideı bilim men tehnıka qaryshtap damyǵan zamanda dárigerler aldynda qandaı maqsat-mindetter tur? Osy oraıda Oral qalalyq kópbeıindi aýrýhanasy josparly hırýrgııa bólimshesiniń bólim meńgerýshisi, «Medıtsına salasynyń úzdigi» tósbelgisiniń ıegeri, joǵary sanatty dáriger-hırýrg Almat Orazovpen Kazinform tilshisi áńgimelesken edi.
— Almat Aısaǵalıuly, dáriger bolýdy bala kúnińizden armandadyńyz ba?
— Joq, dáriger bolamyn dep bala kúnimnen armandamappyn. Shynymdy aıtsam, bala kezdegi armanym ártúrli bolatyn. Tek keıin, 10-11-synypqa kelgennen keıin dáriger bolsam, adamdarǵa kómek bere alsam degen maqsatym boldy. Osylaısha mektep bitirgennen keıin, árıne, ata-anamnyń bata-qoldaýymen M.Ospanov atyndaǵy Aqtóbe medıtsına ýnıversıtetine oqýǵa túsip, osy salaǵa jol tarttym.
— Joǵary sanatty dáriger-hırýrg bolǵansha qandaı joldan óttińiz?
— Qazirgi tańda oblysta halyqqa hırýrgııalyq kómek kórsetip júrgenime 24 jyl bolypty. Alǵashqy eńbek jolymdy Syrym aýdandyq aýrýhanasynda hırýrg bolyp bastadym. Sodan keıin oblystyq klınıkalyq aýrýhanada, keıin qalalyq kópbeıindi aýrýhanada hırýrgııa salasynda sheberligimdi barynsha shyńdap kelemin. Joǵary sanattyń berilýi osy 24 jyldyq eńbegimniń jemisi dep bilemin.
— Ómirińiz ben qyzmet baspaldaqtaryn naqtylaı ketseńiz?
— 2000 jyly Aqtóbe medıtsına ýnıversıtetin támamdap, dıplom alǵannan keıin alty jyl Syrym aýdanynda eńbek ettim. Sosyn 11 jyl boıy oblystyq klınıkalyq aýrýhananyń endo-vıdeo hırýrgııasy bólimshesinde qyzmet atqardym. Al 2017 jyldan beri qalalyq kópbeıindi aýrýhanada josparly hırýrgııa bólimshesindemin. Jeke ómirime kelsem, Syrym aýdany Buldyrty aýylynda 1977 jyly dúnıege keldim. Ákem Aısaǵalı Batyrashuly qurylysshy, anam Aqzıla býhgalter boldy, qazir ekeýi de zeınet demalysynda, Oral qalasynda turady.
Bir shańyraqtan órbigen úsh balasynyń joǵary bilim alyp, ómirden óz joldaryn tabýyna áke-sheshemizdiń sińirgen eńbegi eshteńemen ólshenbeıdi. Bári de — ata-anamnyń arqasy dep bilemin. Qaryndasym Aınur Latypova — kóz dárigeri, inim Almaz munaıshy. Jubaıym Dalıla Bolatqyzy da dáriger, dermatolog. Úlken qyzym Dıana men ulym Aıbolat — Aqtóbe medıtsına akademııasynyń stýdentteri, kenjem Inabat 3-synypta oqıdy.
— Ózińizden bastap eseptegende, dárigerler otbasy deýge bolady eken. Sonda barlyǵyn qosqanda, jalpy eńbek ótilderińiz qansha?
— Qaryndasym 2002 jyldan bastap eseptegende, 21 jyl boıy medıtsına salasynda qyzmet etip keledi. Jarymnyń eńbek ótili — 20 jyl. Mende — 23 jyl. Sonda bárin qosqanda, 64 jyl bolady eken. Onyń ústine ulymyz ben qyzymyz bizdiń jolymyzdy qýmaqshy.
— Esińizde qalǵan eń qıyn da kúrdeli otany aıtyp berseńiz?
— Ár ota ózinshe kúrdeli, ózinshe erekshe. Ár ota úlken daıyndyqty, aıryqsha jaýapkershilikti talap etedi. Adam ómirimen tikeleı baılanysty bolǵandyqtan men úshin otanyń jeńil, aýyry joq. Oǵan qosa ár aǵza ózinshe erekshe, kúrdeli. Degenmen sonaý 2003 jyly Syrym aýdandyq aýrýhanasynda jasalǵan ota esimnen ketpeıdi. Nebári úsh jyldyq eńbek tájirıbemizben joǵary oqý ornynda birge bilim alǵan dosym, áriptesim Málik Óteǵulovpen birge júregine pyshaq suǵylǵan jas jigitke ota jasaýǵa týra keldi. Ota sátti aıaqtalyp, naýqas aman-esen úıine ketti.
— Plastıkalyq ota da jasaıdy ekensiz, munyń erekshelikteri qandaı?
— Plastıkalyq hırýrgııa týa jáne júre paıda bolatyn kemistikterdi qalpyna keltirý úshin qajet, onyń túrleri óte kóp. Ádette plastıkalyq otany qajet etetin adamdar kóp jaǵdaıda aýyryp emes, ómir sapasyn jaqsartyp, ózine degen senimdiligin arttyrǵysy keledi. Plastıkalyq otanyń qıyndyǵy men ereksheligi de osynda, sol sebepti talaptary da joǵary. Ómirde ártúrli jaǵdaılar bolady, hırýrg sonyń bárine daıyn bolyp, kásibı sheberligin kórsete bilýi kerek.
— Dáriger Gıppokrat antyna adal bolý úshin ne isteý kerek dep oılaısyz?
— Bul jerde kóp tereńge barmaı, qysqasha bylaı dep jaýap berer edim. Dáriger eń áýeli aldyna kelgen naýqastyń ornyna ózin qoıyp qaraýy kerek. Sondaı-aq dáriger mamandyǵy adamgershilikti, úlken jaýapkershilikti jáne eń bastysy, adaldyqty talap etedi.
— Medıtsına salasyndaǵy ustazdaryńyz ben shákirtterińiz, ujymdaǵy áriptesterińiz jóninde ne aıtar edińiz?
— Ustazdarymnyń ishinde eń úlkeni marqum ıÝrıı Nıkolaevıch Hvan edi. Ol kisi meniń hırýrg bolyp qalyptasýyma kóp eńbek sińirdi. Sondaı-aq Serik Ǵumaruly Haırekeshov — kúni keshege deıin halqy úshin qyzmet etken ustaz-dáriger. Qazirgi tańda zeınetkerlik demalysta bolsa da, únemi habarlasyp, aqyldasyp otyramyz. Samarbaı Medetuly Muqanov — aýdannan oblysqa aýysyp kelgende, qushaq jaıa qarsy alǵan tálimgerlerimniń biri.
Sol sekildi Serik Orazbaıuly Qarekenovti aıtpaı ketýime bolmas. Ol kisi stýdenttik shaqtan bastap qanatynyń astyna alyp, aǵalyq qamqorlyǵyn kórsetti. Kúni búgin travmatologııa bóliminiń meńgerýshisi qyzmetin atqarady. Shákirtterime kelsem, sońymnan ergen jigitterim barshylyq. Negizi, bizdiń aýrýhana ujymynda jastar óte kóp. Hırýrgtardyń ortasha jasy — shamamen 30 jas.
«Men jastarǵa senemin», dep Maǵjan Jumabaev aıtqandaı, olardan kóp úmit kútip, úlken senim artamyn, bolashaqtary zor deı alamyn. Men úshin árqaısysynyń orny bólek, árqaısysy maqtaýǵa laıyqty. Áriptesterimniń ishinde Aqylbek Hazadııazuly Ermuhanovty erekshe aıtyp ketkim keledi. Ol bolashaqtyń mamandyǵy bolyp esepteletin ınterventsııalyq hırýrgııany respýblıka kóleminde damytyp júr.
— Respýblıka kúnine oraı ne tilek qosar edińiz?
— Qazaq elin Respýblıka kúnimen quttyqtaımyn. Halqymyzǵa tynyshtyq, beıbitshilik, molshylyq, densaýlyq tileımin. Táýelsizdigimiz máńgi bolsyn! Sońǵy kezderi álemde bolyp jatqan keleńsizdikter tusynda elimniń tynyshtyǵynan, birtutastyǵynan aıyrmasyn degim keledi.
— Áńgimeńizge bek rahmet. Aldaǵy ýaqytta da adam janynyń arashasy retinde abyroıly eńbek ete berińiz!
