Jyl saıyn áskerı medıtsınalyq mekemelerde eki jarym myńnan asa hırýrgııalyq ota jasalady
ASTANA. KAZINFORM – Búgin áskerı medıtsına qyzmetkerleriniń kásibı merekesi. Bul kúni kásibı sheberligimen kózge túsken, patsıentteriniń yqylasyna bólengen áskerı dárigerlerge barlyq jerde qurmet kórsetiledi. Áskerı dárigerlerdiń kúndelikti ómiri men jetistikteri týraly QR Qarýly kúshteri Bas áskerı medıtsına basqarmasynyń bastyǵy medıtsına qyzmetiniń polkovnıgi Erjan Smaıyl baıandaıdy.
– Erjan Erjumanuly, áskerı dárigerdi jaralylarǵa tikeleı urys dalasynda medıtsınalyq kómek kórsetetin, olardy ýaqtyly evakýatsııalaýdy uıymdastyratyn maman retinde bilemiz. Osy sala mamandaryna qoıylatyn búgingi talap qandaı ?
- Biz ózimizdiń kásibı merekemizdi tórtinshi jyl atap ótýdemiz, bul kún QR Qorǵanys mınıstriniń «Qazaqstan Respýblıkasynyń Qarýly Kúshterinde kásibı jáne estelik kúnderdi belgileý týraly» buıryǵymen naqtylanǵan. Shynynda, Qazaqstan Respýblıkasy Qarýly kúshteri Áskerı medıtsına basqarmasynyń qurylǵanyna 32 jyl boldy. Jyl saıyn bul kúni biz óz taǵdyryn eń qıyn, biraq eń abzal mamandyqpen – áskerı medıtsınamen baılanystyrǵan adamdarǵa qurmet kórsetemiz.
Alaıda mereke kúni de áskerı dárigerler táýlik boıy medıtsınalyq bólimsheler men mekemelerde kezekshilik etedi. Qarýly kúshterde emdeý, aldyn alý qyzmetin uıymdastyrý jáne júzege asyrý úshin 8 áskerı gospıtal, 4 áskerı lazaret jumys isteıdi, olardyń quramyna emhanalyq bólimsheler kiredi. Áskerı bólimder men mekemelerde 143 medıtsınalyq bólimshe bar.
Áskerı dárigerler sanıtarlyq-gıgıenalyq qadaǵalaýdy, emdeý-profılaktıkalyq jumystardy júzege asyrady, epıdemııaǵa qarsy is-sharalar júrgizedi, medıtsınalyq jabdyqtaýdy baqylaıdy, medıtsınalyq tekserýlerge jetekshilik etedi. Qazirgi ýaqytta áskerı medıtsına mekemeleri sarbazdy qutqarýǵa jáne olardy tezirek qyzmetke qaıtarýǵa arnalǵan eń ozyq medıtsınalyq jabdyqtarmen jaraqtalǵan. Qorǵanys mınıstrliginde áskerı-medıtsınalyq bólimshelerdi zamanaýı medıtsınalyq tehnıkamen jabdyqtaý, kadrlarmen qamtamasyz etý jáne ınfraqurylymdy jetildirý máseleleri árqashan basshylyqtyń baqylaýynda. Búgingi tańda rentgendik dıagnostıkalyq jabdyqtarmen (kompıýterlik tomograf, tsıfrlyq rentgendik dıagnostıkalyq apparattar), ýltradybystyq dıagnostıka, zerthanalyq dıagnostıka apparattarymen jaraqtandyrý boıynsha kezeń-kezeńmen jumys júrgizilýde.
- Áskerı dárigerlerdi daıarlaý máselesi qalaı júzege asyrylyp jatyr ?
- Barlyq ýaqytta áskerde tek bilimdi medıtsına mamandary ǵana emes, sonymen qatar tájirıbeli hırýrgtar da qajet boldy, óıtkeni «Aq halatty áskerıler» kóbinese dalada kúrdeli hırýrgııalyq operatsııalar jasaýǵa májbúr boldy. Áskerı dárigerler soǵystyń nátıjesine áser ete almaıtyny belgili, biraq olar maıdanda adam ómirin saqtap qala alady. Áskerı dárigerler jaralylardy urys dalasynan áketedi, jaraqattardyń aýyrlyǵyn anyqtaıdy, alǵashqy medıtsınalyq kómek kórsetedi jáne bul kóbine naǵyz urys júrip jatqan kezde jasalýy múmkin. Óıtkeni, áskerı-dalalyq medıtsına jaýyngerge múmkindiginshe tezirek kómek kórsetýge negizdelgen, ıaǵnı ondaı sáttegi mindetter týrnıketti qoldaný, aýyrsynýdy basý jáne tylǵa jiberý.
Áskerı bólimderde jaýyngerlik daıarlyq baǵdarlamasyna áskerı-medıtsınalyq daıarlyq boıynsha sabaqtar engizildi, onda urysta kómek kórsetý ádisteri men tásilderi oqytylady. Áskerı medıtsına ortalyǵynyń bazasynda áskerı býyn áskerı qyzmetshileri feldsher sertıfıkatyn ala otyryp, ózara kómek boıynsha daıyndyq kýrstarynan ótedi.
Áskerı dárigerlerdi daıarlaý Áýe qorǵanysy kúshteriniń áskerı ınstıtýtynda Aqtóbedegi Marat Ospanov atyndaǵy Batys Qazaqstan medıtsına ýnıversıtetimen birlesip joǵary medıtsınalyq bilim berý jáne áskerı ınternatýra baǵdarlamalary boıynsha, sondaı-aq Ulttyq qorǵanys ýnıversıteti áskerı medıtsına kafedrasynda «Astana» medıtsınalyq ýnıversıtetimen birlesip joǵary oqý ornynan keıingi medıtsınalyq bilim berý baǵdarlamalary boıynsha júzege asyrylady. Sonymen qatar, halyqaralyq yntymaqtastyq sheńberinde Reseı, Ózbekstan, Armenııa, Qytaı jáne Túrkııanyń medıtsınalyq áskerı oqý oryndarynda joǵary jáne joǵary oqý ornynan keıingi medıtsınalyq bilim berý baǵdarlamalary boıynsha áskerı dárigerlerdi daıarlaý júrgizilýde.
Qarýly kúshterde áskerlerdi medıtsınalyq qamtamasyz etýdiń kóp deńgeıli júıesi quryldy jáne turaqty jumys isteıdi. Medıtsınalyq qamtamasyz etýdi materıaldyq-tehnıkalyq qamtamasyz etýdiń biryńǵaı júıesine ıntegratsııalaý protsesi júzege asyryldy. Zamanaýı joǵary tehnologııalyq jabdyq ýaqytyly dıagnoz qoıýǵa, medıtsınalyq qyzmet kórsetý sapasyn arttyrýǵa, jaýyngerdiń emdeý mekemesinde bolý merzimin qysqartýǵa múmkindik beredi, áskerı qyzmetshiniń qyzmetke tez oralýyna yqpal etedi. Jyl saıyn áskerı-medıtsınalyq mekemelerde 18 myńǵa jýyq patsıent emdeledi, eki jarym myńnan asa hırýrgııalyq ota jasalady.
- Osy jyldyń mamyr aıynda áskerı gospıtaldar men lazaretterge «DAMÝ» medıtsınalyq aqparattyq júıesin tegin jetkizý týraly kelisimge qol qoıyldy. Bul kelisim áskerı medıtsına salasynyń qyzmetine ne ózgeris ákeldi ?
- Bul Qorǵanys mınıstri general-polkovnık Rýslan Jaqsylyqovtyń Qarýly kúshterdiń áskerı qyzmetshileri men olardyń otbasy múshelerine medıtsınalyq qyzmet kórsetýdi jaqsartý týraly tapsyrmasyn iske asyrý jolyndaǵy kezekti qadam. Qujatty menimen birge «DAMÝ» aqparattyq tehnologııalar ortalyǵy» JShS basqarma tóraǵasy Talǵat Elemanov óz qolymen bekitti.
Kelisimniń arqasynda bárimiz biletin medıtsınalyq kitaptar ótkenniń enshisinde qaldy, biz tirkelgen kontıngenttiń densaýlyǵy týraly derekterdi saqtaýdyń tsıfrlyq formatyna kóshtik. Odan ózge medıtsınalyq uıymdardyń korporatıvtik klaýdyn qurýǵa mamandanǵan «DAMÝ» aqparattyq júıesi elimizdiń densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń derekqorlarymen biriktirilgen. Osy jyldyń birinshi maýsymynan bastap áskerı gospıtaldar men lazaretter jańa aqparattyq resýrsqa qol jetkizdi.
- Eki aıdan beri áskerı dárigerlerdiń qyzmetin halyq ta paıdalana alatyn boldy, buǵan deıin áskerı gospıtaldar tek qorǵanys vedomstvosyna qatysy bar adamdarǵa ǵana qyzmet kórsetken. Osyǵan tolyǵyraq toqtalsańyz.
- Esterińizge sala ketsem, COVID-19 pandemııasy kezinde qorǵanys vedomstvosy óziniń medıtsınalyq mekemelerin qaıta qurdy jáne modýldik ınfektsııalyq statsıonarlardy ornalastyrdy, sodan keıin áskerı dárigerler densaýlyq saqtaýdyń azamattyq sektorymen qatar jumys istedi. Biz azamattardyń densaýlyǵyn emdeýge jáne qalpyna keltirýge kómek kórsettik. Sodan keıin kóptegen patsıentter jedel, dıagnostıka, emdeý jáne qajetti protsedýralardy oryndaý máselelerine naqty jáne muqııat kózqaraspen erekshelenetin áskerı dárigerlerdiń jumys úlgisimen tanysty.
«Áskerı qyzmet jáne áskerı qyzmetshilerdiń mártebesi týraly» QR Zańynyń normalaryna sáıkes áskerı medıtsınalyq mekemeler merzimdi qyzmettegi sarbazdarǵa, kelisimshart boıynsha áskerı qyzmetshilerge jáne olardyń otbasy múshelerine, sondaı-aq shekti jasqa tolǵannan keıin jáne densaýlyq jaǵdaıy boıynsha zapasqa shyǵarylǵan adamdarǵa, Qarýly kúshterdiń qyzmetshilerine qyzmet kórsetedi.
Aqyly qyzmetter kórsetý qaǵıdalaryna sáıkes áskerı-medıtsınalyq mekemeler olardy MÁMS júıesinde tegin medıtsınalyq kómektiń kepildik berilgen kóleminiń tizbesi sheginde kórsetedi. Ol úshin bizdiń gospıtaldar men emhanalar áleýmettik medıtsınalyq saqtandyrý qorynyń fılıaldarymen sharttar jasasty. Osy qujattar aıasynda áskerı mamandar aýrýhanalarda, lazaretterde statsıonarlyq kómek jáne áskerı emhanalar men bólimshelerde konsýltatsııalyq-dıagnostıkalyq qyzmetter kórsetedi.
Medıtsınalyq uıymdy erkin tańdaý quqyǵyna baılanysty áskerı-medıtsınalyq mekemelerdiń qyzmetterin azamattar da paıdalana alady. Josparly statsıonarlyq emdeýge tirkelgen jeri boıynsha emhanaǵa júginýine bolady, bul qyzmet túri «emdeýge jatqyzý bıýrosy» portaly arqyly resimdeledi.
Áskerı zeınetkerlerge medıtsınalyq kómek kórsetý tetigi zań júzinde jeńildetilgenin de aıta keteıin. Medıtsınalyq aıǵaqtar bolǵan kezde olardy áskerı medıtsınalyq mekemelerge jatqyzý alǵashqy medıtsınalyq-sanıtarııalyq kómek uıymy mamanynyń joldamasynsyz júzege asyrylady. Áskerı emhanada ambýlatorııalyq jaǵdaıda emdeýdi tirkelgen jeri boıynsha emhanaǵa barmaı-aq áskerı-medıtsınalyq bólimsheniń terapevtiniń nemese jalpy praktıka dárigeriniń joldamasymen kele alady.
Mamandardyń biliktiligi jáne respýblıkalyq mańyzy bar qalalar men oblys ortalyqtarynda bar zamanaýı emdeý-dıagnostıkalyq jabdyqtar azamattarǵa joǵary deńgeıde mamandandyrylǵan medıtsınalyq kómek kórsetýge múmkindik beredi.
Al, medıtsınalyq qyzmetterdiń aqyly túrleri úshin qordan alynǵan qarajat áskerı medıtsınalyq mekemelerdi damytýǵa jumsalady.
- Jýyrda QR Qorǵanys mınıstrligi Bas áskerı klınıkalyq gospıtalinde ýrologııadaǵy zamanaýı lazerlik tehnologııalarǵa arnalǵan praktıkalyq konferentsııa ótti. Operatsııalardy áskerı dárigerler jasady ma?
- Onyń úsheýiniń birin – retrogradtyq ıntrarenaldy hırýrgııa boıynsha – áskerı gospıtaldiń ýrologııa bóliminiń bastyǵy, medıtsınalyq qyzmetiniń podpolkovnıgi Dastan Kenjerahmanov basqardy. Osy kezde de dárigerlerimiz belgili bir tájirıbege ıe boldy. Ótken jyldyń jazynda Qazaqstanda alǵash ret áskerı hırýrg naýqastyń eki búıreginen tastardy birden alyp tastaý úshin kúrdeli operatsııa jasady.
Bizdiń gospıtal qabyrǵasyndaǵy forýmnyń negizgi maqsaty – ýrologııa jáne andrologııa salasyndaǵy jańa tehnologııalarmen tájirıbe almasý. Operatsııalar neırohırýrgııa, hırýrgııa jáne gınekologııada qoldaný aıasy keń ıtalıandyq lazerlik jabdyqty paıdalana otyryp júrgizildi. Mundaı konferentsııany ótkizý, ýrologııany damytýdaǵy mańyzdy qadam, ol ǵylym men praktıka arasyndaǵy baılanysty qoldaýǵa baǵyttalǵan. Shara sońynda mamandar «Ýrologııadaǵy zamanaýı lazerlik tehnologııalar» taqyrybynda baıandama jasady.
- Mereke kúni áriptesterińizge aıtar qandaı tilegińiz bar ?
- Dáriger bolý – dárigerden joǵary kásibılikti, sezimtaldyqty jáne óz isińe adal bolýdy talap etetin erekshe mıssııa. Bizdiń mamandar erekshe operatsııalar jasaýda, sonyń ishinde júrekke, sırek kezdesetin aýrýlardy emdeýdiń joǵary tıimdi ádisterin engizýde. Áskerı dárigerler dalalyq jattyǵýlar jáne dalalyq joryqtar kezinde jeke quramǵa bilikti medıtsınalyq kómek kórsetip júr.
Osy mereke kúni áskerı qyzmetshilerge, sondaı-aq áskerı medıtsına ardagerlerine kúndelikti eńbekteri, kásibine jáne boryshyna adaldyǵy úshin shyn júrekten alǵys aıtqym keledi. Osy kúni joǵary kásibı nátıjelerge qol jetkizgen áskerı dárigerler, feldsherler, medbıkeler, sanıtarlar medaldarmen, qurmet gramotalarymen jáne alǵys hattarmen marapattalyp jatyr. Qazaqstan Qarýly kúshteriniń áskerı qyzmetshileri men qyzmetshileri, áskerı-medıtsınalyq qyzmetiniń ardagerleri úshin QR QK Ulttyq áskerı-patrıottyq ortalyǵynyń shyǵarmashylyq ujymy daıyndaǵan kontserttik baǵdarlama uıymdastyryldy.
