Jyl qorytyndysy: qylmystyń azaıýy, turmystyq zorlyq-zombylyqqa qarsy kúres

Qazaqstanda quqyq tártibi men qaýipsizdik máseleleri erekshe nazarda. Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń tapsyrmasy boıynsha polıtsııa azamattarmen tıimdi ózara is-qımyl jasaýǵa baǵyttalǵan qyzmettiń servıstik úlgisine kóshýde, dep habarlaıdy Kazinfrom Úkimettiń resmı saıtyna silteme jasap.

Sonymen qatar quqyq qorǵaý organdarynyń materıaldyq-tehnıkalyq bazasy nyǵaıtylýda, óńirlerde josparly túrde beınebaqylaý kameralary ornatylyp, qaýipsizdik salasyna jańa tsıfrlyq sheshimder belsendi túrde engizilip jatyr.

Budan bólek, QR TJM-niń tabıǵı órttermen jáne ózge de tótenshe jaǵdaılarmen kúrestegi áleýetin arttyrý maqsatynda aýqymdy jumystar júrgizilýde.

2023 jyly qoǵamdyq tártip pen azamattardyń qaýipsizdigin qorǵaýdy qamtamasyz etý boıynsha qol jetkizilgen nátıjeler týraly Primeminister.kz redaktsııasynyń qorytyndy sholýynan oqyńyzdar.

Elimizde qylmyspen kúres boıynsha keshendi sharalardyń arqasynda negizgi kórsetkishter jaqsardy.

Jalpy qylmys deńgeıi 12%-ǵa tómendedi, atap aıtqanda, 1,4 myń uıymdasqan qylmystyq top áreketiniń joly kesildi.

Adam óltirý 11%-ǵa, urlyq 27%-ǵa, buzaqylyq 28%-ǵa, densaýlyqqa aýyr zııan keltirý 2%-ǵa azaıdy.

Mal urlyǵy deregi 14%-ǵa azaıdy. Bul baǵytta 661 qylmystyń beti ashylyp, 112 qylmystyq top áreketiniń joly kesildi, mal urlaǵan 614 barymtashy ustaldy.

Qaraqshylyq 28%-ǵa, tonaý 13%-ǵa, kóshedegi quqyq buzýshylyqtar 8%-ǵa tómendedi.

Elimizde qoǵamdyq tártipti qamtamasyz etý úshin 1,2 mln-nan astam beınekamera ornatylǵan. Olardyń kómegimen polıtseıler 9,2 myń qylmystyń betin ashyp, 513 myń ákimshilik quqyq buzýshylyqtyń jolyn kesti.

Qoǵamdyq oryndarda «SOS túımesheleri» ornatylýda, bul polıtsııanyń jedel basqarý ortalyqtarynyń qyzmetkerlerimen jyldam baılanys ornatýǵa jáne qajetti aqparatty jiberýge múmkindik beredi.

Uıaly telefon urlyǵynyń aldyn alý úshin IMEI kodyna jáne onyń ıesine baılanǵan nómirlerdi tirkeý jumystary jalǵasýda, bul urlanǵan qurylǵylardy jyldam buǵattaýǵa múmkindik beredi.

Quqyq buzýshylyqtarǵa múldem tózbeý qaǵıdaty qamtamasyz etilýde. Atap aıtqanda, búgingi tańda anyqtalǵan ákimshilik quqyq buzýshylyqtardyń sany 19%-ǵa (1,5 mln) kóbeıdi. Olardyń ishinde azamattardyń tynyshtyǵyn buzý men tyıym salynǵan jerlerde temeki shegý, usaq buzaqylyq jáne t.b. bar.

Bıyl turmystyq zorlyq-zombylyqpen kúres mehanızmderi kúsheıtildi.

1 shildeden bastap polıtsııa turmystyq quqyq buzýshylyqtardy tirkeýdiń aryzdanýdan anyqtaý sıpatyna kóshti. Bul jábirlenýshiniń aryzynsyz tıisti isterdi qozǵaýǵa múmkindik beredi.

Eger buryn jábirlenýshilerdiń 60%-y aryzdanýdan bas tartyp, ótinish qaraýsyz qalǵan bolsa, qazir 94% jaǵdaıda turmystyq zorlyq-zombylyq jasaǵandar jaýapqa tartylady. Nátıjesinde turmystyq zorlyq-zombylyq jasaǵany úshin jaýapkershilikke tartylǵandar sany 3 esege – 13 myńnan 35 myńǵa deıin ósti. Budan bólek, qorǵaý nusqamalary 62%-ǵa – 51 myńnan 82 myńǵa deıin ósti.

Sonymen qatar taraptardyń qaıta tatýlasý múmkindigi alynyp tastaldy. Buǵan deıin turmystyq zorlyq-zombylyqqa qatysty materıaldardyń jartysy tatýlasý arqyly sotta toqtatylatyn. Bul agressordyń nemese týystarynyń kóndirý nemese qysym kórsetý nátıjesinde boldy. Endi 1 shildeden bastap tek bir ret, sot arqyly tatýlasýǵa bolady.

Sondaı-aq QR Prezıdentiniń Jarlyǵyna sáıkes turmystyq zorlyq-zombylyqqa qarsy kúres jónindegi mamandandyrylǵan bólimshelerdi qurý sharalary júrgizilýde.

Nashaqorlyqqa jáne esirtki bıznesine qarsy kúrestiń 2023-2025 jyldarǵa arnalǵan keshendi jospary qabyldandy.

Onyń aıasynda qarasora ósiriletin alqaptarǵa ǵaryshtyq monıtorıng júrgizildi. 265 esirtki plantatsııasy anyqtaldy. Alynǵan málimetterdi jer serikteri jasandy ıntellekt arqyly olardy odan ári sáıkestendirý úshin paıdalanady.

Eýrazııalyq ekonomıkalyq komıssııaǵa esirtki óndirisinde qoldanylatyn 14 jańa zatty baqylaýdaǵy taýarlar tizimine engizý týraly usynystar jiberildi.

«Arna» operatsııasy júrgizildi, onyń barysynda 2,5 tonnadan astam esirtki, atap aıtqanda, 1 tonnadan astam «sıntetıka» jáne «opıoıd» tárkilendi.

Jospar aıasynda ІІM-niń aýmaqtyq bólimshelerine qajetti apparattyq-baǵdarlamalyq keshender, sondaı-aq ÁM-niń sot saraptama ortalyqtary úshin zerthanalyq jabdyqtar men shekaralyq baqylaýdy kúsheıtý úshin tekserý qural-jabdyqtary satyp alynýda.

Bıyl respýblıkada 8,2 mln jol qozǵalysy erejesin buzýdyń joly kesildi, 20,5 myń «mas» júrgizýshi ustaldy, 22 myń adam júrgizýshi kýáliginen aıyryldy.

Óńirlerde jol qozǵalysyn avtomatty túrde qadaǵalaý úshin «Qorǵaý – Qaýipsiz júrgizýshi» júıesi engizilýde. Ol jalǵan nómirmen, saqtandyrýsyz, izdeýde júrgen nemese jol qozǵalysy erejelerin júıeli túrde buzyp, aıyppul tólemeıtin kólikterdi anyqtaýǵa múmkindik beredi.

Júıe arqyly júrgizýshi kýáliginen aıyrylǵan 6,4 myń júrgizýshi anyqtalyp, 8,9 myń jalǵan nómir tárkilendi.

Bıyl QR TJM-niń qutqarý bólimsheleri 76 myńnan asa avarııalyq-qutqarý sharalaryna shyqty, 22 myńnan astam adam qutqarylyp, evakýatsııalandy, 5 myńǵa jýyq azamatqa alǵashqy medıtsınalyq kómek kórsetildi.

TJM-niń qutqarý bólimshelerine 250-den astam órt sóndirý jáne arnaıy tehnıka, 2 myńǵa jýyq túrli qutqarý jabdyqtary, 2 tikushaq pen 70-ten astam pılotsyz ushý apparattary satyp alyndy.

TJM-niń jedel bólimsheleri qyzmetkerleriniń jalaqysy 10%-dan 77%-ǵa deıin kóterilip, ústemeaqylar men qosymsha aqylar engizildi.

Azamattyq qorǵaýdyń memlekettik júıesin transformatsııalaý boıynsha jumys júrgizilýde. Negizgi baǵyttardyń biri - tótenshe jaǵdaılardy joıýdan onyń aldyn alýǵa kóshý jáne halyqtyń qaýipsizdik mádenıetin qalyptastyrý.

Sý tasqynyna qarsy is-sharalardyń úsh jyldyq jol kartasyn iske asyrý aıaqtaldy, bul 214 eldi mekendi sý basý qaýpin joıýǵa jáne taǵy 607 eldi mekenge tóngen qaýipti azaıtýǵa múmkindik berdi. Bul eldi mekenderde jalpy sany 120 myńǵa jýyq turǵyn úı ornalasqan, 550 myńnan astam adam turady.

Órt qaýipsizdigin nyǵaıtý aıasynda bıyl Astana, Almaty, Shymkent qalalary men Batys Qazaqstan, Almaty oblystarynda 6 órt sóndirý deposy salyndy. Elimizdiń 13 oblysynda 21 órt sóndirý deposynyń qurylysy jalǵasýda.

Bul rette normalar boıynsha órtke qarsy qyzmet qarastyrylmaǵan eldi mekenderde 57 órt sóndirý beketi ashylyp, 80 erikti bólimshe qurylǵan.

Respýblıkanyń orman qoryndaǵy tabıǵı órtterge jedel áreket etý úshin órt oshaǵyn erte anyqtaý júıeleri engizildi.

Sýdaǵy qaýipsizdikti qamtamasyz etý úshin Soltústik Qazaqstan oblysynda sý-qutqarý stantsııasynyń qurylysy aıaqtaldy.

Respýblıkalyq jáne halyqaralyq mańyzy bar joldardaǵy jol-kólik oqıǵalaryna jedel áreket etý úshin 8 medıtsınalyq qutqarý beketi jańartyldy.

Sondaı-aq respýblıkanyń 6 oblysyndaǵy Apattar medıtsınasy ortalyǵynyń bólimsheleri tótenshe jaǵdaılardan zardap shekkenderge shuǵyl medıtsınalyq kómek kórsetý úshin táýlik boıy jumys isteý rejımine kóshirildi.

Almatyda jer silkinisi týraly aldyn ala habarlaýdyń avtomattandyrylǵan júıesiniń stantsııalary ornatyldy, halyqty evakýatsııalaý úshin baǵyttar men oryndardyń shemalaryna túzetýler engizildi, medıtsınalyq buıymdar men qural-jabdyqtardyń rezervteri quryldy, halyqqa jer silkinisi bolǵan jaǵdaıda qalaı áreket etý qajet ekeni jóninde túsindirý jumystary júrgizildi.

Sel qaýpinen qorǵaýdy qamtamasyz etý aıasynda iri joba júzege asyryldy – sel ustaıtyn «Aıýsaı» bógeti paıdalanýǵa berildi. 2024 jyly «Aqsaı» bógetiniń, 2025 jyly «Qorǵas» bógetiniń qurylysyn aıaqtaý josparlanǵan.