Jatyr moıny obyryna qarsy bes vaktsına bar – dáriger
ALMATY. KAZINFORM – Elimizde jatyr moıny obyry áıelderde onkologııalyq aýrýlar boıynsha ekinshi orynda. Degenmen, dárigerler derttiń aldyn alýǵa bolatynyn aıtady.
Almaty Onkologııalyq ortalyǵynyń onkogınekologııalyq bólim meńgerýshisi Raıhan Bolatbekovanyń aıtýynsha, jatyr moıny obyry eldegi áıelderde jıi kezdesetin qaterli isikterdiń biri.
«Jatyr moıny obyry áıelderde onkologııalyq aýrýlar boıynsha ekinshi orynda, jyl saıyn osy qaterli derttiń 2000-nan astam jańa jaǵdaıy tirkeledi. Almatyda 2023 jyly 223 áıelden atalǵan aýrý anyqtaldy. Sońǵy onjyldyqta aýrý 20-30 jas aralyǵyndaǵy jas kelinshekterde jıi kezdesedi», - dedi dáriger.
Ulttyq onkoregıstrdiń derekteri boıynsha Almatyda jatyr moıny obyrynyń 55% - y birinshi kezeńde anyqtalady. Sarapshylar aýrýdyń erte dıagnostıkasynyń ósýi ony erte anyqtaýǵa baǵyttalǵan skrınıngtik baǵdarlamamen baılanysty ekenin atap ótti.
Sondaı-aq qaýipti dert adam papılloma vırýsy arqyly paıda bolatyndyqtan, vaktsına arqyly aldyn alýǵa bolady.
«Bıyl jańa oqý jylynan bastap, ata-anasynyń kelisimimen, 11 jastan asqan jasóspirim qyzdarǵa jatyr moıny obyryna qarsy vaktsına tegin salynady. Jatyr moıny obyryna qarsy vaktsınatsııa ártúrli elderde osy aýrýdan bolatyn syrqattanýshylyq pen ólimdi 70-97% - ǵa tómendetýge múmkindik berdi. Jappaı vaktsınatsııanyń negizgi kontıngenti - 9-13 jas aralyǵyndaǵy jasóspirim qyzdar. Bul jas jynystyq belsendilik bastalǵanǵa deıin vaktsınatsııa úshin tańdalady, óıtkeni onyń 10 jasynda bastalý jaǵdaılary bar. AQSh-taǵy zertteýler kórsetkendeı, jasóspirimderdiń 2% - y jynystyq qatynasty 10-11 jasynda bastaıdy», - dedi ol.
Aıtýynsha, áıelderge jynystyq qatynas bastalǵanǵa deıin vaktsına alý usynylady.
«Búgingi kúni jatyr moıny obyryna qarsy bes vaktsına bar: ekeýi eki valentti, ekeýi tórt valentti jáne bireýi toǵyz valentti. Barlyq vaktsınalar DDU maquldaǵan jáne qaýipsiz dep sanalady», — dedi spıker.
Osyǵan deıin adam papıllomasy vırýsyna qarsy ekpe alǵan almatylyqtardyń ana atanǵany týraly jazǵan edik.
