Jatyr moıny obyrymen jastar da aýyratyn bolǵan - onkolog

PETROPAVL. KAZINFORM – Onkologııalyq aýrýlardy dıagnostıkalaý men emdeýde qol jetkizilgen belgili bir jetistikterge qaramastan, jatyr moıny obyry jıi kezdesetin qaterli isikter sanatynda. Soltústik Qazaqstan oblysynda 554 áıel osy dıagnozben dıspanserlik esepke alynǵan. Bıyl taǵy alty áıelde dert anyqtaldy. Kópbeıindi oblystyq aýrýhananyń onkologııalyq ortalyǵynyń onkolog-mammology Irına Astanınanyń aıtýynsha, jatyr moıny obyrynyń aldyn alýǵa bolady. 

Mamannyń aıtýynsha, kóbine bul patologııa 40 jastan 50 jasqa deıingi áıelderde baıqalady. Alaıda sońǵy jyldary 35 jasqa deıingi kelinshekterge de bul dıagnoz jıi qoıylatyn bolǵan. Munyń birneshe sebebi bar: ol - halyqtyń dert jaıynda biliminiń tómendigi jáne jatyr moıny aýrýlaryn qaterli isikke deıin asqyndyrmaı, ýaqtyly emdelmeý.

«Jatyr moıny obyry aldyn alýǵa bolatyn aýrýlardyń qataryna jatady. Bul isiktiń baıaý ósýine baılanysty jáne jatyr moıny vızýaldy tekserýge qoljetimdi organ, gınekologııalyq tekserý kezinde ózgeristi baıqaýǵa bolady.

Jatyr moıny ragyna adam papıllomasynyń vırýsy, tuqymqýalaýshylyq, fondyq aýrýlar - erozııa, leıkoplakııa, polı, kondıloma, qaterli isikke deıingi protsester – dısplazııa, gormonaldy preparattardy uzaq ýaqyt, baqylaýsyz qabyldaý jáne tosqaýyldyq kontratseptsııadan bas tartý, saldarynan jynystyq jolmen beriletin ınfektsııalardy juqtyrý, jynystyq ómirdi erte - 14 jastan bastaý sebep bolýy múmkin.

Jynystyq seriktesterdi jıi ózgertý, temeki shegý de, ımmýndyq júıeniń álsizdigi, jıi bala týý, áleýmettik tómen jaǵdaı da obyrdyń paıda bolýyna ákelýi múmkin», - deıdi dáriger. 
Jatyr moıny obyry uzaq ýaqyt boıy belgi bermeıtin isikterge jatady. Aýrý asqynǵan jaǵdaıda ǵana alǵashqy belgiler paıda bolady. 

«Kóbine syrqattarda menstrýaldy kezeńnen tys ýaqytta da qan ketýi múmkin. Bul - jatyr moıny obyrynyń negizgi belgileriniń biri bolyp sanalady. Aýrýdyń basynda jynystyq qatynastan keıin nemese aýyr zat kótergende qan ketýi múmkin. Sonymen qatar ıisi jaǵymsyz aqshyl suıyq zat bólinip, ishtiń tómengi jaǵy aýyrady. Salmaq joǵaltý, sharshańqylyq jáne keıde zárde qan paıda bolýy da osy aýrý belgilerine jatady.

Ekinshi belgileri – isik metastaz berip, kórshi organdarǵa áser etkende, qabyný protsesi júrgende bilinedi. Ol - aýyrsyný, dene temperatýrasynyń joǵarylaýy, aıaq-qoldardyń isinýi, ishek fýnktsııasynyń, zár shyǵarý júıesiniń buzylýy.

Jatyr moıny qaterli isiginiń jalpy belgileri: álsizdik, tez sharshaǵyshtyq, tábettiń bolmaýy, salmaq joǵaltý.

Eger osy belgilerdiń kez kelgeni paıda bolsa, dereý turǵylyqty jeri boıynsha gınekologqa tekserilgen jón», - deıdi Irına Astanına.

Mamannyń aıtýynsha, dáriger qajetti zertteýlerdi júrgizedi, sonyń ishinde aınamen jatyr moınyn tekseredi, kolposkopııa jasap, jatyr moınynan onkotsıtologııaǵa jaǵyndy alady. Qynaptyq, rektaldy zertteý júrgizip, birqatar ýltradybystyq zertteý jasaıdy.

«Jatyr moıny obyrynyń aldyn alýǵa bolady. Onyń bir joly - halyqtyń belgili bir tobyn vaktsınatsııalaý.

Ár adam óz densaýlyǵyna jaýapty. Eń aldymen salamatty ómir saltyn ustanyp, jylda dárigerdiń tekserisinen ótip turǵan jón. Ol ne úshin kerek? Eger de organda qandaı da bir ózgeris, obyrǵa ákeletin aýrýlar paıda bolsa, ony asqyndyrmaı, emdeıdi.

Jeke qorǵanys quraldaryn – músheqapty paıdalanýǵa keńes beremin.

Jasandy túsik jasamaý, jynystyq jolmen beriletin ınfektsııalardyń aldyn alý, kezdeısoq jynystyq qatynastardy shekteý.

Temekini tastap, ımmýnıtetti nyǵaıtý, ıaǵnı durys tamaqtaný, deneni shynyqtyrý – munyń bári qaterli isiktiń aldyn alady», - deıdi onkolog.