Jasóspirimder arasynda vıtılıgo aýrýy kóbeıdi — dáriger
QYZYLORDA. KAZINFORM — Vıtılıgo qandaı aýrý, alapes dep júrgenimiz sol ma? Dert nege jastar arasynda dendedi? Bul suraqtarǵa Qyzylorda oblystyq teri jáne venerologııa dıspanseriniń dermatovenerolog dárigeri Raýa Kárimova jaýap berdi.
Vıtıltıgo — teri pıgmentatsııasy qyzmetiniń buzylýy, melanın jetispeýshiligi saldarynan paıda bolatyn, teridegi aq daqtarmen sıpattalatyn sozylmaly aýtoımýndy teri aýrýy.
— Aýrý 10-35 aralyǵyndaǵy adamdarda jıi kezdesedi. Kóbine aıaq-qol, bet, erin, moıyn bóliginde, jynys múshesiniń aınalasynda kezdesedi. Shash terisiniń qabatyna shyqqan jaǵdaıda shash aǵarady. Ókinishtisi sol, vıtılıgo jasóspirimder arasynda kóbeıip barady. Oǵan sebep — gormonaldy jáne emotsıonaldy ózgeris, sondaı-aq uıaly telefondy shekten tys paıdalaný. Infektsııalyq aýrý túrlerimen jıi aýyrsa, temir tapshylyqty anemııasy bola tura uzaq ýaqyt em qabyldamasa, vıtılıgo shyǵyp ketý qaýpi joǵary. Sonymen qatar 45 pen 55 jas aralyǵynda aǵza bıologııalyq turǵyda ózgeriske ushyraıdy, áıelderde ettekkir tsıkli toqtaıdy. Osy eki kezeńde vıtılıgo jıi kezdesedi, — dedi Raýa Kárimova.
Dárigerdiń sózine súıensek, elimizde vıtılıgo aýrýy D sanatyndaǵy esepke alynbaıdy.
— Kóp qarjy adamnyń ómirine qaýipti qaterli isik, qant dıabeti sekildi dertti zertteýge jumsalady. Álemde jáne Qazaqstanda vıtılıgony mańyzdy aýrý sanamaıdy. Sondyqtan ony zertteýge mardymsyz qarjy bólinedi, tipti keıde bólinbeıdi. Memleket tarapynan tegin dári-dármek berilmeıdi. Bizdiń dıspanserde arnaıy tizimge engen naýqastar fotokabınada jergilikti ýltrakúlgin sáýlesi men qosymsha em qabyldaıdy. Ony psorıaz, atopııalyq dermatıt jáne taǵy basqa teri aýrýlaryna shaldyqqan naýqastar da paıdalana alady, — dedi dıspanserdiń dermatovenerolog dárigeri.
Vıtılıgony alapes, ıaǵnı lepra aýrýymen shatastyrmaý kerek. Alapes — sozylmaly bakterııa týdyratyn juqpaly aýrý. Bul jaǵdaıda eń kóp zardap shegetin — aıaq-qoldyń júıkesi, murynnyń shyryshty qabaty jáne joǵary tynys alý joldary, teri bóligi.
Maman qazir bul aýrý sırek kezdesetinin, áıtse de óte qaýipti ári emdelýi qıyn ekenin atap ótti.
— Keıbirimiz aıtyp júrgendeı, lepra nemese vıtılıgo aǵarǵan ónim men balyqty aralastyryp iship-jegennen paıda bolady deý qate. Bul ǵylymı turǵyda dáleldenbegen. Eskeretin nárse, vıtılıgo juqpaly emes. Kóbine tuqym qýalaıdy. Stastıstıkaǵa qarasaq, oǵan shaldyqqandardyń shamamen 30-40%-nyń, ıaǵnı úsh naýqastyń biriniń týysynda osyndaı dert bar bolyp shyǵady. Ata-analar balalarynyń boıynan kóp jaǵdaıda jazdykúni kún sáýlesin qabyldaǵannan keıin baıqaıdy. Aýrýdy tolyq emdep jazý uzaq ýaqyt alady jáne qıyn. Biraq aýrýdyń damý qarqynyn báseńdetýge nemese kosmetıkalyq turǵydan jaqsartýǵa bolady. Ol úshin jergilikti kortıkosteroıdty jaqpa maıyn, ımýnomodýlıator, fototerapııa, ýltrakúlgin sáýlesimen emdeý tásilderi qoldanylady. Sırek jaǵdaıda teri transplantatsııasy jasalady, — deıdi Raýa Kárimova.
Dáriger vıtılıgosy bar adam úshin kúnniń astynda uzaq júrý qaýipti ekenin eskertti.
— Sondyqtan keshke, kúnniń áseri azdaý kezde syrtqa shyqqan jón. Kúnniń astynda 10 mınýttan artyq bolmaýǵa keńes beremin. Óıtkeni bul ýaqyt ishinde adam denesi kúıip úlgermeıdi. Kúndiz kúnnen qorǵaıtyn SPF30 nemese SPF50 kremin jaǵyp júrgen durys. Aýrýdy órshitip almas úshin qolshatyr ustap nemese bas kıim kıip júrý kerek, — dedi ol.
Buǵan deıin biz jaz mezgilinde jedel ishek ınfektsııasynan qalaı saqtanýǵa bolatyny týraly dáriger keńesin usynǵan bolatynbyz.