Jasandy ıntellekt zamanynda kreatıvti oılaıtyn adamǵa suranys artady - Nuraly Qudaıbergenuly
«HHІ ǵasyrdaǵy qazirgi zamanǵy pedagogıkalyq tehnologııalyq syn-tegeýrinder» atty halyqaralyq semınar aıasynda «QazAqparat» tilshisi ǵalymmen azyraq suhbattasqan bolatyn. Ol qazaqstandyq bilimdegi jańa syn-tegeýirinderge, damyǵan eldermen qatar bolýy úshin qandaı býyn tárbıeleý qajettigine qatysty oıymen bólisti.
Nuraly Qudaıbergenulynyń atap ótýinshe, jahandyq ekonomıkalyq daǵdarys pen tórtinshi ónerkásiptik revolıýtsııa jaǵdaıynda Qazaqstan qazirden bastap-aq kreatıvti oılaı bilýge qabiletti jáne serpindi ınnovatsııany jasaýǵa qabiletti jańa mamandary ázirleýge den qoıýy qajet.
«Robottar men jasandy ıntellekti dáýirinde olar jyldam ózgermeli álemge tez arada beıimdele alatyn jáne úzdiksiz bilimin jetildirýge qabiletti býyn bolýlary qajet. Basqasha sózben aıtar bolsaq, qazirden-aq ózin-ózi tárbıeleýge, jetildirýge jáne shyńdaýǵa qabiletti adamdardy daıyndaý kerek. Buǵan qosa, aqparattyq aǵynnyń eksponentsıaldy ósimi dáýirinde adamǵa aqparattardy senimdi óńdeý, aqparattardyń senimdiligin ajyrata bilý, tez saraptama jasap, táýekelder men aıqynsyzdyq jaǵdaıynda oń sheshim qabyldaý syndy qabiletter de qajet. Adamdar keshendi oılaı bilýi tıis», - dedi ǵalym.
N.Qudaıbergenulynyń paıymynsha, bilim memleket damýynyń negizgi qozǵaýshy kúshteriniń biri sanalady. Sondyqtan qazaqstandyq bilim júıesi de bolashaq zamannyń talaptaryna jaýap bere alýy kerek.
«Bilim - bul barlyq damýǵa tirek bolýy tıis irgetas. Qazirgi ýaqytta bizde artta qalyp qoıýǵa bolmaıdy. Eger Prezıdent Nursultan Nazarbaev alǵa qoıǵan 2050 jyly 30 damyǵan eldiń qataryna kirý mindetin oryndaǵymyz kelse, onda ol úshin úzdik adamı kapıtaldy daıyndaýymyz qajet. Balalardyń shyǵarmashylyq jáne keshendi oılaı bilýin damytýǵa tıispiz. Olar álemdi tanyp-bilýdi úırenip, ózderin damytýy, barlyq problemaǵa ózindik kózqarasy bolýy tıis jáne kez kelgen problemany sheshe alýy qajet. Buǵan qosa, osynaý materıaldyq álemde, molshylyq pen syn-qater áleminde olar jaýapkershilik, qaýipsizdik jáne rýhanııatty da damytýy kerek», - dedi Innovatsııalyq ıntellektýaldy tehnologııalar akademııasynyń basshysy.
Onyń aıtýynsha, birneshe jyldan beri Qazaqstan mektepterinde úsh ólshemdi jáne bes ólshemdi bilim berýdiń biregeı otandyq jáne sheteldik ádisteri qoldanylýda. AQSh, Eýropa jáne Azııanyń bilim berý salasyndaǵy úzdik júıeleri engizilýde.
«Qazaqstanda halyqaralyq bilim tájirıbesin qoldanatyn Nazarbaev zııatkerlik mektebi syndy myqty mektepter qurylyp jatyr. Máselen, bes ólshemdi bilim jónindegi koreı ǵalymy Ýon Don Enniń ádistemesi Qazaqstannyń keıbir mektepterinde beıimdeýden ótýde. Ol ıntellektýaldy, emotsıonaldy, fızıkalyq ózin-ózi basqarý jáne kommýnıkatıvtik qabiletti damytýdy kózdeıdi. Qazaqstandyq ǵalymdar da bilim berý salasynda túrli ádistemeler ázirleýde. Aıtalyq, bilim berý salasynyń jetekshi ǵalymy, pedagogıka ǵylymynyń doktory, professor Jaýymbaı Qaraev oqytýdyń úsh ólshemdi ádistemelik júıesiniń tehnologııasyn ázirledi: kópdeńgeıli (ıgerý shamasy, motıv, belsendilik, ıkemdilik jáne bilim sapasy), ıerarhııaly ( maqsat, mazmun, ádis, forma baǵynyshtylyǵynyń tártibi jáne oqý quraly). Onda oqýshylar túrli deńgeıli tapsyrmalardy óz betimen ıgerýdi úırenip, belgili bir ball alady jáne ol taqta shetinde ilingen «ashyq tústi jýrnalǵa» qoıylady», - dedi ol.
«Tsıfrlyq Qazaqstan» memlekettik baǵdarlamasy aıasynda tsıfrlyq bilim berý - «Tsıfrlyq mektep» keshendi júıesi úshin oqytý men oqýdyń ıntellektýaldy tehnologııasy ázirlengen.
Nuraly Qudaıbergenulynyń paıymynsha, qazaqstandyq mektepter tsıfrlyq ıntellektýaldy tehnologııalardy oqytýdy tolyqtaı kólemde qoldanylýy tıis. Tolyqtaı alǵanda, ǵalym tsıfrlyq tehnologııalardy memlekettiń barlyq salasynda qoldaný respýblıkamyzdyń álemdiń arenadaǵy pozıtsııasyn aıtarlyqtaı jaqsarta túsedi dep sanaıdy.
