Jasandy ıntellekt jáne azamattyq qorǵanys - búgingi Májilis otyrysynyń basty taqyryptary
ASTANA. KAZINFORM – Búgin Májilistiń jalpy otyrysynda depýtattar «Jasandy ıntellekt týraly» jańa zań jobasyn birinshi oqylymda, «Azamattyq qorǵaý máseleleri» boıynsha zańnamalyq túzetýlerdi ekinshi oqylymda qaraıdy.

12 mamyrda Májilis spıkeri Erlan Qoshanovtyń tóraǵalyǵymen Bıýro otyrysy ótip, onda búgingi jalpy otyrystyń kún tártibi naqtylanǵan bolatyn.
Sonymen Birinshi oqylymda Májilis depýtattarynyń qaraýyna «Jasandy ıntellekt týraly» jańa zań jobasy jáne oǵan ilespe túzetýler usynylady. Atalǵan zań jobalaryn Memleket basshysynyń Ulttyq quryltaı otyrysynda bergen tapsyrmalaryn iske asyrý úshin Májilis depýtattary ázirlep otyr. Este bolsa, sol quryltaıda Qasym-Jomart Toqaev Úkimet ozyq tsıfrlyq tásilderdi jáne jasandy ıntellektini jappaı engizý úshin qolaıly orta qalyptastyrýǵa arnalǵan jumysty eselep kúsheıtýge tıistigin basa aıtqan edi.

- Men jappaı tsıfrlandyrý men jasandy ıntellektini barlyq salaǵa keńinen engizý máselesine únemi nazar aýdaramyn. Qazir qaı eldiń jańa tehnologııalardy óz paıdasyna jarata alatyny, qaı eldiń kósh sońynda qalatyny anyqtalyp jatqan sheshýshi kezeńge qadam bastyq. Ekonomıkanyń barlyq salasy jáne eńbek naryǵy jasandy ıntellektiniń tikeleı qatysýymen túbegeıli ózgerip jatyr. Adamzat tirshiliginiń máni men qalyby basqasha sıpat alyp barady. Osy oraıda, ınnovatsııalar ekonomıkasy degen jańa qubylys paıda boldy. Onda ózgeshe oılaý qabileti, shyǵarmashylyq turǵydaǵy jańashyldyq jáne áleýmettik daǵdylar aldyńǵy qatarǵa shyǵady. Jasandy ıntellektini qoldaný bıýdjet qarajatyn paıdalaný tıimdiligin barynsha arttyrýǵa, salyq jáne keden isin júrgizýdiń sapasyn jaqsartýǵa, memlekettik satyp alý salasyn ońtaılandyrýǵa, sondaı-aq azamattar men memleket arasyndaǵy ózara is-qımyl úrdisteriniń bárin odan ári jeńildetýge múmkindik beredi. Sol sebepti tsıfrlandyrý jáne jasandy ıntellekt máselelerimen jeke ózim aınalysyp jatyrmyn, - degen edi Prezıdent.
Jańa zań jobasynyń maqsaty – jasandy ıntellekt tehnologııalary men júıelerin qoldanýǵa arnalǵan biryńǵaı quqyqtyq negiz qalyptastyrý, olardy ártúrli salalarda qaýipsiz, etıkalyq jáne tıimdi paıdalanýdy qamtamasyz etý. Іlespe túzetýler jasandy ıntellektini paıdalanatyn ónimderge qatysty tutynýshylardyń quqyqtaryn qorǵaýdy, mundaı júıeler arqyly óńdeletin derbes derekterdiń qorǵalýyn, sondaı-aq jasandy ıntellekt kómegimen jasalǵan medıaónimniń taratylý qaýipsizdigin qamtamasyz etýdi kózdeıdi. Sonymen qatar jasandy ıntellekt júıeleriniń ıeleri nemese menshik ıeleri úshin ákimshilik jaýapkershilik engiziledi. Negizgi baıandamashy - Ekonomıkalyq reforma jáne óńirlik damý komıtetiniń hatshysy Ekaterına Smyshlıaeva.

Depýtattardyń qaraýyna ekinshi oqylymda «Azamattyq qorǵaý máseleleri» boıynsha zańnamalyq túzetýler usynylady. Olar tıisti organdar qyzmetkerleriniń áleýmettik mártebesin arttyrýǵa, adamdar kóp jınalatyn nysandardy paıdalanýǵa berý kezinde órt qaýipsizdigi baqylaýyn qaıtarýǵa, sondaı-aq birqatar basqa normany iske asyrýǵa baǵyttalǵan. Zań jobasyn ekinshi oqylymǵa daıyndaý barysynda depýtattar azamattyq qorǵaý organdarynyń muqtaj qyzmetkerleriniń turǵyn úı máselelerin sheshýge qatysty túzetýler engizdi. Atap aıtqanda, turǵyn úı tólemderin alý quqyǵyn berý jáne qyzmettik páterlerdi jekeshelendirý múmkindigin qarastyrý usynylyp otyr. Zań jobasy boıynsha negizgi baıandamany Ekologııa máseleleri jáne tabıǵat paıdalaný komıtetiniń múshesi Aıan Zeınýllın jasaıdy.

Zań jobasy azamattyq qorǵaý júıesin keshendi jetildirýge, azamattyq qorǵaý organdary qyzmetkerleriniń áleýmettik jáne quqyqtyq mártebesin jaqsartýǵa, órt jáne ónerkásiptik qaýipsizdik salasyndaǵy normalardy ózektendirýge, azamattyq qorǵanys tetikterin damytý men tótenshe jaǵdaılardyń aldyn alý jáne olardy joıý jónindegi sharalardyń tıimdiligin arttyrýǵa baǵyttalǵan. Qujatty qabyldaý qaýip-qaterlerge den qoıýdyń quqyqtyq jáne uıymdastyrýshylyq negizin kúsheıtýge múmkindik beredi, Qazaqstan Respýblıkasynda azamattyq qorǵaý júıesiniń ornyqty jumys isteýi úshin jaǵdaı jasaıdy.
Májilis búgin zań jobasyn ekinshi oqylymda maquldaǵan jaǵdaıda ol Parlament Senatynyń qaraýyna jiberiledi.
Sondaı-aq Palata qaraýyna 2009 jylǵy 9 maýsymdaǵy Eýrazııalyq turaqtandyrý jáne damý qoryn qurý týraly shartqa ózgerister engizý jónindegi Hattamany ratıfıkatsııalaý týraly zań jobasy engizilip otyr. Qor oǵan múshe memleketterdegi ekonomıkalyq jáne qarjylyq turaqtylyqty qamtamasyz etýge, turaqty damýǵa járdemdesý maqsatymen qurylǵan. Hattama Qordy derbes halyqaralyq uıym retinde qaıta qurýdy kózdeıdi.
Sonymen qatar Májilis Frantsııa Respýblıkasynyń Úkimetimen jasalǵan readmıssııalaý týraly kelisimdi ratıfıkatsııalaý týraly jańa zań jobasyn jumysqa alatyn bolady.
Ádettegideı, ár zań depýtattar tarapynan talqylanyp bolǵannan keıin negizgi baıandamashylar BAQ ókilderiniń aldyna shyǵyp, tilshiler tarapynan týyndaǵan saýaldarǵa jaýap beredi.
Al Májilistiń jalpy otyrysynyń kún tártibine shyǵarylǵan máseleler qaralyp bolǵannan soń depýtattar Úkimet músheleriniń atyna depýtattyq saýaldar joldaýy múmkin.