Jarystardan tabys tabýǵa bolady — kıbersportshy
QYZYLORDA. KAZINFORM — Kıbersport álemniń basqa elderindegi sııaqty Qazaqstanda da eki myńynshy jyldary qarqyndy damý jolyna tústi. Otandastarymyzdyń álemdik arenadaǵy jetistikteriniń nátıjesinde 2018 jyldyń 25 maýsymynan bastap resmı sport retinde moıyndaldy.
Qyzylordalyq Nurbaqyt Mırǵalı — kásibı kıbersportshy, «Qaısar» fýtbol klýbynyń resmı kıberfýtbolshysy. Kazinform tilshisimen suhbatta ol bul joldy ne úshin tańdaǵanyn, jetistikteri men kıbersportty qalaı tabys kózine aınaldyrýǵa bolatyny týraly aıtyp berdi.
— Aldymen kıbersport degenge toqtalsaq, ol ne? Qazirgi balalardyń telefondaǵy atys-shabys oıynyn kıbersport deýge kele me? Sizdiń qyzyǵýshylyǵyńyz qalaı paıda boldy?
— Bul — jaı ǵana oıyn emes, naqty sport túri. Qazaqstanda 2018 jyldan beri resmı sport túri bolyp esepteledi. Dástúrli sport sııaqty onymen baǵytyna qaraı komandalyq quramda nemese jeke aınalysýǵa bolady. Balalardyń telefondaǵy oıyndarynyń bárin birdeı kıbersport deýge kelmeıdi, árıne. Kóp jaǵdaıda ol qyzyǵýshylyq, hobbı retinde qarastyrylady. Biraq sol qyzyǵýshylyqtyń arqasynda resmı týrnırlerge qatysyp, nátıje kórsetse, kásibı sportshy deńgeıine kóterile alady. Bala kúnimde Playstation men kompıýterdegi oıyndarǵa meniń de qyzyǵýshylyǵym joǵary boldy. Alǵashynda dostarym sııaqty hobbı retinde aınalysyp júrdim. 2016 jyldan beri qaraı qalalyq jarystarǵa qatysa bastadym. Jarystarda únemi úzdikter qatarynan kórinetinmin. Sondyqtan basqa deńgeıge kóshý, ıaǵnı Qazaqstan chempıonaty, sheteldik týrnırler sekildi aýqymdy jarystarǵa qatysý keregin túsindim. 2018 jyldan bastap áýesqoılyqtan kásibı deńgeıge aýystym. Árıne, bul ońaı emes. Teorııa, praktıka, psıhologııa jaǵynan óte kóp daıyndaldym. Kıbersporshylar kúnine keminde 5-6 saǵattan artyq ýaqytyn daıyndyqqa arnaǵanda ǵana nátıje kórsete alady.
— Eń tanymal beıneoıyndar qandaı, onyń ishinde qazaqstandyqtar oılap tapqandar bar ma? Qandaı jetistikterińizben maqtanasyz?
— Álemdegi eń tanymal kıbersporttyq oıyndar — Counter Strike, Dota 2, PUBG. Ázirge qazaqstandyqtar oılap tapqan oıyndar joq. Ózim kıberfýtbol baǵytynda baǵymdy synap júrmin. Jetistikterim az emes. Sonyń ishinde Qazaqstannyń 6 dúrkin chempıony, 3 dúrkin vıtse-chempıony, Qazaqstan kýbogynyń 2 dúrkin qola júldegeri, kóptegen halyqaralyq chempıonattyń úzdigi degen ataǵym bar.
— Kıbersporttan qandaı tabys tabýǵa bolady? Negizgi mamandyǵyńyz basqa shyǵar?
— Negizgi mamandyǵym — ınjener-gıdrotehnık jáne ekonomıst. Ázirge bul mamandyqtar boıynsha jumys istep kórmedim. Kıbersportta jarystardan tabys tabýǵa bolady. Ár jarystyń ózindik júlde qory bar. Biraq shet eldermen salystyrǵanda elimizdegi júlde qory óte az. Odan bólek kıberspottyq komanda múshesi bolsańyz, turaqty jalaqy alyp otyrýǵa bolady.
— Tabys sonda shamamen qansha? Ózińiz komandada barsyz ba?
— Otandyq týrnırlerdegi І orynǵa belgilengen júlde qory 300-400 myń teńge shamasynda. Al Azııa kýbogynda 3 myń dollar kóleminde syıaqy aldym. Negizi Counter Strike, Dota oıyndaryndaǵy tabys birshama qomaqty. Ózim komanda quramyndamyn, ıaǵnı turaqty túrde jalaqy alamyn.
— Kıbersportpen aınalysý úshin ınternetke qosylǵan jalǵyz smartfon jetkilikti me. Taǵy ne kerek?
— Jarystar baǵytyna baılanysty kompıýter, Playstation júıesinde nemese mobıldi telefonda ótedi. Kıbersport sportpen salystyrǵanda, árıne, fızıkalyq turǵyda kúsh jumsaýdy asa qajet etpeıdi. Adamdardyń kóbi oınasań boldy dep oılaýy múmkin. Biraq eń mańyzdysy reaktsııa jáne psıhologııa ekenin bile bermeıdi. Sebebi sanaýly sekýnd ishinde óte jyldam sheshim qabyldap otyrý kerek. Sonymen qatar jarystarda úlken qysymǵa shydaý ońaı emes. Odan bólek taktıka qurý, qarsylasty oqı bilý, qatelikterge analız jasaý, tártipti saqtaý óte mańyzdy. Munyń bári kádimgi sport sııaqty úlken eńbekti, daıyndyq pen tózimdikti talap etedi.
— Elimizde ózińiz sııaqty sportshylardyń ortasy qalyptasqan ba? Adamdar bul tańdaýyńyzǵa qalaı qaraıdy?
— Qazaqstanda kıbersportshylar jyldan-jylǵa kóbeıip keledi. Tipti Counter Strike, Dota oıyndarynda sheteldik úzdik komandalarǵa qosylǵan qazaqstandyqtar bar. Otbasym bárin túsinedi, biraq bizdiń elde sporttyń bul túrine áli oń kózqaras qalyptaspaǵan. Kópshilik jaı oıyn, hobbı retinde qabyldaıdy. Ýaqyt óte kele bári ózgeredi dep oılaımyn. Bıyl Astanada Counter Strike oıynynan álemdik jarys ótti. Prezıdent qoldaýymen kelesi jyly «Bolashaq oıyndary» atty halyqaralyq jarys uıymdastyrý josparlanyp otyr. Kıbersport osylaı birte-birte dástúrli sportpen birdeı damıdy dep senemin. Kıbersportty olımpıadalyq sport túrine resmı qosqany da qýantady.
— Áńgimeńizge raqmet!
Aıta keteıik, elimizde 1,5 mln-nan astam qazaqstandyq belsendi túrde kıbersportpen aınalysady eken.