Jańa oqý jylyndaǵy negizgi talaptar aıqyndaldy - Úkimet
«Ata-analar men oqýshylar úshin ádistemelik qoldaý kórsetý mańyzdy. Sondyqtan tamyz aıynda balalarǵa jáne ata-analarǵa «Úıde qalaı oqý kerek?», «Gıgıena negizderi», «Kıbermádenıet», «Internet arqyly qalaı oqý kerek?», «Dene jattyǵýlarynyń mańyzy» sııaqty biryńǵaı synyp saǵattary, ata-analar jınalystary ótkiziledi. Bilim kúnin 1 qyrkúıekte onlaın rejıminde ótkizýdi josparladyq», - dedi Bilim jáne ǵylym mınıstri Ashat Aımaǵambetov.
Vedomstvo málimetinshe, jańa oqý jylyna daıyndyq qarqyndy júrip jatyr. 1 qyrkúıekten bastap oqý jyly qashyqtan oqytý formatynda bastalatynyn eskere otyryp, qabyldanǵan sheshimge sáıkes, bul jerde eki erekshelik bar. Birinshiden, shalǵaıdaǵy eldi mekenderdegi shaǵyn jınaqtalǵan mektepter epıdemııalyq ahýal jaqsy bolǵan jaǵdaıda oqýdy dástúrli túrde bastaıdy. Ekinshiden, bastaýysh synyp oqýshylary úshin ata-analardyń ótinishi negizinde qatań sanıtarlyq talaptardy saqtaı otyryp, kezekshi synyptar ashylady.
Bul jaǵdaıda mınıstr balalardyń tek bir kabınette bir muǵalimmen ǵana oqıtynyn atap ótti. Úzilister ártúrli ýaqytta bolady.
«Synyptaǵy bala sany 15-ten aspaıtyn bolady. Kezekshi synyptarǵa ótinishter qoljetimdi baılanys quraldary arqyly elektrondy túrde qabyldanady. Sonymen, aldyn ala boljam boıynsha ınternet platformalar men teledıdardy paıdalana otyryp, qashyqtan oqytý formatynda 2,6 mln oqýshy, kezekshi synyptarda 530 myń bala, shtattyq túrde aýyldarda 157 myńnan astam oqýshy bilim alady dep kútilýde», - dedi vedomstvo basshysy.
Kóktemdegi tájirıbege sáıkes, mınıstrlik telesabaqtardy da ázirleýde. Telesabaqtar óte qoljetimdi qural. Barlyǵy 6 myńnan astam telesabaq túsirilýde. Teledıdar sabaqtary «ál-Farabı» men «El-Arna» arnalarynda kórsetiledi. Kem degende árqaısysynda 9 saǵattan efır berildi. Oǵan qosa, barlyq telesabaqtar ınternette ornalastyrylyp, oqýshylar úshin tegin ári qoljetimdi bolady,
Onyń sózine qaraǵanda, qazir Aqparat jáne qoǵamdyq damý mınıstrligimen, ákimdiktermen birlesip osy arnalarmen qamtylý kartasy daıyndaldy. Sonyń negizinde 604 eldi mekende osy kanaldarǵa qol jetpeıtini anyqtaldy, biraq onyń 314-inde ǵana oqýshy bar. Bul másele jergilikti telearnalarǵa retranslıatsııalaý, spýtnıktik antennalar ornatý arqyly sheshiledi.
Sonymen qatar Ashat Aımaǵambetov oqýlyqtarmen qamtamasyz etýge qatysty jumys júrgizilip jatqanyn aıtty. Oqýlyqtardyń elektrondyq nusqasy oqýshylar men muǵalimderge QR-kodtar arqyly qoljetimdi bolady.
Belgili bolǵandaı, mektepke deıingi uıymdarda ata-analardyń qalaýy boıynsha balalardy kezekshi toptarǵa qabyldaý uıymdastyrylady. Sáıkesinshe, bul toptardaǵy balalardyń sany on besten aspaýy tıis.
Budan bólek mınıstr qosymsha bilim berý uıymdarynda oqytý sharalaryna toqtaldy. Balalar ata-analardyń ótinishi negizinde qashyqtan nemese jeke tártippen oqýǵa, sonymen qatar bes baladan aspaıtyn shaǵyn toptardaǵy úıirmelerge qatysatyn bolady.
«Arnaıy bilim berý uıymdarynyń jumysy biz úshin erekshe mańyzǵa ıe. Osy erekshe búldirshinder qazirgi jaǵdaıda úlken nazardy qajet etedi. Sondyqtan ata-analarynyń tańdaýy boıynsha arnaıy onlaın keńes berý nemese mamandardyń jeke qabyldaýlary uıymdastyrylady. Densaýlyǵynda kúrdeli problemalary bar balalardy qabyldaý aldyn ala jazylý tártibimen jeke júrgiziledi», - dedi A. Aımaǵambetov.
Al kolledjderge toqtalatyn bolsaq, pedagogıkalyq, IT, áleýmettik, gýmanıtarlyq baǵyttardaǵy mamandyqtar boıynsha qashyqtan oqytý, sondaı-aq tehnologııalyq, agrarlyq, medıtsına, óner baǵyttary boıynsha aralas oqytý usynyldy. Sáıkesinshe, zerthanalyq jumystar men óndiristik tájirbıeni shtatty rejımde júrgizýge múmkindik beriledi. Buǵan qosa, alys aýyldyq jerlerde jáne shaǵyn qalalarda ornalasqan, bir toptaǵy stýdent sany 15-ten aspaıtyn 9 myńnan asa stýdenti bar 102 kolledj de shtattyq rejımde jumys isteıdi.
«Joǵary oqý oryndarynda oqytý negizinen qashyqtan júrgiziledi. Bakalavrıatta pedagogıkalyq, IT, áleýmettik jáne gýmanıtarlyq baǵyttar boıynsha dáris jáne semınar sabaqtary qashyqtan ótkiziledi. Tehnıkalyq, agrarlyq jáne tabıǵı baǵyttar, medıtsına ári óner mamandyqtary boıynsha dárister men semınarlardyń 70 paıyzy onlaın formatta, al zerthanalyq jáne praktıkalyq sabaqtardy (30%) kúsheıtilgen sanıtarlyq sharalardy qatań saqtaı otyryp, jeke-jeke ótkizýge múmkindik beremiz», - dedi Bilim mınıstri.
Onyń sózine qaraǵanda, magıstratýra men doktorantýradaǵy sabaqtar aralas prıntsıppen oqytylady. Al bolashaq dárigerler oqıtyn ınternatýra men rezıdentýrada oqý dástúrli, shtatty formata júretin bolady. Osy berilgen baǵdardyń aıasynda árbir uıym ózderi derbes shemim qabyldaıdy.
«Oqý jylyn bastaý úshin qajetti normatıvtik - ádistemelik qujattardy qabyldaý mańyzdy. Tıisti qujattardyń barlyǵyn daıyndadyq. Qashyqtan oqytý tehnologııalaryn qoldaný jáne oqytý formattary boıynsha egjeı-tegjeıli ári qadamdyq nusqaýlyqtar ázirlendi. Densaýlyq saqtaý mınıstrligimen birlesip, bilim berý uıymdarynyń qyzmetin júrgizýdiń sanıtarlyq talaptary da ázirlendi», - dedi mınıstr Úkimet otyrysynda.
Óz kezeginde Úkimet basshysy Asqar Mamın jańa oqý jylyna qatysty mınıstrlikterge tıisti tapsyrma júktedi.
«Oqý jylynyń bastalýyna bir aıdan az ýaqyt qaldy. Daıyndyqty budan da jandandyrý kerek. Qashyqtan oqytýdyń metodologııasyn pysyqtap, balalar, ata-analar men muǵalimderdiń arasynda aýqymdy túsindirý jumystaryn júrgizý mańyzdy. Ol úshin 20 tamyzǵa deıin aldaǵy oqý úrdisi týraly tolyq aqparat bere otyryp, onlaın rejımde respýblıkalyq ata-analar jınalysyn uıymdastyrý kerek», - dedi Asqar Mamın.
Aıta keteıik, Úkimet asa muqtaj otbasy balalaryn shamamen 500 myń kompıýtermen qamtamasyz etedi.
«Ákimdikter kompıýterlik tehnıkamen qamtamasyz etý máselesin jergilikti deńgeıde qosymsha pysyqtasyn», - dedi Premer-Mınıstr.
Internet sapasyna erekshe mán beriledi.
Tórtinshi toqsanda (ótken oqý jylynda) óz ınternet-platformalaryn usynǵan IT kompanııalar jaz mezgilinde aıtylǵan usynystar boıynsha oqý protsesine qajetti jańa fýnktsıonaldar jasap, qashyqtan oqytýdyń sapasyn kóterý turǵysynda birqatar jumysty aıaqtady. Mazmun materıaldaryn tolyqtyrýmen qatar, sabaqtardy jazý múmkindigi bar strımıngtik beınekonferentsııa modýlderin daıyndady. Oqý protsesin basqarýdyń avtomattandyrylǵan júıeleri, analıtıka, baǵalaý jáne basqa da múmkindikterdi ázirlendi. Qazirgi kezde ár mektep IT kompanııalardyń ınternet platformalarynda pedagogtardyń suranystaryna jaýap beretin kez kelgen platformany tańdaýǵa quqyly. Osy qysqa merzimde birneshe jańa platformalar da naryqqa shyqty, básekelestik pen tańdaý bar.
Úkimet otyrysynda Tsıfrlyq damý, ınnovatsııalar jáne aeroǵarysh ónerkásibi birinshi vıtse-mınıstri Baǵdat Mýsın elimizde ınternet sapasyn jaqsartýǵa qosymsha qarjy kerektigin aıtty.
«Nur-Sultan, Almaty jáne Shymkent qalalarynda radıojıilik spektrlerine taldaý jasaldy. Osynyń negizinde qosymsha antenna-dińgekti qurylystar ornatylýy kerek naqty lokatsııalardy aıqyndadyq. Bul turǵyda jer telimderi naqty kórsetilip otyr. Osy máselege baılanysty jer telimderin bólý men elektr energııasyn tartýda járdemdesý úshin ákimdikterge tıisti tapsyrma berýińizdi suraımyz», - dedi B. Mýsın Premer-Mınıstr Asqar Mamınge qarata aıtqan sózinde.
Osy oraıda ol ákimdiktermen birlese otyryp, antenna-dińgekti nysandardy salatyn jeke ınvestorlardy tabýǵa daıyn ekendigin jetkizdi.
«Bul jumystardyń nátıjesinde baılanys sapasy nashar aýmaqtardyń problemasyn sheshemiz. Mundaı jumystardy barlyq jerde júrgizý kerek», - dedi B. Mýsın. Sonymen qatar ol sapaly ınternettiń qajetin eskere otyryp, radıojıilik jelisin ólsheıtin jyljymaly kesheni bar avtomobılderdi, sondaı-aq tasymaldanatyn ólsheýish quraldardy alýǵa qosymsha qarjy bólýge qoldaý kórsetýdi surady.
Premer-Mınıstr Asqar Mamın jańa oqý jylynyń bastalýy aldynda ınternettiń sapasy men jyldamdyǵyn qamtamasyz etýdi júktedi.
«Bilim jáne ǵylym mınıstrligi ákimdiktermen birlesip, osy jyldyń 25 tamyzyna deıin oqýshylar men muǵalimderdiń oqý jylynyń qashyqtan bastalýyna tolyq daıyn bolýyn qamtamasyz etsin. Muǵalimder tıisti oqýdan ótkizilsin. Internet-platformalarda jáne teledıdarda qajetti kontent tolyq kólemde daıyndalsyn», - dep tapsyrdy Úkimet basshysy.
Sonymen qatar Premer-Mınıstr oqýlyqtar 25 tamyzǵa deıin berilýi kerektigin aıtty. Oqýlyqtardyń qaǵaz júzindegi nusqalarynyń bárinde mindetti túrde elektrondyq nusqalary bolýy tıis, olar qoljetimdi bolýy kerek.
«Tsıfrlyq damý mınıstrligi ákimdiktermen jáne baılanys operatorlarmen birlesip, bilim berý resýrstarynyń qoljetimdiligi men ornyqtylyǵyn, sondaı-aq eldi mekenderde ınternettiń sapasy men jyldamdyǵyn qamtamasyz etsin», - dedi Úkimet basshysy.
