Jańa memlekettik bıokombınat kerek - Muhtar Jumaǵazıev
«Memlekettik bıologııalyq qaýipsizdigi úshin strategııalyq mańyzy bar janýarlardyń asa qaýipti aýrýlaryna qarsy preparattardy óndiretin memlekettik bıokombınattyń (bıofabrıkanyń) bolmaýy sebebinen jyl saıyn qajetti veterınarııalyq maqsattaǵy vaktsınalar men dári-dármekterdi Reseı, Chehııa jáne Belarýs syndy elderden satyp alýǵa májbúrmiz. Sońǵy új jyldy alatyn bolsaq, respýblıka boıynsha janýarlardyń asa qaýipti aýrýlaryna qarsy veterınarııalyq preparattardy satyp alýǵa respýblıkalyq bıýdjetten 18,3 mıllıard teńge bólingen. Onyń 12,8 mıllıard nemese 70 paıyzy shetelge ketip jatyr», -dedi M. Jumaǵazın Senattyń jalpy otyrysynda Úkimet basshysy Asqar Mamınniń atyna joldaǵan saýalynda.
Onyń sózine qaraǵanda, Agrónerkásip keshenin damytýdyń 2017-2021 jyldarǵa arnalǵan Memlekettik baǵdarlamasyna sáıkes, janýarlardyń asa qaýipti aýrýlaryna qarsy halyqaralyq standarttarǵa saı sertıfıkatsııalanǵan veterınarııalyq preparattardyń úlesi ımmýnoprofılaktıkalyq sharalar boıynsha 70 paıyzdan, al dıagnostıkalyq tekserýler boıynsha 80 paıyzdan kem bolmaýy tıis.
«Sondyqtan, elimizde tirkelgen janýarlardyń juqpaly aýrýlaryna qarsy veterınarııalyq vaktsınalar men bıologııalyq preparattardy óndirý negizinde veterınarııalyq-sanıtarııalyq qaýipsizdikti qamtamasyz etý jáne otandyq ǵalymdardyń óndirispen baılanysyn nyǵaıtý maqsatynda memlekettik bıokombınat/bıofabrıka bolýy qajet dep sanaımyz. Osy mańyzdy ári kúrdeli suraqty sheshý úshin «joqtan bar jasaý» qajet emes. Veterınarııa salasynda eleýli jetistikterge jetken, vaktsınalardy ázirlep, ǵylymı zerttemelerdi engizip júrgen otandyq ǵylymı-zertteý uıymdaryn negizge alýǵa bolady. Mysaly, Qazaq ǵylymı-zertteý veterınarııa ınstıtýty, Bıologııalyq qaýipsizdik problemalarynyń ǵylymı-zertteý ınstıtýty jáne Qazaq ulttyq agrarlyq ýnıversıteti. Bul jaǵdaıda ǵalymdar ázirlegen bıopreparattardyń tájirıbelik úlgileriniń jelisin qurýǵa nemese ınstıtýt bazasynda avtorlardyń baqylaýymen janýarlardyń aýrýlaryna qarsy ádister men jańa preparattardyń óndirisin uıymdastyrar edi. Alaıda qazirgi ýaqytta atalǵan uıymdardyń materıaldyq-tehnıkalyq bazasy joǵarǵy ónimdilik pen iri aýqymdy dári-dármek shyǵarýǵa beıimdelmegen», - dedi senator.
Búgingi kúni veterınarııalyq preparattardyń álemdik óndirisiniń jıyntyq kólemi 35 mıllıard dollarǵa baǵalanady.
Onyń aıtýynsha, osy salany júıeli túrde damytý arqyly ishki naryqty otandyq preparattarmen qamtamasyz etýge bolady.
«Sonymen qatar, ózge elderden eksporttalǵan nemese elimizde óndirilgen veterınarııalyq preparattardyń tıimdiligi jetkiliksiz bolýy múmkin jáne olardy baqylaýsyz qoldanýy keıbir aýrýlardyń epızootııalyq oshaqtarynyń paıda bolý qaýipi bar. Osyǵan baılanysty elimizde bıopreparattardyń sapasyn baqylaý boıynsha tapsyrys berýshiden de, óndirýshiden de, tutynýshydan da táýelsiz memlekettik ǵylymı-baqylaý uıymyn qurý qajet dep sanaımyz», - dedi depýtat.
