Jańa 10 myń teńgelik banknot 28 maýsymda aınalymǵa shyǵady

ALMATY. KAZINFORM – 28 maýsymnan bastap jańa dızaındaǵy 10 myń teńgelik banknot aınalymǵa shyǵady – jańa banknot 2012 jylǵy úlgilerdi almastyrady.

QR Ulttyq bankiniń qolma-qol aqsha aınalysy departmenti jobasynyń bas dızaıner-mamany Sanjar Nurqasymovtyń sózinshe, jańa banknot qazaqy oıý-órnektiń bastaý negizi sanalatyn jáne kóshpendilerdiń biregeı mádenıetinen bastap búgingi Qazaqstanǵa deıingi el murasyn beıneleıtin «Saq stıli» elementterine negizdelgen.

«Bul bizdiń besinshi serııa. Biz portretten bastadyq, ol kezde álemde eshkim qazaqtyń kim ekenin bilmeıtin, biz úshin syrtqy kelbetimizdi, kimmen maqtanatynymyzdy kórsetý mańyzdy edi. Sondyqtan banknottarda kórnekti saıası jáne mádenıet qaıratkerleri beınelengen. Odan ári ál-Farabı, Báıterek, Qazaq eli serııalary, endi mine saq stıline keldik», - deıdi Ulttyq banktiń qolma-qol aqsha aınalymy departamentiniń bas dızaıneri Sanjar Nurqasymov.

Aıtýynsha, «Qazaq eli» (nemese Samuryq) serııasynyń banknottary 2011 jyldan beri aınalymda, al sońǵy 12 jylda banknottardyń qorǵanys elementteri tozǵan.

«Tehnologııa bir orynda turmaıdy jáne alǵa jyljıdy, jalǵan aqsha jasaýshylar da uıyqtamaıdy, olar elementterdi daıyndaıdy. Tipti, keıbir jalǵan elementter sátti shyǵýy múmkin. Sondyqtan álemdik tájirıbede jalǵan aqsha jasaýdyń aldyn alý úshin árbir 7-8 jyl saıyn banknottardyń dızaıny ózgerip, jańasy engizilip otyrady. Munda jańa tehnologııalar qoldanylady», - dedi ol.

Sanjar Nurqasymov kishireıtilgen jańa banknottardyń óndiris protsesin ońtaılandyrýǵa jáne qorshaǵan ortaǵa tıgizetin áserin azaıtýǵa baǵyttalǵanyn atap ótti. 

Halyq pen bıznes úshin kishireıtilgen ólshem jáne engizilgen qaýipsizdik elementteri bar jańa dızaın tranzaktsııalardy jeńildetetip, tekserýdi jyldamdatady.

Jańa 10 myń teńgelik banknotta 19 qorǵaý elementi bar. 

Banknottardyń túsi – kúlgin-kók. Banknotanyń bet jaǵynda: 

– kókte qalyqtap ushqan quspen «Ómir aǵashynyń» butaǵy (Esik qorǵany, b. d. d. 5-4 ǵǵ., Altyn adam bas kıiminiń bir bóligi, tabıǵat pen nanym baılanysynyń qasıetti maǵynasy);

– DNQ spıralin jáne adamnyń tabıǵatpen baılanysyn bildiretin oıý-órnekpen stıldendirilgen sheksizdik sımvoly;

– artefakt – taý shyńyndaǵy barys beıneli áshekeı (Esik qorǵany, b.z.d. 5-4 ǵǵ., Altyn adamnyń bas kıimindegi detal, qar barysy – batyldyqtyń, kúsh pen sulýlyqtyń sımvoly).

«Qazaqta ómir aǵashy – ómir shejiresi, al shejire – óte mańyzdy. Búkil qazaq óz ákeleri men atalaryn maqtan tutady, bul qazirgi DNQ zertteýleri paıda bolǵanǵa deıin urpaqtan-urpaqqa berildi. Sondyqtan biz bul jerge DNQ spıralyn qostyq, ol ejelgi tujyrymdamamen birge zamanaýı element retinde tamasha úılesedi. Sonymen qatar, qazaqtyń dástúrli oıý-órnekterinen spıral tárizdi oıý-órnekterdi jıi kóremiz, mysaly, oıý, qoshqar múıiz», – deıdi Sanjar Nurqasymov.

Artqy jaǵynda oıý-órnekpen bezendirilgen qalqan men Qazaqstanda meken etetin barys beınelengen.

Negizgi sýrettiń artynda dóńgelek pishindes qazaqtyń oıý-órnegi ornalasqan. Bul beıne myna ıdeıalardy bildiredi:

«Qalqan» – qundylyqtardy qorǵaý; ejelgi sımvol – álemniń tórt qubylasy; ortasyndaǵy kún belgisi – shyǵarmashylyq qýat pen ómirdiń sımvoly. Sondaı-aq banknottyń syrt jaǵynda artefakt, ıaǵnı aýzynda grıfondary bar barystyń basy beınelengen (Berel qorǵandary «Patshalar Alqaby», b.d. d. 8-7 ǵǵ., ShQO, bezendirý elementi, maqsattylyq pen kúshtiń sımvoly). Banknottyń ortasynda fon retinde qazaq oıý-órnegindegi «sheksizdik» kontýry bar. Onda Іle Alataýy taýlarynyń landshafty kórinis tapqan. 

Ulttyq banktiń qolma-qol aqsha aınalysy departamentiniń basqarma basshysy Serikjan Maıdanov 28 maýsymda BAQ qyzmetkerleri kúni jańa 10 myń teńgelik banknot aınalymǵa shyǵatynyn jetkizdi.

Alaıda bul banknottar birden jappaı aınalymǵa túspeıdi, óıtkeni elimizdiń barlyq aımaqtaryna jetkizý jáne jabdyqty (bankomattar, termınaldar jáne basqa da kassalyq jabdyqtar) beıimdeý úshin qosymsha ýaqyt qajet.

«Banknotalardyń formatyn ózgerttik, ólshemderi ózgerdi. Bul bizdiń óndiris shyǵyndarymyzdy ońtaılandyrady, ózderińiz biletindeı, banknottar arnaıy banknot qaǵazynda shyǵarylady, onyń qaýipsizdik elementteri bar. Banknot paraǵynda mundaı ólshemder bolsa, óndiris tıimdiligi artady», - dedi ol.

Sonymen qatar ol banknotty qoldan jasaý múmkin emes ekeniń tilge tıek etti. Óıtkeni, mıkrooptıkalyq qorǵanys jipi bar - bul jańa tehnologııa, ol buryn esh jerde qoldanylmaǵan.
Buǵan deıin eski úlgidegi barlyq banknota eki jyldyń ishinde aınalymnan birtindep alynatyny týraly jazǵan edik.