Yrymǵa senbeımin, tek bir Alladan ǵana medet suraımyn – boksshy Qanat Ábýtálipov
Ol jarysta el namysyn «Astana arlandary» klýbynyń músheleri Qanat Ábýtálipov (54 kg) pen Erjan Músápirov (61 kg) qorǵaıtyn bolady. Olardyń ekeýi de sharshy alańǵa jarystyń alǵashqy kúni shyǵady. Qanat frantsýz Nordın Oýbalımen, Erjan qytaılyq Jımın Vangpen bokstaspaq. Biz osy jekpe-jektiń qarsańynda Q. Ábýtálipovty áńgimege tartqan edik.
- Qanat, buǵan deıin 8 jekpe-jek ótkizip, Búkilálemdik boks serııasy retınginde óz salmaǵyń boıynsha kóshbasshy atandyń. «Parıj ıÝnaıted» komandasymen bolǵan aqtyq synda kezdesken qarsylasyń biraz qıyndyq týdyrǵan joq pa?
- Árıne, álemdik reıtıngte óz salmaǵym boıynsha birinshi turǵan soń qarsylastarym meni jeńýge qulshynady. Men dene bitimi jaǵynan daıyndyǵy kúshti boksshylarmen judyryqtasqandy unatamyn. Onda jyldamdyq pen tehnıkaǵa kóbirek mán beremin. Gýıangtegi fınaldyq jekpe-jektegi qarsylasymnyń alyp bara jatqan erekshe eshteńesi bolǵan joq. Onyń ústine, asyǵystyqtyń qandaı keregi bar. 5 raýnd boıy kúshimdi barynsha saqtaýǵa tyrystym. Óıtkeni, eki aptadan keıin ótetin Búkilálemdik boks serııasynyń eń úzdik boksshylary arasynda ótetin jekeleı synyndaǵy aqtyq aıqastarǵa ýaqyt az qalǵan bolatyn. Bireýler "daıyndyqqa eki apta jetkiliksiz bolǵan joq pa" dep suraıdy. Óıtkeni, «Parıj ıÝnaıted» sapynda óner kórsetetin bul jolǵy qarsylasym - Nordın Oýbalı daıyndyq jasaǵanymen, Gýıangte 6-7 mamyrda ótken fınaldyq synda sharshy alańǵa shyqpady. Jalpy, kez-kelgen jekpe-jekke tyńǵylyqty daıyndalý kerek. Sol sebepti, aldaǵy jekeleı syndaǵy aqtyq aıqasta bárin aqylǵa jeńdirip, jalpy jekpe-jekte de, psıhologııalyq turǵydan da jeńilis tappaýǵa bar kúsh-jigerimdi jumsaıtyn bolamyn Yrymǵa kelsek, ózim oǵan senbeımin. Sharshy alańǵa "jolymdy ońǵara gór" dep tek bir Alladan ǵana medet tilep shyǵamyn.
- «Astana arlandary» klýbynyń barlyq kezdesýinde sharshy alańǵa 1-shi bolyp shyǵyp júrdiń. Bul júıkege qandaı da bir salmaq túsirgen joq pa?
- Sharshy alańǵa birinshi shyǵý qıyn bolady degen nárse oıymda múlde bolǵan joq. Eń jeńil salmaqta óner kórsetetin boksshylarǵa sharshy alańǵa birinshi bolyp kóterilýdi jáı ǵana sáıkestik dep oılaımyn. Komandalas jigitter «sen bastaısyń, jol ashyp beretin óziń» dep jatady. Biraq men, jol ashyp berýim kerek dep eshqashan oılaǵan emespin.
- Jekeleı syndaǵy qarsylasyń týraly ne aıtasyń? Jalpy Búkilálemdik boks serııasyndaǵy buǵan deıingi jekpe-jekterińde erekshe este qalǵan boksshylar boldy ma?
- Frantsýz bylǵary qolǵap sheberi Nordın Oýbalıdi jalpy syrttaı ǵana bilemin. 1-2 ret keıbir jekpe-jekterin kórgenmin. Keıin Búkilemdik boks serııasyndaǵy aıqastaryn bapkerimmen beınetaspadan kórdik. Onyń da alyp bara jatqan erekshe eshteńesi joq. Qazaqstan boks mektebi álemde kóshbasshylardyń biri sanalady ǵoı. Sondyqtan kez-kelgen boksshy bizdi ońaıshylyqpen tańqaldyra almaıdy dep sanaımyn. Jalpy boksta, sportshy aldymen ózin jeńýi kerek. Sonda ǵana ol sharshy alańda ózin erkin sezinedi. Eger qarsylasynan rıngke shyqpaı jatyp qaımyqsa odan úlken nátıje kútýge bolmaıdy dep oılaımyn.
Ózge boksshylarǵa kelsek, maǵan ońtústik koreıalyq boksshynyń máneri biraz qıyn boldy. Onymen aldymen Astanada, sodan keıin Koreıada bokstastym. Jyldamdyq jaǵynan da, fızıkalyq daıyndyǵy jaǵynan da ózgelerden kósh ilgeri turǵan sportshy. Jekpe-jek kezinde urmaıtyn sııaqty bop turady da, jyldam soqqy jasaıdy. Sol sııaqty qytaılyq boksshynyń da tehnıkasy da jaqsy eken. Qolynyń uzyndyǵyn jaqsy paıdalandy.
- «Astana arlandary» komandasynyń quramyna qalaı keldiń? Kásipqoı bokstyń sharshy alańynda óner kórsetýge buryn qandaı da bir usynystar tústi me?
- Áýesqoı boksta Ultyq quramada 9 jyldaı óner kórsetip júrdim. Qazir Búkiláemdik boks serııasy aıasynda komandalas serikterimmen birge «Astana arlandary» klýbynyń qatarynda baǵymdy synaýdamyn. Bul jarysta Olımpıada joldamasy beriledi dep aıtylǵan soń ulttyq quramadan shyǵyp, joldama úshin osynda keldim. Quramaǵa kirý de ońaı emes. Meniń salmaǵym 56 keli. Búkiláemdik boks serııasynda 54 kelide baq synap júrmin. 5-6 jyl 1 salmaqty ustap júrý qıyn. Jeńil salmaqta básekeles kóp. Keıbir jarystarda jeńil salmaqta 40-qa jýyq boksshy qatysyp jatady. Al aýyr salmaqta onshaqty boksshy ǵana keledi.
Kásipqoı boksqa buryn da shaqyrǵan bolatyn. Ol kezde ózim bas tarttym. Olımpıada oıyndarynda eldiń namysyn qorǵap, ánuranyn oınatý kez-kelgen boksshynyń armany. Árıne, oǵan kez-kelgen sportshynyń qoly jetpeýi múmkin. Áýesqoı boks sonysymen de qyzyqty. Búkilálemdik boks serııasy armanyma jetýge jol ashatyn bir múmkindik bolǵan soń osynda kelip, 3 jylǵa kelisimshartqa otyrdym.
-«Parıj ıÝnaıted» komandasymen bolǵan fınaldyq jekpe-jek týraly ne aıtasyń?
- Meniń oıymsha, bizdiń qurama eń myqty komanda. Búkilálemdik boks serııasynda óner kórsetken komandalardyń ishinde tek «Astana arlandary» sapynda ǵana Olımpıada chempıony boldy. Bizde sondaı-aq, Álem birinshiliginiń jeńimpazdary, Azııa chempıondary óner kórsetti. Jarys kezinde bizdi fınalǵa shyǵady dep eshkim oılaǵan joq. Qarsylastarmyzdy utyp, aqtyq synda óner kórsetý quqyn jeńip alǵan kezde komandadan barlyq jankúıer tek jeńis kútti. Boksshylarǵa jeńý kerek degen bapkerlerden de, ózgelerden de jan-jaqtan psıhologııalyq kúsh kóp tústi. Úmit artqan legıoner de senimdi aqtaı almady.
- Eger jeńiske jetip jatsań jeńimpazǵa beriletin 20 myń AQSh dollaryn qaıda jumsamaqsyń. Otbasyń týraly da aıta ketseń?
- 20 myń dollar sonshalyqty kóp aqsha emes qoı. Otbasymnyń qajetine jaratamyn. Beıjiń Olımpıadasynan keıin jeke otaý qurdym. Qazir memleket bergen 2 bólmeli páterde turyp jatyrmyn. Joldasymnyń esimi Nargúl. Ekeýmiz bir mektepte oqydyq. Menen 2 synyp tómen oqydy. Bir synypta túske deıin biz, tústen keıin olar oqıtyn. Ekeýmiz de bokspen, kıkbokspen aınalystyq. Turmysqa shyqqan soń sportty qoıyp, úıde bala tárbıeleýde.
-Jaryńnyń sportshy bolǵany sporttyq jarystarda jeńiske jetýińe kóp septigin tıgizetin shyǵar?
- Jattyǵýdan sharshap kelgende qas-qabaǵyma qarap, báıek bolyp jatady. Jarysqa ketip bara jatsam tis qorǵaǵyshymdy, kerek-jaraǵymnyń bárin rettep qoıady. Sondyqtan osy ýaqytqa deıin qandaı da bir jeńisterge qol jetkizip júrgenime bapkerlerimniń jáne otbasymnyń qosyp jatqan úlesi de az emes.
- Áńgimeńe rahmet! Jeńispen oralýyna tilektespiz!
