ıAdrolyq medıtsına onkologııadan bolatyn ólim-jitimdi aıtarlyqtaı azaıtady
Degenmen, otandyq dárigerler úshin radıofarmpreparattar kómegimen kúrdeli manıpýlıatsııalar jasaý úırenshikti jaıǵa aınalǵan.
Ótken aptada Astanada QR PІB Medıtsınalyq ortalyǵy aýrýhanasynda ıAdrolyq medıtsına boıynsha halyqaralyq ǵylymı-praktıkalyq konferentsııa ótip, elimizde alǵash ret dárigerler, fızıkter, ıadrolyq mamandar bas qosqan edi.
QazAqparat agenttigi otandyq jáne sheteldik dárigerler sezine sholý jasady.
Konferentsııanyń birinshi kúni ıadrolyq medıtsına, sáýlelik dıagnostıka dárigerleri, kardıologtar, onkologtar, kardıohırýrgtar úshin ınfektsııalar men júrek isikterin dıagnostıkalaýdyń jańa ádisteri boıynsha sheberlik saǵattary uıymdastyryldy.
Al ekinshi kúni Densaýlyq saqtaý mınıstrligi ókilderiniń, QR PІB Medıtsınalyq ortalyǵynyń basshysy Alekseı Tsoıdyń jáne QR PІB BMO basshylyǵynyń qatysýymen konferentsııanyń resmı ashylýy ótti.
Reseıden kelgen mamandar konferentsııanyń plenarlyq sessııalarynda ýrologııalyq, kardıologııalyq, endokrındik jáne onkologııalyq aýrýlardy erte dıagnostıkalaý úshin QR PІB BMO ıadrolyq medıtsına ortalyǵy óndiristi bastaıtyn jańa radıofarmatsevtıkalyq preparattardy qoldaný ádisteri qaraldy.
Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń málimetinshe, jyl saıyn qaterli isik dıagnozy qoıylǵan 13 myń naýqas qaıtys bolady.
«Shamamen qaterli isik dıagnozy qoıylǵan naýqastardyń bes jyldyq ómir súrý deńgeıi 53% quraıdy. Onkologııalyq ortalyqtar salynǵan keıbir aýdandarda bul kórsetkish 57%-ǵa jetedi. Qaterli isikti erte anyqtaý 20%-dan assa, kesh dıagnostıka - 13% kórsetken. Ótken jyldyń sońynda Memleket basshysy onkologııalyq qyzmetti damytý jónindegi baǵdarlama ázirleýdi tapsyrdy. Densaýlyq saqtaý mınıstrligi bul qujatty 6 aıda qarqyndy túrde ázirledi. Baǵdarlama 75 tarmaqtan turady, onda barlyq derlik baǵyttar kórsetilgen. Biz zamanaýı ıadrolyq tehnıka ornalastyrylatyn Ulttyq onkologııalyq ortalyq qurylysy men jańǵyrtylýyn aıaqtaýymyz kerek. Kelesi kezeń – óńirlerdegi onkologııalyq ortalyqtardy jańǵyrtý. Biz sondaı-aq onkodıspanserlerdi jańartýdy jáne jańa dıspanserler qurylysyn bastaýdy josparlap otyrmyz. Búgingi tańda elimizde 7 ıadrolyq medıtsına ortalyǵy ashyldy jáne elde 10 PET/KT apparaty jumys isteıdi», - dedi Densaýlyq saqtaý vıtse-mınıstri Vıacheslav Dýdnık.
Joǵary tehnologııalyq zertteýler árbir qazaqstandyqqa qoljetimdi bolýy úshin, al dárigerler qaterli isikti erte anyqtap, emdeýdi múmkindiginshe tezirek taǵaıyndaı alýy úshin ótken jyldyń qazan aıynda Astanada QR PІB Medıtsınalyq ortalyǵy aýrýhanasynda tıisti óndiristik praktıkanyń (GMP) halyqaralyq talaptary boıynsha jumys isteıtin biregeı ıadrolyq medıtsına ortalyǵy ashyldy.
«Elimizdiń árbir azamatyna ozyq tehnologııalar men álemdik standarttar deńgeıinde sapaly medıtsınalyq qamtýdyń qoljetimdiligi – Memleket Basshysy Qasym-Jomart Toqaev aıqyndaǵan uzaqmerzimdi memlekettik saıasattyń negizgi mindeti. Álemdik tájirıbe kórsetkendeı, ıadrolyq medıtsına ádisterin qoldaný jańa terapevtik ádister arqyly da, erte dıagnostıka arqyly da onkologııalyq jáne basqa aýrýlardan bolatyn ólim-jitimdi aıtarlyqtaı tómendetedi.
Bizdiń ıadrolyq medıtsına ortalyǵynyń óz óndirisi bar. Bul patsıentterge radıoızotoptyq dıagnostıkanyń ýaqytyly, mamandandyrylǵan qyzmetterin qamtamasyz etedi, eldegi osy salanyń damýyna úlken serpin beredi. Álemde mundaı ortalyqtar az», - dep atap ótti QR PІB Medıtsınalyq ortalyǵynyń basshysy Alekseı Tsoı.
Alekseı Tsoı atap ótkendeı, PET/KT jáne OFEKT/KT dıagnostıkalyq zertteý ádisteri halyqtyń ómir súrý uzaqtyǵyn arttyrýdyń emdeý-dıagnostıkalyq baǵdarlamasyna eleýli úles qosady. Radıoızotoptyq zertteý ádisteri tıimdilikti arttyrý jáne statsıonarlyq jáne ambýlatorııalyq emdeý merzimderin qysqartý arqyly emdeýdiń qarjylyq shyǵyndaryn aıtarlyqtaı tómendetýi múmkin.
Sondaı-aq, QR PІB Medıtsınalyq ortalyq aýrýhanasynyń dırektory Rýstam Álbaev ıadrolyq medıtsına ortalyǵy iske qosylǵan sátten bastap, orasan zor jumys júrgizilgenin aıtty.
Dárigerler birden radıofarmatsevtıka óndirisimen aınalysqan. Ázirge alǵashqy eki preparat jasaldy. Birinshisi – 18-ftorodezoksıglıýkoza (18F-FDG) onkologııalyq naýqastarǵa PET/KT zertteýlerin júrgizýge arnalǵan.
Ekinshi radıofarmatsevtıkalyq preparat 18F – NaF (natrıı ftorıdi) – súıek tinindegi metastazalardyń barlyq túrlerin jáne isikterin dıagnostıkalaýǵa arnalǵan. ıAǵnı, bul aýrýlardy qazir erte anyqtaýǵa bolady.
ıAdrolyq medıtsına jónindegi konferentsııada Rýstam Álbaev úshinshi radıofarmatsevtıkalyq preparat – mı isikterin dıagnostıkalaýǵa arnalǵan 11s metıonın (kómirtek-metıonın) óndirisi jaqyn arada bastalatynyn jetkizdi.
«Osy preparattar óndirisi arqyly óte kúrdeli jaǵdaılardy, onkologııalyq aýrýlardy dıagnostıkalaý múmkindigi bar. Biz óndirilgen radıofarmatsevtıkalyq preparattar sanyn kezeń-kezeńimen keńeıtemiz. Qazaqstanda buryn shyǵarylmaǵan 9 radıofarmpreparat shyǵarýdy josparlap otyrmyz, sonyń saldarynan azamattarymyz arnaıy dıagnostıka alý úshin alys shetelge shyǵýǵa májbúr bolatyn. Bul ne úshin qajet? Bul isikterdi, metastazalardy, emdeý taktıkasyn erte anyqtaý úshin kerek. Dáriger isik protsesi oshaǵy qaıda ekenin naqty bilse, emdeý taktıkasyn tańdap, jaraqaty az, aǵzany saqtaıtyn operatsııalar jasaýǵa bolady», - dep atap ótti Alekseı Tsoı.
Radıofarmatsevtıka birden paıda bola qoıǵan joq, muqııat tekserýden, uzaq valıdatsııa kezeńinen keıin ǵana olardy naýqastar qoldana bastady.
Valıdatsııa kezeńi barlyq tehnologııalyq protsesterdi tekserýdi, GMP tıisti óndiristik praktıkasy jaǵdaıynda júrgizýdiń durystyǵyn qamtıdy.
ıAǵnı, ár kezeńde dárigerler sıntezdiń durys ótkenin, tehnologııalyq turǵydan durys ekenin, sapany baqylaý júrgizilgenin dáleldedi.
Qazaqstannyń ıadrolyq medıtsınany damytý salasyndaǵy kúsh-jigerin halyqaralyq sarapshylar da joǵary baǵalaıdy.
N.N.Blohın atyndaǵy Reseı onkologııalyq ortalyǵynyń ıAdrolyq medıtsına, radıonýklıdtik dıagnostıka jáne terapııa bólimshesiniń meńgerýshisi Artem Pronın QR PІB MOA ıadrolyq medıtsına ortalyǵy ozyq bolatynyna senim bildirdi.
«Qazaqstandaǵy ıadrolyq medıtsına – jańa sala. Munda jańa ortalyqtar, zerthanalar, radıofarmatsevtıka paıda bolýda. Qyzmetkerler munymen toqtap qalmaı, jańa nárselerdi úırenýge umtylatyny anyq. Olar únemi alǵa jyljyp, jańa bilim alady. Tıisinshe, el halqyna paıda ákeledi. Meniń oıymsha, bul ortalyq óz salasyndaǵy ozyq ortalyq bolady, óıtkeni onyń bólimsheleri úlken múmkindikterge ıe: jaqsy jabdyqtar, tamasha zerthanasy bar», - dep atap ótti Artem Tronın.
Jýrnalıstermen suhbatynda ol ıadrolyq medıtsınadaǵy jańa zamanaýı úrdister týraly da aıtty.
«Teranostıka – dıagnostıka úshin emes, aýrýdy emdeý úshin qoldanylatyn preparattardyń qalyptasýy. ıAǵnı, biz aldymen dıagnostıkalyq preparatty shyǵarǵan kezde onyń búkil denege qalaı taralǵanyn kóremiz. Ol isik tininde jınalady, sol molekýlaǵa aýyr ızotopty jabystyramyz. Olar sol isik jasýshasyna jetkiziledi. ıAǵnı, biz sáýlelenýdi isik tinine qoldanamyz, ol qalǵan saý tinderge zaqym keltirmeıdi. Bul ıadrolyq medıtsınany damytýdaǵy sońǵy úrdister. Bul preparattardy qýyqasty bezi obyry, endokrındik isigi bar naýqastarǵa kómektesý úshin damytý kerek», - dep bólisti Artem Pronın.
