Ulybrıtanııada muǵalimder ereýilge shyqty
Tek aqpan aıynda 20 kún qatarynan muǵalimder, memlekettik qyzmetkerler, ýnıversıtetter men kolledj oqytýshylary, poıyz, sondaı-aq avtobýs júrgizýshileri jáne taǵy basqalary kóshege shyǵyp jatyr. Barlyǵy jalaqylaryn kóterip, jumys sharttaryn jeńildetýdi talap etýde. Olardyń bıliktegi Konservatorlar partııasynyń jumysyna kóńili tolmaıdy.
Muǵalimder buryn-sońdy bolmaǵan aýqymdy ereýilge qatysyp, mıllıondaǵan oqýshy mektepke bara almaı qaldy. Jalaqylaryna kóńili tolmaǵan poıyz jáne avtobýs júrgizýshileri, memlekettik qyzmetkerler de narazylyqtaryn bildirip, kóshege shyqty.
Ulybrıtanııada sońǵy onjyldyqta muǵalimderdiń jalaqysy azaıyp ketti. Nátıjesinde pedagogtardy jumysqa tartý jáne yntalyndyryp, ustap otyrý múmkin bolmaı qaldy. Fıskaldyq zertteýler ınstıtýtynyń málimeti boıynsha, aǵa muǵalimderdiń jalaqysy 2010-2022 jyldar aralyǵynda 13 paıyzǵa qysqarǵan. Ótken jazda úkimet ustazdardyń kópshiliginiń aılyǵy shamamen 5 paıyzǵa ósetinin málimdegen bolatyn. Biraq qos ókpeni qysqan qymbatshylyqtyń kesirinen ol aqsha dym bolmaı qaldy. Sóıtip Ulttyq bilim berý kásipodaǵynyń músheleri ereýilge shyǵýdy uıǵardy.
«Búgin men jalaqyny ósirýdi talap etýge keldim. Az aılyqqa eshkim muǵalim bolǵysy kelmeıdi. Balalardyń bilim deńgeıi tómendep jatyr. Úkimet bizdiń muń-muqtajymyzǵa qulaq asady dep úmittenemin», deıdi ereýilshilerdiń biri.
«Muǵalim retinde aı saıyn 1,5 mln teńge jalaqy alamyn. Biraq ýnıversıtette oqyǵanym úshin tóleıtin nesıem bar. Bankterdiń paıyzdyq mólsherlemesi aspandap ketti. Qaryzǵa belsheden battym. Odan bólek gaz ben jaryqtyń tólemaqysy qymbattap jatyr», dep shaǵymdanady taǵy biri.
Muǵalimderdiń ereýilderi bir kúnmen shektelmeıin dep tur. Aldaǵy ýaqytta taǵy alty ret uıymdastyrylmaq. Narazylyqtar kezinde 23 400 mektepte oqıtyn 4,5 mln oqýshy sabaqsyz qalady. Pandemııa kezindegideı onlaın bilim berilmeıdi. Sońǵy ret muǵalimderdiń ereýili 7 jyl buryn ótken, biraq mundaı keń kólemdi narazylyq sharasy birinshi ret uıymdastyrylyp otyr. Kásipodaq uıymynyń aıtýynsha, kóshege shyqqan ustazdardyń sany jarty mıllıon shamasynda.
«Biz bárin de túsinemiz. Halyq kedeıshiliktiń qamytyn kııýge májbúr. Biraq qazirgi úkimettiń basty maqsaty ınflıatsııa deńgeıin eki esege deıin tómendetip, azamattardyń jaǵdaıyn jaqsartý. Eger biz jalaqyny ósiretin bolsaq, qymbatshylyqty aýyzdyqtaý múmkin bolmaı qalady», deıdi Ulybrıtanııanyń bilim mınıstri Djıllıan Kıgan.
Bul kúni muǵalimder ǵana emes jeti túrli mamandyq ıeleri jalaqylaryn kóterýdi talap etýde. 124 úkimettik departamentte jumys isteıtin memlekettik qyzmetkerler, 15 kompanııanyń temirjolshylary, London avtobýstarynyń júrgizýshileri, ýnıversıtet oqytýshylary men oqytýshylyq-professorlyq quramǵa kirmeıtin qyzmetkerler jáne kitaphanashylar ereýildetip jatyr.
Eske salsaq, Ulybrıtanııada sońǵy on jylda bolmaǵan iri narazylyq aktsııasy ótip jatyr.
