Ult jospary: Memlekettik qyzmet salasyn qandaı jańalyq kútip tur?
Óıtkeni, memlekettik qyzmetti damytý - bul Qazaqstan memlekettiligin nyǵaıtyp, qoǵam men memleketti túbegeıli ózgertýge, eń aqyry jahandyq jáne ishki syn-qaterlerge qarsy atqarylatyn aýqymdy dúnıelerdiń sapaly atqarylýyna degen salmaqty saıasatty bildirtedi. Sondyqtan da, «100 naqty qadam» Ult josparynyń alǵashqy 15 qadamy Qazaqstannyń memlekettik qyzmet júıesine arnalǵan bolatyn. Osyndaı mindetter aýqymyn qamtyǵan reformany zańnamalyq turǵydan qoldaý úshin jaqynda Qazaqstan Parlamenti «Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik qyzmeti týraly» QR Zańyn qabyldap, qujatty Prezıdenttiń qol qoıýyna joldaǵan edi. QR Memlekettik qyzmet isteri jáne sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl agenttigi daıyndap, zań shyǵarýshy bılik aldynda qorǵap shyqqan osy zań qoǵamnyń údesinen qalaı shyǵady? Endi osy máselelerge nazar aýdarsaq.
Tutastaı alǵanda qujat Elbasy aıqyndaǵan «100 naqty qadam» Ult josparyndaǵy memlekettik apparattyń kásibıligi men derbestigine baǵyttalǵan sharalardy júzege asyrýǵa baǵyttalady. «Zań memlekettik qyzmet salasynda ashyq konkýrstyq irikteýdi qamtamasyz etýge, quzyrettilik negizinde maqsattyq, ıaǵnı laýazymdyq joǵarylatýǵa, nátıjege baılanysty eńbekaqyny anyqtaýǵa baǵyttalady. Bul sharalar memlekettik qyzmettegi tamyr-tanystyq, aǵaıynǵa burýshylyq pen zańsyz qamqorshylyq jaǵdaılaryn barynsha joıady», - deıdi Memlekettik qyzmet isteri jáne sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl agenttiginiń tóraǵasy Qaırat Qojamjarov. Onyń aıtýynsha, negizinen qujat mansaptyq qaǵıdatqa negizdelgen memlekettik qyzmetke kirý, úmitkerlik tártibin, sondaı-aq quzyrettilik jáne konkýrstyq tásilderdi retteıdi. Bul rette alǵash ret memlekettik qyzmetke qabyldaý úsh satyly konkýrstyq irikteý arqyly júzege asatyn bolady.
Birinshi kezeńde úmitkerlerdiń zańdardy bilýi men sheberliginiń shyńdalǵany, daǵdylyq máselelerin anyqtaıtyn quzyrettilik boıynsha testileýden ótedi.
Ekinshi kezeńde Memlekettik qyzmet isteri jáne sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl agenttiginde úmitkerlermen arnaıy suhbattasý arqyly úmitkerdiń jeke qasıetteri tekseriledi. Sonyń ishinde etıkalyq sapaǵa, tutynýshyǵa baǵdarlanýy, tıimdilik jáne jemqorlyqqa tózbeýshiligi, memlekettik qyzmettiń qundylyqtaryn jaqtaý sekildi deńgeıleri anyqtalmaq.
Úshinshi kezeńde memlekettik organ úmitkerlerdiń kásibı hám salalyq bilimin, biliktiligin, ıkemdiligin áńgimelesý arqyly aıqyndaıtyn bolady. Aıta keterligi quqyq qorǵaý qyzmetine alǵash ret kirgisi keletin úmitkerler testileý men jeke qasıetterin baǵalaý jumystary agenttikte ótkiziledi.
«Konkýrstan sátti ótkender úshin olarǵa tálimgerler belgilene otyryp, úsh aıdan alty aıǵa deıingi aralyqta synaq merzimi belgilenedi. Osy merzim ishinde synaqtan óte almaǵandar agenttiktiń kelisimimen jumystan bosatylýy tıis. Memlekettik qyzmetkerlerdiń mansaptyq joǵarylaýy tek konkýrstyq negizde júzege asatyn bolady. Bul rette quzyretpen qatar, tómengi laýazymdaǵy jumys ótili de talap etiledi», - deıdi agenttik basshysy Qaırat Qojamjarov. Onyń aıtýynsha, joǵaryda atalǵan tetiktermen qatar, sheteldik menedjerlerdi de tartý usynylyp otyr. Olar kadr saıasaty jónindegi Ulttyq komıssııanyń sheshimimen kelisimshart retinde jumysqa qabyldanady. Sheteldik mamandar arnaıy tekseristen de ótedi. Budan bólek, burynǵy depýtattardyń, saıası qyzmetkerlerdiń, sýdıalardyń, «A» jáne «B» korpýstarynyń memlekettik ákimshilik laýazymdaryna ornalasý tártibi jeńildetiledi. Bul úshin komıssııa sheshimi ǵana qajet etiledi.
«Aýysý jáne «B» korpýsynyń kadrlyq rezervter ınstıtýttary joıylady. Baspanamen qamtamasyz etýmen birge, «B» korpýsynyń basshylyq laýazymyna rotatsııa ınstıtýty engizilýde. Bul ınstıtýt memlekettik qyzmetshilerdiń kásibı oı órisin keńeıtip, olarǵa qosymsha quzyretter ıgerýge múmkindik berip, sybaılas jemqorlyqtyń aldyn alýǵa yqpal etedi. ıAǵnı, memlekettik qyzmetshilerdiń kásibı áleýetin neǵurlym tıimdi paıdalanýdy qamtamasyz etý maqsatynda memlekettik ákimshilik qyzmetterdiń rotatsııasy júzege asyrylady. Al memlekettik qyzmetshiler basqa jerge rotatsııa kezinde jekeshelendirý quqyǵynsyz memlekettik turǵyn jaımen qamtamasyz etiletin bolady», - deıdi Qaırat Qojamjarov.
Aıta keterligi, Elbasy memlekettik qyzmettegiler úshin eńbekaqyny nátıjege qaraı tóleý týraly máseleni de kótergen bolatyn. Jańa zańnamada osy norma da qamtylǵan. Máselen, zańnamada eńbekaqy tóleýdiń faktorlyq, balldyq shákiline qatysty quqyqtyq negiz belgilenedi ári atalǵan norma «birdeı eńbek úshin birdeı eńbekaqy» qaǵıdatyn qamtamasyz etpek. Bul rette eńbekaqy tóleýdiń basty kórsetkishteri: jumystyń qıyndyǵy, kúrdeliligi, jaýapkershilik deńgeıi, strategııalyq maqsattarǵa qol jetkizýdegi qyzmetshiniń úlesi aıqyndalady. Al nátıjeli jumys kórsetkishterin kórsetken qyzmetshiler bonýstarǵa ıe bolady. Bonýs qoryn qalyptastyrý úshin basshylar memlekettik organnyń shtat sanyn, ákimshilik shyǵyndaryn ońtaılandyrý quqyǵy da beriledi.
Aıta keterligi, jańa redaktsııadaǵy zań jobasy memlekettik qyzmetshilerdiń áleýmettik kepilderi de kúsheıtilmek. «Máselen, ornynda joq qyzmetshilerdiń ornyna eńbek etkeni úshin ústemeaqylar, jumysqa qaıta ornalasqan adamdardyń ishki konkýrstarǵa qatysý múmkindigi kózdeledi. Zańnamanyń erejeleri memlekettik qyzmetshiler men saıası qyzmetshilerdiń, jaýapty hatshylardyń, apparat basshylarynyń arasyndaǵy ókilettikter arajigin anyqtaıdy. Bul ákimshilik qyzmetterge saıası yqpaldy tómendetip, olardyń derbestigin kúsheıtedi. Memlekettik organdardyń saıasatynyń turaqtylyǵyna alyp keledi. Toqtala ketetin jaıt, dál osyndaı erejeler men normalar Ekonomıkalyq yntymaqtastyq jáne damý uıymynyń usynymdaryna tolyq sáıkes keledi» , - deıdi Qaırat Qojamjarov.
Toqtala ketetin jáne bir jańalyq - memlekettik qyzmetshilerdi oqytyp, olardyń biliktiligin arttyrýdyń ınstıtýtsıonaldyq negizi jetildirile túsedi. Bul úshin memlekettik qyzmetshilerge ár úsh jyl saıyn bir retten kem bolmaıtyndaı oqytylý mindeti qarastyrylyp otyr.
«Memlekettik qyzmetshilerdiń qyzmet ádebin, qyzmettik etıkany ustanýy boıynsha negizgi talaptary bekitiledi. Bul máselemen, ony júzege asyrýmen jańadan engiziletin Laýazym jáne etıka jónindegi ýákilge júktelmekshi. Sonymen qosa attestatsııa ótkizý boıynsha ádistemeler de qaıta qaralady. Máselen, budan bylaı attestattaýǵa jatatyn qyzmetshiler sanaty, tártibi men merzimi tek Memleket basshysy tarapynan aıqyndalady», - deıdi agenttik basshysy.
Tutastaı alǵanda, zańnamadaǵy ózgerister memlekettik qyzmettegi merıtokratııa qaǵıdatyn bekitýge, memlekettik qyzmet isteriniń kásibıligin arttyrýǵa jol ashady. Sarapshylar zańnyń qabyldanýy memlekettik apparatty tıimdi ete túsedi dep sanaıdy.
