Tyl ardageri Qazıma Hasenovanyń eńbek joly urpaqqa úlgi
Qazıma Hasenovanyń otbasy bireýden ilgeri, bireýden keıin degendeı, jurt qatarly beıbit ómir súrip jatty. Ákeniń qushaǵynda, ananyń baýyrynda bolýdan artyq qandaı baqyt bolýshy edi?! Biraq, qarshadaı qyz úshin balalyqtyń qyzyǵy kópke barmady.
Sum soǵys bastalǵan kezde eki aǵasy maıdanǵa attanyp, ol ákesi men anasyna serik bolyp, buǵanasy qatpaı eńbekke aralasty. Iá, taǵdyr kishkentaı qyzdy erkeletken joq, qyspaqqa da aldy, tálkekke de saldy. Bir aǵasy soǵystan qaıtpady.
«Soǵys!.. Osy bir aýyz sózdiń qalaı yzǵarly, qalaı sýyq estiletinin bilseń ǵoı. Sum jaý beıbit jatqan keńes eline basyp kirip, jurttyń qutyn qashyryp, tynyshtyǵyn ketirdi. Soǵys dúrmeginen shalǵaıda jatqan qazaq eli de ortaq Otannyń azattyǵy úshin syrt qala almady. Qaraly kúnniń qaıǵy jasyn jutyp, qamyqqan jandar jaýǵa qarý alyp umtyldy. Óz erikterimen suranyp, óshpendi jaýdan kek almaq bolǵan qazaqtyń qanshama jas ulandary erliktiń óshpes ónegesin kórsetti. Otbasynda alty bala bolsaq, onyń ekeýi ul edi. Sol eki aǵam Toqtaýyl men Mataı da maıdanǵa atandy. Soǵys aıaqtalǵan soń Toqtaýyl aǵam elge oraldy, al Mataı bolsa, Jeńis kúnine bir aı qalǵanda Polsha jerinde qaıtys boldy», - dep eske alady qarııa.
«Kóppen kórgen uly toı» demekshi, saryaýyz balanyń saǵyn eshkim syndyra almady. Aýylda ata-anasymen mal baqty, shóp shaýyp, otyn jınap, kartop ekken. Kúzde jıǵan-tergen ónimdi ákesi Ahmetpen birge Kókshetaýǵa at arbamen ákelip, kerek jaraǵyna aıyrbastap kún kórdi. Sóıtip júrip boı jetip, ómirlik serigi Caǵdıdi keziktirip, Qoshqarbaı aýylynda shańyraq kóteredi. Qyz boıyndaǵy ákeniń qanymen, ananyń aq sútimen daryǵan ótkirlik pen qaısarlyq, eńbekke degen qulshynys otbasylyq ómirinde paıdasy tıdi. Jeti balany dúnıege ákelip, onyń altaýyn qanattyǵa qaqtyrmaı, tumsyqtyǵa shoqyttyrmaı ósirip, óndirdi. Búgin sol balalarynan nemere, shóberler súıip otyr.
Eńbek jáne tyl ardageri Qazıma ájeıdiń poshta salasyndaǵy eńbegi de bir tóbe.
«Búgingi kún bıiginen qarasaq, poshta taratýshy qyzmeti 1970-1980 jyldary kerekti de qurmetti mamandyq ıeleriniń biri bolǵany belgili. Men sol jyldary Qoshqarbaı men Zaborovka aýyldaryna hat-habar jetkizdim. Eki aýyldaǵy júzge tarta shańyraqtyń barlyǵy gazet aldyratyn. Kem degende aýdandyq jáne oblystyq gazetter arqyly jergilikti jańalyqtardan habardan bolyp otyratyn. KSRO halyqtary sol jyldary álemdegi eń saýatty azamattar boldy degen derekti óz basym qos qoldap quptaımyn. Óıtkeni, kún saıyn jalpy salmaǵy 30-40 kg shamasyndaǵy baspasóz ónimderi taratyldy», - deıdi Qazıma ájeı.
Qarııanyń sózinshe, sol kezde baspasózge jazylý ádettegideı kúz aılarynda bastalatyn. Gazetter men jýrnaldar katalogi kópshiliktiń qaıta-qaıta paraqtaǵanyna shydamaı osy tusta tozyǵy jetetin. Sebebi, ár úıdegi balalar, jastar men úlkenderdiń barlyǵy ózine kerektisin jazdyrýǵa tyrysatyn. Bir qyzyǵy, materıaldyq jaǵdaıy jaqsy shańyraqtyń keıbiri gazet-jýrnaldy tartynyp eki-úsheýden asyrmaıtyn. Esesine, ol zamanda da bıýdjeti juqa muǵalimder onnan astamyn bir-aq aldyratyn.
«Aýdandyq «Kommýnızm tańy», «Zarıa kommýnızma», oblystyq «Kókshetaý pravdasy», «Stepnoı maıak», respýblıkalyq «Sotsıalıstik Qazaqstan», «Kazahstanskaıa pravda», balalarǵa arnalǵan «Drýjnye rebıata», odaqtyq «Komsomolskaıa pravda», «Pıonerskaıa pravda» jastardyń «Lenınshil jas», ustazdarǵa arnalǵan «Ýchıtelskaıa gazeta», «Bilim jáne eńbek», qyz-kelinshekterdiń «Qazaqstan áıelderi», kópshilik súıip oqyǵan «Mádenıet jáne turmys» jýrnaldary, ázil-syqaǵymen soıyp salatyn «Ara», «Shmel», odaqtyq «Krokodıl» jýrnaldary, ınjener-mehanıkter aldyrǵan «Izobretatel ı ratsıonalızator», kásipodaqtardyń «Trýd», aýyl turǵyndaryna arnalǵan «Selskaıa jızn» júzdegen mıllıon danamen shyqqan «Izvestııa» men «Pravda», ádebıet súıer qaýymnyń «Qazaq ádebıeti», nemis dıasporasyna arnalǵan, sırek bolsa da kelip turatyn «Froındshaft» (Dostyq) gazeti, balasyn áskerge jibergen otbasylarǵa keletin «Krasnaıa zvezda» gazeti, túrli-tústi sýretterimen jarq-jurq etken, baǵasynyń qymbattyǵynan birli-jarym úıler ǵana ala alatyn «Ogonek» jýrnaly, partııa músheleriniń «Qazaqstan kommýnısi», «Kommýnıst», shet elder tynysyn jazǵan «Za rýbejom», týrısterdiń «Vokrýg sveta», biren-saran avtokólik ıeleri jazdyrǵan «Za rýlem» jýrnaldary baspahana lentasynan shyǵysymen qap-qap bolyp jetkizilip jatty. Partııa ıdeologııasy joǵary rýhanı qundylyqtardy nasıhattaǵan sol tusta, gazetter men jýrnaldar tunyp turǵan ilim-bilim men tárbıe edi. Qyzyqqan balalarym bas salyp oqýǵa kirisetin. Oqýǵa qumarlyqtyń arqasynda barlyǵy tańdaǵan joǵary oqý oryndaryn aıaqtady, búginde óz kásipterin júrgizip otyr», - dep tolyqtyrdy Qazıma ájeı.
Zerendiden tańǵysyn toltyra tıelgen «GAZ-53» júk avtokóligi aýdannyń úshten birin aralap, tústen keıin Qoshqarbaıǵa jetkende bosap qalady eken. Ol kezde qazirgideı ınternet, áleýmettik jeli degen joq, jurttyń bári gazet-jýrnaldarǵa jappaı jazylady.
«Gazet-jýrnaldyń úıip-tógip keletin kúni, ár aıdyń sońǵy senbisi edi. Respýblıkalyq, odaqtyq jýrnaldar men aptalyq gazetterdiń jaryqqa shyǵatyn kezeńi soǵan sáıkestendirildi. Kelgen hat-habardy ıelerine sol kúni jyldamdatyp jetkizý úshin, mektep jasyndaǵy balalarym kóp qolǵabys etti. Alqa-qotan otyra qalyp, ár úıge tıesili gazetter jeke suryptalyp, shekesine shańyraq ıesiniń esimin jazyp, poshtashynyń úlken sómkesine toǵytylatyn. Ármen qaraı, poshtanyń arnaıy bergen kóligi – jazda at-arbaǵa, qys aılarynda shanaǵa tıelip, bes shaqyrymdaǵy Aıdarlyǵa (Zaborovkaǵa) jolǵa shyǵatynmyn. Qystyń qaqaǵan aıazy men alaı-dúleı borandaryna, shildeniń shilińgir ystyǵyna qaramastan hat-habar jáne qarııalardyń qashan keler dep kútip otyrǵan zeınetaqylaryn qoldaryna tezirek tıgizý úshin jolǵa shyǵyp júrdik. Ol tusta ár úıde segiz, onnan bala boldy. Kóp balaly analarǵa tıesili járdemaqy men qarııalardyń zeınetaqylary da poshta júıesimen taratyldy. Qarjy-qarajat qashan da asqan muqııattylyqty, zor jaýapkershilikti kerek etedi. Sol kezdegi ólshemmen sanaǵanda, eki aýylǵa aı saıyn tıesili járdemaqy men zeınetaqy mólsheri bir «Moskvıch» avtokóliginiń quny shamasynda boldy. Sol qarajattyń sońǵy tıynyna deıin alýshy qolyna tıgizip, mindetimdi adal atqardym. Adaldyq pen jaýapkershilik – shańyraǵymyzdyń basty ustanymy. Ómirlik serigim Saǵdı ekeýimiz balalarymyz men nemerelerimizdi de soǵan baýlydyq. Atadan qalǵan osynaý asyl tárbıe arqasynda qaýmalaǵan nemere, shóbereni ıiskep otyrǵan kúıge jettim», - dep túıindedi keıipkerimiz.
Osy rette, Aqmola oblystyq poshta salasynyń qyzmetkerleri ózderiniń osyndaı eren eńbekterimen úlgi bolatyn eńbek jáne tyl ardagerlerin árqashan maqtan tutady.
9 mamyr – Jeńis kúnin qarsańynda soǵys jáne tyl ardagerlerin qurmettep, keıingi tolqynǵa úlgi-ónege retinde kórsetý maqsatynda «Qazposhta»AQ Aqmola oblystyq fılıalynyń dırektory Qaırat Bekenov Zerendi aýdanyna qarasty Qoshqarbaı aýylynda turatyn, poshta salasynda hat tasýshy bolyp qyzmet etken, eńbek jáne tyl ardageri Qazıma Hasenovanyń shańyraǵyna baryp, merekemen quttyqtady jáne syı-syıapat jasady.
Eske sala keteıik, budan buryn Jeńis kúnine oraı aqmolalyq soǵys ardagerleri 1,5 mln teńgeden alatynyn jazǵan edik.
