Túrkistan oblysynda alǵash ret 32 myń gektar jerge tamshylatyp sýǵarý júıesi engizildi
TÚRKІSTAN. KAZINFORM – Túrkistan oblysynda el tarıhynda tuńǵysh ret bir mezgilde 32 myń gektar jerge tamshylatyp sýǵarý tehnologııasy engizildi. Bul bastama maqta sharýashylyǵynyń damýyna tyń serpin berip otyr.
Túrkistan oblysy, Otyrar aýdanynda «Maqta daqylyn jańa tehnologııamen egýdiń tıimdiligi» taqyrybynda oblystyq semınar-keńes ótti.
Oblys ákimdigi men oblystyq prokýratýranyń, Aýyl sharýashylyǵy basqarmasy men Otyrar, Arys ákimdikteriniń, «Túrkistan» ÁKK-niń uıymdastyrýymen ótken semınardyń maqsaty — salada zamanaýı agrotehnologııalardy engizý arqyly ónimdilikti arttyrý, sharýalarǵa sý únemdeýdi úıretý, tyńaıtqyshtardy tıimdi paıdalanýdy túsindirý, maqta óndirisiniń básekege qabilettiligin arttyrý jáne ony halyqaralyq talaptarǵa beıimdeý joldaryn talqylaý.
Baǵdarlama aıasynda qatysýshylar «Túrkistan maqta agroónerkásiptik kesheni» JShS aýmaǵynda egilgen maqta alqabymen tanysty. Aýyl sharýashylyǵy daqyldaryna qajet tuqym, kóshet, organıkalyq jáne mıneraldy tyńaıtqyshtar, bıoagentter, agrodrondar, gerbıtsıdter men pestıtsıdter satýshylardyń kórmesi uıymdastyryldy.
Túrkistan oblysynyń ákimi Nuralhan Kósherov qatysyp, semınar-keńesti ashyp berdi.
— Halyqtyń ál-aýqatynyń joǵary bolýy — agroónerkásiptik kesheniniń damýymen tyǵyz baılanysty. Bul rette sý únemdeý tehnologııalaryn engizý mańyzdy. Memleket basshysy agrarlyq salaǵa erekshe kóńil bólip, ınnovatsııalyq amal-tásilderdi engizýdi tapsyrdy. Oblysta aýyl sharýashylyǵynda jyl saıyn 1 trln teńgeden astam qarjynyń ónimi óndirilip, respýblıkada jetekshi orynda tur. Óńirde 90 myńǵa jýyq agroqurylym jumys isteıdi. Bul respýblıkalyq kórsetkishtiń 31 paıyzyn quraıdy. Osy oraıda, 1 mln aýyl turǵynynyń áleýmettik jaǵdaıy aýyl sharýashylyǵyna tikeleı qatysty. Qazirgi tańda álemdik máselelerdiń biri — sý tapshylyǵy. Óńirde sý únemdeý tehnologııalaryna keshendi kóshý arqyly máseleni sheshý qarqyn alǵan. Bıyl 27 myń gektarǵa sý únemdeý tehnologııalaryn engizý josparlanyp, 59 myń gektar alqapqa engiziledi. 2030 jylǵa deıin osy ádispen sýarmaly jerdiń 50 paıyzy qamtylady. Qoljetimdilikti arttyrý úshin jyldyq qýattylyǵy 113 myń gektardy qamtıtyn jergilikti 4 kásiporyn iske qosyldy. Nátıjesinde maqta daqylynan dástúrli ádispen ortasha gektaryna 25 tsentnerden ónim alynsa, jańa tehnologııa esebinen ónimdilik 3 esege deıin nemese gektaryna 60 tsentnerden ónim alýǵa qol jetkizilip otyr. Jumys jalǵasady. Agroqurylymdardy jan-jaqty qoldaýǵa jáne máselelerdi birlese sheshýge ázirmiz. Búgingi semınar sharýalarǵa serpilis pen mol maǵlumattar beredi dep senemiz, — dedi Nuralhan Oralbaıuly.
Jıynǵa ǵalymdar, quqyq qorǵaý organdary ókilderi, jaýapty basqarmalar men bólimderdiń basshylary, aýdan, qala jáne aýyldyq okrýgteri ákimderi, agroqurylym jetekshileri, kásipkerler, maqta ósirýmen aınalysatyn sharýa qojalyqtarynyń ıeleri arnaıy shaqyryldy. Semınar-keńeske oblys ákiminiń orynbasary Nurbol Turashbekov moderatorlyq etip júrgizdi. Semınar-keńeste spıkerler taqyryp aıasynda birqatar baǵyttarǵa toqtalyp, oı-pikirlerin ortaǵa saldy.
Túrkistan oblysynyń prokýrory Murat Tleýberdıev «Memleket basshysynyń ınvestıtsııalardy qorǵaýdy qamtamasyz etý boıynsha berilgen tapsyrmasynyń oryndalý barysy», «Túrkistan maqta agronónerkásip kesheni» JShS Bas dırektory ıAn Tsıven «Túrkistan oblysyndaǵy joǵary sanatty maqta egý bazasyn salý jáne paıdalaný joldary», «Maqta jáne baqsha aýyl sharýashylyǵy tájirıbe stantsııasy» JShS basshysy Amandyq Qostaqov «Básekege qabiletti otandyq maqta sortyn ósirý», «Taımas 2024» JShS basshysy Bolat Quraqbaev «Otyrar aýdanynda maqta daqylyn egýdegi is júzinde tájirıbesimen bólisý», «BNK AGRO» JShS dırektory Nııazáli Beısenbaev «Sý únemdeý tehnologııalaryn endirýdiń tıimdilikteri» taqyrybynda sóz qozǵady.
Aıta keteıik, búginde aımaqta «BNK Group LTD» JShS-niń jylyna 1000 dana (50 myń ga) jańbyrlatyp sýǵarý mashınalaryn shyǵaratyn zaýyty jáne «14,0 myń ga tamshylatyp sýǵarý óndirisi» kásiporny, jylyna 9,0 myń ga tamshylatyp sýǵarý júıesin shyǵaratyn «Turan sý» ShJQ MKK-niń kásiporny, jylyna 40 000 ga tamshylatyp sýǵarý jelisin óndiretin «XINJANG IRRIGATION» kompanııasynyń kásiporny jumys istep tur.
Túrkistan oblysynda 2025-2026 jyldary tolyq tsıkldi maqta-toqyma klasterin qurý kózdelgen. Qazaqstanda teńdesi joq ınvestıtsııalyq iri joba negizinde 4 maqta óńdeý men tolyqqandy toqyma kesheni júzege asyrylady. Atap aıtqanda, egis alqabynan bastap ıirý óndirisi, mata shyǵarý men boıaý, óńdeý jáne daıyn ónimge deıingi barlyq kezeńdi qamtıdy. 32 000 gektarǵa jýyq alqapta zamanaýı sý únemdeý tehnologııalary engizilip, maqta ósirilip jatyr. Jergilikti turǵyndar jumyspen qamtylǵan.