Túrkııadaǵy orman órti: eki adam qaza tapty

ASTANA.KAZINFORM — Klımattyq daǵdarys pen radıkaldy málimdemeler tusynda Túrkııa órtke orandy, dep habarlaıdy Kazinform tilshisi.

Batys Túrkııa sońǵy jyldardaǵy eń aýyr tabıǵı apattardyń birin bastan keshirip jatyr: orman órtteri bir aptadan astam ýaqyt boıy Izmır, Antalııa provıntsııalary men Ystanbuldyń shetin sharpydy. Tabıǵat apaty qazirdiń ózinde eki adamnyń ómirin qıyp, 50 myńǵa jýyq turǵyndy evakýatsııalaýǵa májbúr etip, 200-ge jýyq turǵyn úıdi qıratty.

Ásirese Seferıhısar, Cheshme jáne Odemısh aýdandarynda (Izmır provıntsııasy) jaǵdaı óte aýyr. Órttiń taralý qaýpine baılanysty bılik tanymal týrıstik aımaqtarǵa, onyń ishinde Cheshme kýrortyna aparatyn joldardy jabýǵa májbúr boldy. Órt sóndirý qyzmeti avıatsııanyń qoldaýymen táýlik boıy órtpen kúresip jatyr, biraq aptap ystyq pen jel sóndirý jumystaryn qıyndatyp otyr.

Seısenbi, 1 shilde kúni órttiń ekinshi qurbany belgili boldy: ekskavatorshy Ibragım Demır órtti sóndirý kezinde qaza tapty. Osyǵan deıin osy óńirde 81 jastaǵy tósek tartyp jatqan qarııa órtenip jatqan úıden shyǵa almaı, kóz jumdy.

3 shildede Antalııanyń kýrorttyq provıntsııasynda jáne Ystanbul shetindegi ormandy aımaqtarda jańa órtter tirkeldi. Birneshe órt oshaqtary joıylǵanyna qaramastan, órt qaýpi áli de joǵary.

Tabıǵı apat tusynda «Túrkııanyń alty qalasynda ondaǵan órt qoıýdy» óz moınyna alǵan «Ot balalary» radıkaldy tobynyń málimdemesi úreı týǵyzady. Bılik ókilderiniń aıtýynsha, bul uıymnyń Túrkııada tyıym salynǵan, sonymen qatar terrorıstik uıym dep sanalatyn Kúrdistan jumysshy partııasymen (PKK) baılanysy bar. Áleýmettik jelilerde taratqan málimdemede radıkaldar óz áreketterin «týrıstik aımaqtardaǵy dıversııa» dep atap, ári qaraı shabýyldarǵa shaqyrady.

Aıta keteıik, PKK-nyń ózi osy jyldyń mamyr aıynda 40 jylǵa sozylǵan qarýly kóterilisin toqtatyp, ózin taratyp jatqanyn resmı túrde jarııalaǵan bolatyn. Partııa «Ot balalarynyń» málimdemesine jaýap bermedi.

Mamandar Túrkııadaǵy orman órtteriniń klımattyń ózgerýine baılanysty joıqyn sıpatqa ıe bolǵanyn basa aıtady. Túrkııa men Grekııa kiretin Shyǵys Jerorta teńizi aımaǵyn klımatologtar qazirdiń ózinde qaýipti aımaq dep tanydy. Temperatýranyń joǵarylaýy, qurǵaqshylyq jáne aýa raıynyń ózgerýi jyl saıynǵy jazǵy órtterdi ulttyq aýqymdaǵy apatqa aınaldyrýda.

Jaǵdaı órtterdi sóndirý boıynsha shuǵyl sharalardy ǵana emes, sonymen qatar uzaq merzimdi klımattyq strategııany, sondaı-aq týrıstik jáne jaǵalaý aımaqtarynyń qaýipsizdigin qamtamasyz etýdi talap etedi. Qasaqana órt qoıdy degen aıyptar aıasynda bılik qaýipsizdik sharalaryn kúsheıtip, órttiń barlyq mán-jaıyn anyqtaý úshin tergeý júrgizip jatyr.

Túrkııa órtpen kúresip, klımattyń ózgerýi týraly zań qabyldap jatqanda, Grekııa, Italııa, Ispanııa jáne Frantsııanyń ońtústiginde qıyn jaǵdaı baıqalady.

Eske sala keteıik, buǵan deıin Túrkııanyń Cheshme kýrortynda orman órti tutanǵanyn jazǵan edik.