Túrkııada alǵashqy kvantty kompıýter tanystyryldy
ASTANA.KAZINFORM - Túrkııanyń TOBB Ekonomıka jáne tehnologııa ýnıversıteti (TOBB ETÜ) Túrkııadaǵy 5 kýbıtti alǵashqy kvanttyq kompıýterdi tanystyryp, ǵylymı-tehnıkalyq jańalyq jasady.
Kvanttyq kompıýter – aqparatty óńdeý úshin kvanttyq fızıka zańdaryn qoldanatyn qurylǵy.
Bıttermen (0 jáne 1) jumys isteıtin kádimgi kompıýterlerden aıyrmashylyǵy, kvanttyq kompıýter bir ýaqytta 0 jáne 1 bolýy múmkin kýbıtterdi paıdalanady, bul klassıkalyq kompıýterlerge qaraǵanda kúrdeli esepterdi tezirek sheshýge múmkindik beredi. Dástúrli kompıýterler myńdaǵan jyldarǵa sozylatyn bolsa, kvanttyq kompıýter birneshe sekýndty alady.
Túrkııanyń 5-kýbıttik kvanttyq kompıýterlik júıesi áli de damýdyń bastapqy satysynda, biraq qazirdiń ózinde ońtaılandyrý, krıptografııa, molekýlalyq modeldeý jáne jasandy ıntellekt sııaqty salalarda aıtarlyqtaı jańalyqqa jetti.
TOBB ETÜ ýnıversıteti olardyń maqsatynyń medıtsına, energetıka jáne qarjy sııaqty naqty sektorǵa kvanttyq tehnologııalardy engizý úshin jaǵdaı jasaý ekenin aıtty. Bul damý memlekettik ǵylymı baǵdarlamalardyń qoldaýy men halyqaralyq sarapshylarmen yntymaqtastyqtyń arqasynda múmkin boldy.
Kvanttyq kompıýter memlekettiń ekonomıkasynda óte paıdaly. Mysaly, atom ónerkásibinde ony ıadrolyq reaktsııalardy dál modeldeý, esepteýlerdi jyldamdatý, reaktordyń jumysyn ońtaılandyrý jáne jańa materıaldardy ázirleý, salanyń tıimdiligi men qaýipsizdigin arttyrý úshin paıdalanýǵa bolady.
BUU-nyń Klımattyń ózgerýi jónindegi negizdemelik konventsııasynyń Taraptardyń 29-konferentsııasy (COP29) aıasynda Bakýde ótken Dúnıejúzilik Klımat áreketi Sammıtinde Túrkııa ıadrolyq energııany úsh ese ulǵaıtý bastamasyna qol qoıǵanyn buǵan deıin jazǵan bolatynbyz.
