Túrki álemi kóz tikken kóshpendiler oıyny: Qashan, qalaı, qaıda ótedi
2024 jyly 8-14 qyrkúıek aralyǵynda Astanada V Dúnıejúzilik kóshpendiler oıyndary ótedi. Oǵan júzden astam memleketten 4 myńǵa jýyq sportshy qatysady dep kútilýde. Búgin elordada dodaly jarystyń sport, mádenı baǵdarlamalary, resmı logotıpi men uransózi tanystyryldy, dep habarlaıdy Kazinform.
Oıyn tarıhy
Dúnıejúzilik Kóshpendiler oıyndary – etnıkalyq, dástúrli sport túrleri boıynsha halyqaralyq jarys. 2014, 2016 jáne 2018 jyldary alǵashqy oıyndar Qyrǵyzstannyń Sholpan Ata qalasynda ótken edi.
2022 jyly Túrkııanyń Iznık shaharynda tórtinshi Dúnıejúzilik oıyndar uıymdastyryldy.
«Prezıdent Qasym-Jomart Kemelulynyń bastamasymen elimiz kelesi jyly Dúnıejúzilik kóshpendiler oıyndaryn ótkizedi. Bul – álem jurtshylyǵyna kóshpendilerdiń danalyǵy men dástúrin, mádenıeti men ónerin pash etetin halyqaralyq deńgeıdegi aıtýly mereke. Qazirdiń ózinde elimizde ótetin Kóshpendiler oıyndaryna 73 memlekettiń ókilderi qatysýǵa nıet bildirdi. Demek, álem elderiniń qyzyǵýshylyǵy áli de artyp, qatysýshylar sany edáýir kóbeıýi múmkin. Jarysty joǵary deńgeıde ótkizý úshin uıymdastyrý komıteti bar kúshin salady», - dedi QR Týrızm jáne sport mınıstri Ermek Marjyqpaev ortalyq kommýnıkatsııalar qyzmetinde.
Dúnıejúzilik kóshpendiler oıyndary túrki, tarıhı kóshpendi halyqtardyń mádenı jáne rýhanı jaqyndasýyna septesip, aralas-quralastyǵyn arttyrady.
Onyń sport baǵdarlamalary – túrki jurtynyń ortaq tarıhy men mádenıetin biriktiretin kóshpeli halyqtardyń ulttyq oıyndaryna negizdelgen.
Besinshi kóshpendiler oıynynda sporttyń 20 túrinen jarys jáne 10 kórneki sport saıysyn ótkizý josparlanǵan.
Olardyń qatarynda at jarysy, ulttyq kúres túrleri, dástúrli ıntellektýaldyq oıyndar, jekpe-jek túrleri boıynsha, dástúrli sadaq atý, saıatshylyq óneri, halyq oıyndary, sondaı-aq etnıkalyq sport túrlerinen kórsetilim qoıylymdary bar.
Jańa ǵımarattar salynbaıdy
Oıyn uıymdastyrýshylary halyqaralyq jarysty ótkizýde artyq shyǵynǵa jol bermeý men tıimdilik ustanymdaryna súıenedi. Oıyndardy ótkizý úshin jańa ǵımarattar salynbaı, qolda bar sport qurylymdary tartylady.
Máselen, 8 qyrkúıekte «Astana Arena» stadıonynda oıynnyń ashylý saltanaty ótedi.
Al J.Úshkempirov atyndaǵy jekpe-jek saraıy men «Alaý» muz saraıynda ulttyq kúres túrlerinen jarystar, etnoaýyl aýmaǵynda – at jarysy, dástúrli sadaq atý jáne saıatshylyq óner jarystary, «Dýman» kesheninde – dástúrli ıntellektýaldy oıyndar ótedi.
«Qazaqstan» jeńil atletıkalyq sport kesheninde – Dúnıejúzilik kóshpendiler oıyndarynyń Akkredıtteý jáne jabdyqtaý ortalyqtary ornalasady. Oıynnyń jabylý saltanaty 14 qyrkúıekte «Qazanat» ıppodromynda ótpek.
Qazirgi ýaqytta «Qazanat» ıppodromynda rekonstrýktsııa, «Astana Arena» stadıony men «Alaý» muz saraıynda jóndeý jumystary bastalyp ketti. Qaıta jańartý jumystarynan keıin «Qazanat» ıppodromy – bir ýaqytta 10 myń kórermendi qabyldaı alady.
Astanaǵa 100 myńnan astam týrıst keledi
Dúnıejúzilik kóshpendiler oıyndary qarsańynda elimizdiń barlyq aımaǵyn qamtyǵan «Birlik kerýeni» jobasy bastalady.
Qazirgi kúni iri sporttyq jarystardyń barlyǵynda derlik (Olımpıada, Azııa oıyndary, Ýnıversıada jáne t.b.) túrli formada Alaý estafetasy uıymdastyrylady.
Keı jaǵdaılarda alaýǵa balama retinde basqa da qasıetti elementter nemese ejelgi jádigerlerdi qoldanylýy múmkin. Máselen, buǵan deıin ótken Dúnıejúzilik kóshpendiler oıyndarynda qasıetti bulaq sýy estafeta men ashylý saltanatynyń negizgi elementi bolǵan edi.
Osy dástúr Astanada da jalǵasyn tabady. «Birlik kerýeni» elimizdiń barlyq aımaǵyn qamtyp, elordada márege jetedi.
Sonymen birge, «Qazanat» ıppodromy mańynda 10 gektarǵa sozylǵan «Kóshpendiler álemi» etnoaýyly ashylady. Onda árbir kelýshi qazaq halqynyń jáne ózge de qatysýshy elderdiń tól mádenıetimen, salt-dástúrimen tereń tanysa alady.
Ár óńir óz kıiz úıin tigip, aımaqtyń mádenı jáne týrıstik erekshelikterin keńinen tanystyrady.
Ashyq aspan astynda Kóshpeliler órkenıetiniń murajaıy, Qolónershiler qalasy ornalasady, «Neo nomads Fest» atty ýrbanıstıka festıvali, ulttyq taǵamdar festıvali, sporttyq saıystar, aıtys jáne basqa keshter uıymdastyrylady.
Boljamǵa sáıkes, etnoaýyl kesheni kúnine 30 myń kelýshini qabyldaı alady.
Sheteldik týrıster men jarys qatysýshylary úshin sport nysandarynyń janynda ornalasqan elordanyń úzdik 23 qonaq úıi qyzmet usynady.
Jalpy sport jarystary men mádenı sharalardy tamashalaýǵa qazaqstandyq jáne sheteldik 100 myńnan astam týrıst keledi dep josparlanǵan.
Kúnbasty salt atty – oıynnyń basty rámizi
V Dúnıejúzilik kóshpendiler oıyndary «Uly dala dúbiri» uranymen ótedi. Ondaǵy logotıpte kúnbasty salt atty beınelengen.
Bul belgi Dúnıejúzilik kóshpendiler oıyndaryn ótkizýshi elderdiń barlyǵynda qoldanylyp keledi.
Logotıptiń jalpy pishin sulbasy kóshpendiler qoldan jasaǵan turmystyq buıymynyń sándik elementterine uqsaıdy. Logotıp qoıý qyzyl túspen boıalǵan.
Bul aqyq tastyń túsi qan men otty, júrek pen kúndi eske salady ári adam boıyna qýat beredi degen senimmen ushtalady.
Aqyq taspen ejelde qamshy, belbeý ispetti buıymdar árlengen. Oıyn ataýy myńjyldyqtyń basynda túrki rýnalarynda qoldanylǵan túpnusqa shrıftpen jazylǵan.
