Tsıfrlyq teńgeni alǵashqy bolyp almatylyq oqýshylar qoldanady
Almaty qalasynda Qazaqstan qarjygerleriniń XI kongresi ótti. Shara barysynda «Tsıfrlyq teńge» jobasy iske qosylyp, ulttyq valıýta banknotalarynyń jańa serııasy tanystyryldy, dep habarlaıdy Kazinform.
Ulttyq bank tóraǵasy Tımýr Súleımenov qarjy salasynyń qyzmetkerleri men qazaqstandyqtardy aıtýly data – ulttyq valıýtanyń 30 jyldyǵymen quttyqtady.
«Qalyptasqan dástúr boıynsha kongresti Ulttyq valıýta kúni men qarjygerlerdiń kásibı merekesine oraılastyryp ótkizip otyrmyz. 30 jyl buryn 1993 jylǵy 15 qarashada ózimizdiń aqsha birligimiz – Teńge aınalysqa endi. Sodan beri osy merekeni atap ótýdemiz. Sizderge tolaǵaı tabys, jemisti eńbek pen jańa jetistikter tileımin. Teńgemiz berik bolsyn», - dedi ol.
Onyń aıtýynsha, zaıyrly memleket qalyptasý kezeńinde teńgeniń engizilýi tolyqqandy qarjy júıesin qalyptastyrýǵa jáne elimizdiń memlekettiliginiń irgetasyn nyǵaıtýǵa múmkindik berdi. Ol aqsha-nesıe saıasaty táýelsizdiginiń negizin qalady.
«Sońǵy bes jylda qolma-qol aqshasyz tólemderdi ilgeriletý jáne qarjylyq qyzmetterdi tsıfrlandyrýdy qamtamasyz etýde jetistikterge qol jetkizildi. Biz ulttyq valıýtanyń tsıfrlyq keńistiktegi dáýirdiń kýási boldyq. Tsıfrlyq teńge qarjy júıesiniń jahandyq transformatsııasyna áser etedi», - dedi Tımýr Súleımenov.
Jıynda tsıfrlyq teńgedegi karta boıynsha alǵashqy satyp alýdy Qazaqstannyń Ulttyq tólem korporatsııasynyń tóraǵasy Bınur Jalenov iske asyrdy. Tsıfrlyq teńge shotyndaǵy qarajat lezde dástúrli teńgege aıyrbastaldy jáne álemniń kez kelgen núktesinde kartamen tóleý úshin qoljetimdi boldy.
«Tsıfrlyq teńge - qolma-qol jáne qolma-qol emes aqshadan basqa ulttyq valıýtanyń úshinshi nysany. Ol ınnovatsııalyq qarjy qyzmetterin qurý úshin blokcheın tehnologııasynyń áleýetin ashady, memlekettik shyǵystardyń ataýlylyǵy men tıimdiligin qamtamasyz etedi, sondaı-aq dástúrli qarjy men tsıfrlyq aktıvter álemi arasynda «kópir» salady. Tsıfrlyq teńgemen ınternetke qosylmaı-aq oflaın rejıminde tólem jasaýǵa múmkindik bar. Tsıfrlyq teńgeni de baǵdarlamalaýǵa bolady. Negizinde bul aqyldy kelisimsharttar men ınnovatsııalyq qarjylyq qyzmetterde paıdalanýǵa bolatyn «aqyldy» aqsha», - dedi Bınur Jalenov.
Joba jetekshisi Aınur Kenjaevanyń sózinshe, tsıfrlyq teńgeni alǵashqy bolyp almatylyq oqýshylar qoldanady.
«Búgin alǵash ret tsıfrlyq teńgeniń tólemi júrgizildi. ıAǵnı, ol shynaıy tranzaktsııa júzege asty. Buǵan deıin, jasaǵan zertteý jumystary, synaqtar men eksperımentter ınfraqurylymdy tehnologııany daıyndaýǵa alyp keldi. Búgin sonyń kýágeri boldyq. Endi tutynýshylar sany kezeń- kezeńmen ósip otyrady. Bıyl Almaty qalasyndaǵy eki mektep oqýshylary tsıfrly teńgeni alǵashqylardyń biri bolyp qoldanady. ıAǵnı, «Ońaı» kólik kartasymen mekteptegi tamaqtanýǵa arnalǵan pılottyq joba bastalady. Oqýshy sol karta arqyly ashanadan tamaq satyp alady. Ondaǵy aqsha birden mektep ámıanyna túsedi. Josparǵa sáıkes, 2026 jyldan bastap tolyq qoljetimdi bolmaq»,- dep túsindirdi Tsıfrlyq teńge jobasynyń jetekshisi Aınur Kenjaeva.
Ekonomıst Maqsat Halyq tsıfrlyq teńgeniń artyqshylyǵy týraly pikir bildirdi.
«Tsıfrlyq teńge ýaqytynda engizilip jatyr. Óıtkeni, kórshi alpaýyt memleketterde engizilýde. Atap aıtar bolsam, Qytaı men Reseıde. Sondyqtan da, bul joba dál ýaqytynda qolǵa alyndy dep oılaımyn. Paıdaly tustaryna keler bolsaq, eń aldymen kóleńkeli ekonomıkanyń úlesin azaıtýǵa yqpal etedi. Sebebi, bizde kóleńkeli ekonomıka qolma-qol aqshamen júrip jatyr. Aqsha aınalymy tsıfrlanǵan saıyn, ekonomıkada qarjynyń móldirligi, tazalyǵy saqtalady. Memlekettik satyp alýlar, tsıfrlyq teńge arqyly júzege asatyn bolsa, ashyqtyqty qamtamasyz etetin bolady. Sondaı-aq memlekette arnaıy tólem tsıfrlyq teńge arqyly jasalady. Onyń tıimdi tusy aqshanyń talan-tarajǵa ketpeýine yqpal etpek. Kıberqaýipsizdikke de áser etedi», - deıdi Maqsat Halyq.
Sondaı-aq kongress aıasynda ulttyq valıýta banknotalarynyń jańa serııasy tanystyryldy.
Qazaqstan Ulttyq bankiniń banknotalar men monetalar dızaıny basqarmasynyń bas dızaıneri Sanjar Nurqasymovtyń aıtýynsha, jańa banknotalar «Saq stıli» elementterine negizdelgen jáne kóshpendilerdiń biregeı mádenıetinen bastap búgingi Qazaqstanǵa deıingi el murasyn beıneleıdi.
«Jańa banknotalar serııasy daıyn bolǵan kezde aınalymǵa enedi. Nomınaly 5 000 teńgelik jańa dızaın úlgisindegi alǵashqy banknotalar osy jyldyń sońyna deıin qoldanysqa shyǵady. Halyqaralyq tájirıbege sáıkes, banknotalardyń dızaıny jalǵan aqsha jasaýǵa jol bermeý jáne onyń aldyn alý úshin jetildirilgen qorǵanysh qabiletin engizý maqsatynda kezeń-kezeńimen jańartylyp otyrady. Bul oraıda elimizdiń mádenı qundylyqtary men tarıhyn nasıhattaý mańyzdy sanalady», - dedi ol.
Qarjygerler kongresiniń paneldik sessııalarynda sheteldik ortalyq bankter men qarjy ınstıtýttarynyń basshylary, qazaqstandyq memlekettik organdar men qarjy uıymdarynyń ókilderi makroekonomıkalyq saıasat pen qarjy sektorynyń ózekti máselelerin talqylady.
