Tramptyń kedendik tarıfi Qazaqstan eksportyna qalaı áser etedi
ASTANA. KAZINFORM — Premer-mınıstrdiń orynbasary — ulttyq ekonomıka mınıstri Serik Jumanǵarın AQSh prezıdentiniń 25% kedendik tarıfi Qazaqstan eksportyna qalaı áser etetinin aıtyp berdi.
— Prezıdent Donald Tramp Qazaqstan, Japonııa, Ońtústik Koreıa jáne Malaızııadan keletin barlyq taýarǵa 25% kedendik tarıf engizetinin jarııalady. Degenmen, kelissózder áli jalǵasyp jatyr. Bul tarıftiń kúshin joıý yqtımaldyǵy bar ma, ony kimder talqylap jatyr jáne túpkilikti sheshim qandaı faktorlarǵa baılanysty bolmaq? Sondaı-aq, bul jaǵdaı bizdiń AQSh-pen qarym-qatynasymyzǵa keri áserin tıgize me, — dep suraq qoıdy tilshiler Úkimette ótken baspasóz máslıhatynda.
Óz jaýabynda mınıstr bul tarıf Qazaqstan eksportynyń nebári 4,8%-yna ǵana qatysty ekenin, oǵan fosfor, ferrosılıtsıı, bıdaı glıýteni jáne ammıak selıtrasy kiretinin aıtty.
— Mysaly, ferrosılıtsıı boıynsha 2024 jyly AQSh-qa eksport kólemi 8 myń tonna boldy. Ony ERG kompanııalar toby quramyndaǵy «Qazhrom» jetkizgen. Sol jyly jalpy óndiris 57 myń tonna boldy. Qajet bolǵan jaǵdaıda bul ónimdi basqa naryqtarǵa baǵyttaý qıyndyq týdyrmaıdy dep oılaımyn. Sary fosforǵa kelsek, 43 myń tonna ónimniń tek 2,2 myń tonnasy ǵana AQSh-qa eksporttaldy. Bul ónimdi Jambyldaǵy fosfor zaýyty shyǵarady. Al ammıak selıtrasy, ıaǵnı ammonıı nıtraty, 2025 jyly múlde eksporttalmaǵan. Ony «QazAzot» kompanııasy óndiredi, — dedi Serik Jumanǵarın.
Al bıdaı glıýteni soltústik Qazaqstandaǵy BioOperations kásipornynda shyǵarylady. Onyń ıesi qazir Qostanaı oblysynda taǵy bir zaýyt salyp jatyr. Bul ónimniń kólemi edáýir joǵary — bıylǵy alty aıda 6,5 myń tonna óndirilgen. Qajet bolsa, mınıstr bul kásiporyndy qoldaıtyn naqty tetikter baryn aıtýda.
— Keıbir derekterde taýar ataýlary men somalar asyra kórsetilgen, mysaly, 100 mln dollardyń ornyna 200–300 mln dollar dep berilgen. Buǵan sebep — Qazaqstannyń teńizge tikeleı shyǵatyn joly bolmaǵandyqtan, kóptegen taýarymyz halyqaralyq treıderler arqyly satylady. Olardyń qaı baǵytpen, qaı el arqyly ketip jatqanyn bile bermeımiz. Mundaı jaǵdaıda AQSh bul ónimdi resmı túrde Qazaqstannan ımporttaldy dep esepteıdi, biraq is júzinde ol biz úshin strategııalyq mańyzy joq reeksport taýarlary bolýy múmkin. Soǵan qaramastan, kelissózder jalǵasyp jatyr. Biz AQSh tarapyna óz usynystarymyzdy joldadyq. Ýaqyty kelgende olardy qarastyryp, talqylaýdy jalǵastyramyz, — dedi mınıstr.
Aıta ketelik Premer-mınıstrdiń orynbasary — ulttyq ekonomıka mınıstri Serik Jumanǵarın «Jasyl Damý» kompanııasynyń Kcell-diń 5% úlesin satyp alǵany týraly tilshiler suraǵyna jaýap bergen edi.