Tramp Kongrestiń birlesken otyrysynda ne týraly aıtty
ASTANA. KAZINFORM — AQSh prezıdenti Donald Tramp Kongrestiń birlesken otyrysynda eki saǵatqa jýyq sóz sóıledi, dep habarlaıdy Kazinform menshikti tilshisi.
— Amerıka oraldy, — dep bastady sózin Donald Tramp respýblıkashyldardyń qol shapalaqtaýymen.
Saılaýdaǵy jeńisin atap ótken Tramp demokrattardyń qarsylyǵy men synyna tap boldy.
Tehastyń Demokratııalyq ókili El Grın prezıdenttiń sózin bólip, Kongress zalynda tynyshtyq saqtaý buıyryǵyna baǵynýdan bas tartqannan keıin otyrys zalynan shyǵaryldy.
— Aldymdaǵy demokrattarǵa taǵy qarap, olardy baqytty etetin nemese ornynan turǵyzatyn, kúlimdetetin nemese shapalaqtatatyn eshteńe aıta almaıtynymdy túsinip otyrmyn. Eshteńe, — dedi Donald Tramp.
Prezıdent óz ákimshiliginiń zańsyz ımmıgranttardy tez arada deportatsııalaý jumysyn baǵalap, olardyń kópshiligi qylmyskerler ekenin atap ótti. Ol sondaı-aq óz ákimshiliginiń «Amerıka tarıhyndaǵy eń aýqymdy shekara qaýipsizdigi men ımmıgratsııa sharalaryn» qabyldaǵan shekara qaýipsizdigi jáne ımmıgratsııa jónindegi jumysyn joǵary baǵalady.
Tramp Meksıka shyǵanaǵynyń ataýyn Amerıka shyǵanaǵy dep ózgertilgenin, transgender áıelderge áıelder sportyna qatysýǵa tyıym salynǵanyn, «ártúrlilik, teńdik jáne ınklıýzıvtilik» saıasaty toqtatylǵanyn jáne aǵylshyn tilin AQSh-tyń resmı tili dep jarııalanǵanyn eske saldy.
AQSh prezıdenti memleket baqylaýynan tys shyǵyndar týraly habarlady, sheteldik kómekti qysqartý jáne qaıtys bolǵandarǵa áleýmettik saqtandyrý tólemderindegi ótirikti áshkereleý áreketterin atap ótti. AQSh prezıdenti el bıýdjetin teńdestirýge ýáde berdi.
Tramp negizgi seriktesterge tarıfter engizý arqyly ınflıatsııamen kúresetinin málimdedi.
Aq úı basshysy amerıkalyq fermerler Kanada men Meksıkadan ákelinetin taýarlarǵa salynatyn baj salyǵynan paıda kóretinin, óıtkeni olarmen AQSh naryǵynda eshkim básekelese almaıtynyn, sonymen qatar amerıkalyq óndirýshilerdiń ónimderi shet elderden keletin ónimderge qaraǵanda sapalyraq ekenin habarlady.
Tramp sondaı-aq «altyn karta» usynýǵa arnalǵan ımmıgratsııalyq jospardyń jaqyn arada 5 mln dollar tóleýge daıyn shetel azamattary úshin qoljetimdi bolatynyn málimdedi. Prezıdent olardyń AQSh-qa salyq tóleıtinin atap ótti.
Ekonomıkalyq túrlendirý jumystarynyń bir bóligi retinde Tramp avtonesıe salyǵy boıynsha paıyzdyq tólemder «kólik Amerıkada jasalǵan jaǵdaıda ǵana» shegeriletinin aıtty. Bul AQSh-taǵy avtomobıl ónerkásibiniń ósýi men órkendeýine ákeledi.
Prezıdent Kongresti, ásirese demokrattardy Ókilder palatasyndaǵy respýblıkalyq partııanyń bıýdjet jospary boıynsha salyqty «barlyǵy úshin» azaıtýǵa daýys berýge shaqyrdy. Ol sondaı-aq Kongresti syılyq, ústeme jumys jáne áleýmettik qamsyzdandyrý tólemderine salyqty joıýǵa shaqyrdy.
Kongress múshelerine sóılegen sózinde Tramp olardan polıtsııa qyzmetkerlerin óltirgenderdi mindetti túrde ólim jazasyna kesýdi, balalardyń jynysyn aýystyrýǵa tyıym salý jáne qylmystyq jaýapkershilikke tartýdy, Baıden ákimshiligi kezinde qabyldanǵan chıpter men ǵylym týraly zańnan «qutylýdy» jáne AQSh áýe keńistigin qorǵaý boıynsha «temir kúmbezge» aqsha bólýdi qoldaıtyn zańdardy qabyldaýyn surady.
Tramp amerıkalyqtar salǵan Panama kanalynyń qaıtarylǵanyn taǵy da jarııalady. AQSh qýana qarsy alatyn Grenlandııa halqyna da úndeý joldandy.
— Biz sizdiń bolashaǵyńyzdy ózińiz anyqtaý quqyǵyńyzdy qoldaımyz jáne eger tańdaý jasasańyz, Amerıka Qurama Shtattaryna qosh keldińiz, — dedi Donald Tramp.
Tramp bul aýmaq AQSh ulttyq qaýipsizdigi úshin mańyzdy ekenin jáne onyń ákimshiligi «ony alý úshin barlyq múddeli taraptarmen jumys istep jatqanyn» málimdedi.
Aýǵanstan jáne 2021 jyly AQSh áskeriniń Aýǵanstannan shyǵarylýy kezinde 13 amerıkandyq áskerı qyzmetkerdiń ómirin qıǵan Kabýl áýejaıyndaǵy lańkestik áreketke toqtalǵan Tramp bul shabýylǵa jaýapty basty lańkestiń ustalǵanyn, ol sot aldynda jaýap berýi úshin AQSh-qa jiberilip otyrǵanyn habarlady.
Reseı-Ýkraına qaqtyǵysyna qatysty Tramp eki jaqtan da kóp jastyń qaza bolǵanyn atap ótip, AQSh-tyń qaqtyǵysty toqtatýdaǵy ustanymyn atap ótti. Onyń aıtýynsha, ol Reseıden bitimgershilikke umtylýy týraly «úlken belgi» alǵan.
Prezıdent óz sózin AQSh-tyń bolashaǵyna degen kózqarasymen aıaqtady. Atap aıtqanda, ómir súrýdiń joǵary deńgeıin qurý, álemdegi eń qaýipsiz, eń baı jáne eń saý qoǵamdy qurý. Ǵylymda joǵary nátıjelerge qol jetkizý jáne adamzatty ǵaryshqa jiberý, sondaı-aq Marsta Amerıka týyn tigý.
Buǵan deıin habarlanǵandaı, amerıkalyqtar Panama kanaly aınalasyndaǵy negizgi porttardy baqylaýǵa alady.