Telegram-nyń jańa erejeleri Qazaqstanǵa qalaı áser etedi

ASTANA. KAZINFORM – Telegram paıdalanýshylarynyń telefondary men IP mekenjaılary quqyq qorǵaý organdarynyń resmı ótinishi boıynsha qaýipsizdik qyzmetkerlerine ashylady. Muny kúni keshe messendjerdiń negizin qalaýshy Pavel Dýrov habarlady. Bul messendjer baılanys pen aqparat almasýdyń tanymal platformasy sanalatyn Qazaqstanǵa qalaı áser etýi múmkin? Eń bastysy, jelidegi qylmyspen kúresýge kómektese me? Osy suraqtarǵa Jibek Joly telearnasynyń tilshisi Temirlan Tileýbaev jaýap izdep kórdi.

Frantsýzdyq Le Figaro gazeti messendjer álemniń ártúrli elderiniń quqyq qorǵaý organdarynyń suraýlaryna belsendi jaýap bere bastaǵanyn aıtyp, «Telegram ádilettilikpen yntymaqtasady» atty maqalasyn jarııalady. Basylymnyń habarlaýynsha, ol kıberqylmystardy tergeýmen baılanysty. Pavel Dýrov bul aqparatty rastap, budan bylaı erejeler ózgeretinin aıtty.

— Qylmyskerlerdiń Telegram-nyń izdeý fýnktsııasyn teris paıdalanýyna jol bermeý úshin biz búkil álem boıynsha úılesimdilikti qamtamasyz etý úshin qyzmet kórsetý sharttaryn jáne qupııalylyq saıasatyn jańarttyq. Erejeni buzǵandardyń IP mekenjaılary men telefon nómirlerin zańdy talaptarǵa sáıkes tıisti organdar jarııalaýy múmkin, — dedi Pavel Dýrov.

Telegram búgingi tańda baılanys úshin ǵana qoldanylmaıdy. Bul alańda alaıaqtar men tyıym salynǵan zattardy satýshylar anonımdi túrde jumys isteıdi. QR Bas prokýratýrasynyń málimetinshe, bıyldyń ózinde ınternet-alaıaqtyq, lańkestik aktisi týraly kórineý jalǵan habarlaý jáne ony nasıhattaý, sondaı-aq esirtki satý faktileri boıynsha 15 myńnan astam is tirkelgen. Keıbir qylmystar messendjerlerdiń kóleńkesinde oryn alady, sonyń ishinde Telegram. Ázirge Tsıfrlyq damý mınıstrligi men kúsh qurylymdary jeke destrýktıvti Telegram arnasyn buǵattaı alady. Biraq vedomstvolar resmı qupııany alǵa tartyp, endi onyń ıesin izdeıtin-izdemeıtinin aıtpaıdy. Qazaqstan sheneýnikteri de bul máseleler boıynsha messendjermen yntymaqtasa ma, joq pa degen suraqqa jaýap bere almady.

— Telegram-men arnaıy kelisimder joq. QR zańnamasyna sáıkes, mundaı úlken platformalarda adamdardyń jeke derekterin óńdeýge jáne saqtaýǵa bolmaıdy. Qazaqstandyqtar jıi qoldanatyn Telegram otandyq ónim bolmaǵandyqtan, onda derekter saqtalmaýy kerek. Bul bizdiń aqparattyq qaýipsizdik jónindegi ýákiletti organnyń usynysy, — deıdi QR TsDIAÓM aqparattyq qaýipsizdik komıteti tóraǵasynyń orynbasary Úmitjan Aryqbekova.

Telegram-nyń jańa saıasaty qylmyskerlerdi qorqytýy kerek. Biraq bul zańǵa baǵynatyn qoldanýshylardy anonımdi bolýy kerek bolǵan messendjerden úrkitip almaı ma?

— Messendjerdiń ıesi shıfrleý kiltin bılikke beredi. Tehnıkalyq turǵydan bul tek kúdikti hat almasýdy nemese ulttyq qaýipsizdikke qater tóndiretin hat almasýdy ajyratpaıdy. Ol ne bárin jetkizedi, ne eshteńe jetkize almaıdy. Tıisinshe, barlyq hat-habarlar bılikke qoljetimdi bolady, — dep atap ótti aqparattyq tehnologııalar jáne kıberqaýipsizdik salasyndaǵy sarapshy Batyrjan Shaqmanov.

Messendjer veb-saıtyndaǵy «Telegram-nyń qupııalylyq saıasaty» bóliminde jańa 8.3 «Quqyq qorǵaý organdary» tarmaǵy paıda boldy. Onda jeke derekterdi memleketke berý mehanızmi qalaı jumys isteıtini naqty túsindiriledi.

— Árbir qoldanýshy Telegram nemese WhatsApp qoldanbalaryn paıdalanar aldyndaǵy tirkelý kezinde kelisetin nemese kelispeıtin qupııalylyq saıasaty týraly eskertýge tap bolady. Bul qupııalylyq saıasatynda jeke derekterdi taratýǵa, ıaǵnı úshinshi tulǵalarǵa berýge bolatyn sharttar da kórsetilgen, — deıdi zańger Azıza Muqasheva.

Sarapshylardyń pikirinshe, Telegram-nyń qupııalylyq sharttaryn ózgertýge 24 tamyzda Parıjdiń Le-Býrje áýejaıynda Pavel Dýrovtyń balalarǵa qarsy qylmysqa, esirtki saýdasyna jáne alaıaqtyqqa qatysy bar degen aıyppen ustalýy sebep bolýy múmkin.

Onda Telegram komandasy platformany qııanat jasady dep aıyptaý absýrd ekenin málimdegen bolatyn. Telegram jelisiniń negizin qalaýshy Pavel Dýrovtyń aǵasyna da Frantsııada izdeý jarııalandy.

Qazir Dýrov sottyń qadaǵalaýymen bosatyldy. Degenmen, oǵan Frantsııa aýmaǵynan shyǵýǵa tyıym salyndy jáne 5 mıllıon eýro kóleminde kepil tóleýi kerek.

Keıin Dýrov óziniń ustalǵany týraly alǵash ret túsinik berdi.

Sonymen qatar, ol RF men BAÁ-niń dıplomatııalyq kómeginen bas tartty.

Buǵan deıin Telegram frantsýz quqyq qorǵaý organdarymen yntymaqtastyqty bastaǵany habarlanǵan bolatyn.