Tehnologııa tilin meńgerýde: Óskemen irgesindegi aýylda oqýshylar kitaphanadan shyqpaıdy
Jaqyndaryna syılyq jasaıdy
Shyǵys aýylynda Oralhan Bókeı atyndaǵy ortalyqtandyrylǵan kitaphana júıesiniń №12 fılıaly ornalasqan. Bul eldi mekende turatyn halyqtyń deni – qandastar.
Shynyn aıtý kerek, Óskemenniń shetindegi osy aýylda ýaqytty tıimdi ári qyzyqty ótkizetin oryn joq. Sondyqtan balalar kitaphanaǵa jıi keledi.
Tek ish pysqannan emes, mundaǵy san túrli úıirmelerden qalys qalmaý úshin.
- Kitaphana tek kitap oqıtyn jer emes. Bizge keletin ár balany kitap oqýǵa baýlýdan bólek, jan-jaqty damýyna jaǵdaı jasaýǵa tyrysyp jatyrmyz. Máselen, «Sheber qoldar» úıirmesinde jumsaq qaǵaz ben ár túrli zattardan buıymdar jasaýdy úıretemiz. Ózderiniń qııaldaryna da erik bergizemiz, - deıdi Oralhan Bókeı atyndaǵy №12 kitaphana-bólimshesiniń kitaphanashysy Aıdarıǵa Áshirap.
Oqýshylar osynda ata-anasyna, jaqyndaryna syılyqtar jasaıdy. Úıirmege barlyǵy 20-ǵa jýyq bala keledi.
- «Toǵyzqumalaq» úıirmesine qatysatyndar da az emes. Turaqty túrde 15 bala kelgenimen, kitaphanaǵa bas suǵyp júrgender túgel derlik toǵyzqumalaq oınap úırenip alǵan. Ara-tura olardyń arasynda baıqaý da uıymdastyramyz. Al «Jas qalamger» úıirmesinde kelýshilerdi saýattylyqqa, oqýǵa jáne jazýǵa degen qushtarlyqqa baýlımyz, mekteptegi tapsyrmalardy shyǵarmashylyqpen oryndaýǵa kómektesemiz. ıAǵnı, shyǵarmany sheber jazýyna, mazmun aıtýda óz oıyn ashyq ári erkin jetkize bilýine septigimizdi tıgizemiz. Baıqasańyz, qazirgi balalarǵa oqyǵanyn este saqtap, aıtyp berýdiń ózi qıyndyq týdyrady. Qolǵa qalam alyp, oıyndaǵyn qaǵazǵa túsirý – tipti mashaqat. Aptasyna 2 ret júrgiziletin bul úıirmeniń maqsaty – osyndaı balalarǵa barynsha kómek kórsetý, – deıdi Aıdarıǵa Áshirap.
Ras, osy zaman balalarynyń sózdik qory tym jutań. Bálkim buǵan uıaly telefonnyń áseri bar shyǵar.
Árıne, sát saıyn damyp kele jatqan tehnologııany shetke ysyryp tastaı almaımyz. Biraq ony tek jaqsy qyrynan paıdalana bilgenimiz jón.
Tehnologııa demekshi, jýyqta kitaphanaǵa jańa zamanaýı jabdyqtar ákelingen.
- Balalar jańa zaman tehnologııalaryn meńgerýi úshin «Jas IT mamany» jobasy aıasynda kitaphana jańa tehnologııamen jabdyqtaldy. Sonyń arqasynda qazir balalar robototehnıka, ıaǵnı LEGO qurastyrǵyshtarymen, 3D úlgileý jáne úlgini 3D prıntermen basyp shyǵarý, «PAPER CRAFT» ártúrli beınelerdi qaǵazben jasaý sııaqty jumystardy úırenýde. Balalardyń qyzyǵýshylyqtary óte joǵary. Óz qııaldaryndaǵy túrli robottardy jasap, olardy júrgizýge arnalǵan baǵdarlamany meńgerip aldy. Sonymen qatar jańa zamanaýı úlgidegi sandyq sensorlyq panelmen óz shyǵarmashylyqtaryn arttyryp, túrli sýretter salyp, tanymdyq beınejazbalardy tamashalaýda. Qyzyǵatyn balalar sanynyń kóbeıýine baılanysty úıirmelerdiń sanyn arttyryp jatyrmyz. Bolashaqta da balalardyń budan da joǵary deńgeıde meńgeretindigine bek senimdemiz, - deıdi kitaphana bólimshesiniń meńgerýshisi Aınar Jarqyn.
Tsıfrlyq álemge boılaıdy
Taıaýda rýhanııat oshaǵynda «IT ARU» mektebi óz jumysyn bastady. Onda 12-17 jas aralyǵyndaǵy qyzdarǵa sándik, onyń ishinde ulttyq kıimderdi vırtýaldy túrde úlgileýdi úıretedi.
Sóıtip jasóspirim qyzdar men boıjetkender tsıfrlyq álemge boılaıdy.
- Oqýshylarǵa úıirme unap jatyr degen oıdamyn. Sebebi qyzdar taǵy da kelgileri keletindigin aıtty. Búgingi sabaqta arnaıy kompıýterlik baǵdarlama arqyly tsıfrlyq jeńil qysqa jeıde men fýtbolka jasadyq. Oǵan 40 mınýttaı ýaqyt ketti. Ózimniń bul baǵdarlamamen jumys isteýdi úırengenime 1 jyldaı ýaqyt boldy. Óskemendegi kitaphanada dál osy balalar sekildi «IT ARU» mektebine qatysqan edim, - deıdi úıirme jetekshisi, vırtýaldy dızaıner Anel Rýslanova.
Oralhan Bókeı atyndaǵy ortalyqtandyrylǵan kitaphanalar júıesi dırektorynyń orynbasary Aıgúl Ahmetjanovanyń aıtýynsha, №12 fılıalǵa zamanaýı jabdyqtardy alýǵa «Kaztsınk» kompanııasy demeýshilik kórsetken.
- Osylaısha, qandastarǵa, az qamtylǵan jáne kópbalaly otbasylardyń balalaryna ýaqytty paıdaly ótkizýge múmkindik jasalýda. Balalar mektepten shyǵa sala kitaphanaǵa júgiredi. Tipti ishke syımaı qalyp ta jatady. Árıne, buny kórip qýanamyz. Munda qolǵa alynyp jatqan úıirmeler men jetkizilgen jańa tehnıkalardyń barlyǵy el bolashaǵyn tý etken sol balalar úshin, - deıdi ol.
Qandastardyń arasynda orys tilin biletinder neken saıaq ekendigi málim. Sol úshin osynda til úıretetin úıirme ashylǵan. Onda tek balalar emes, eresekter de kele alady.
- Budan bólek, kompıýterdi buzyp-shashyp, qaıta qurastyrýdy úıretetin úıirmemiz bar. Baıqaǵan shyǵarsyzdar, úıirmelerdiń kóbi tehnologııalarǵa qatysty. Sebebi balalar tehnıka tilin meńgerip, sol baǵytty tańdap, keleshekte jumysqa da ornalasyp jatsa nur ústine nur. Tehnologııa zamanynda elimizde osyndaı mamandar aýadaı qajet, - deıdi Aıgúl Ahmetjanova.
Ashylǵaly beri qatysyp júr
Osy oraıda kitaphanaǵa kelip júrgen balalarmen de sóılesip kórdik.
Aptasyna eki ret bolatyn «Robototehnıka» úıirmesinen bir ret te qalmaǵan, jaqsy nátıjelerge qol jetkizip júrgen eki bala bar. Olar - 5-synypta oqıtyn Erdáýlet Baqytjan men Qarataı Jánibek.
- «Robototehnıka» ashylǵaly beri qatysyp júrmiz. Qatty unaıdy. Robottar jasaımyz, kompıýterlik baǵdarlama arqyly ony basqaramyz. Bir robotqa 2-3 saǵat ýaqyt ketedi. Eger jeńil robot bolsa, jarty saǵatta jasaı alamyz. Keleshekte adam robot pen tirkemeli traktor jasaǵymyz keledi. Óskende IT mamany bolamyz, - deıdi jas órender.
9 jastaǵy Madına Kókenge «PAPER CRAFT» úıirmesi unaıdy. Qatysyp júrgenine 2 aı bolypty.
- Osynda saýsaǵymyzdy qımyldatyp túrli zattar jasap, logıkamyzdy arttyramyz. Ózim qaǵazdan júrek pishinindegi qobdısha men maska jasadym. Aldaǵy ýaqyta mýltfılmderdegi keıipkerlerdi, atap aıtqanda Mashany jasaǵym keledi. «Jas qalamger» úıirmesine de qatysamyn. Sebebi maǵan shyǵarma jazǵan unaıdy. Synyptastaryma, qurbylaryma kitaphanadaǵy úıirmeler týraly únemi aıtyp júremin. Keleshekte dáriger bolǵym keledi, - deıdi ol.
P.S: Osylaısha, Shyǵys aýylyndaǵy kitaphanaǵa baratyn balalar ózderine kerek bolatyn daǵdylardy úırenip, tehnologııany meńgerip júr. Olardyń arasynan bolashaqta bıik shyńdardy baǵyndyryp, el abyroıyn asqaqtatatyn arda azamattardyń shyǵatyndyǵyna senimimiz kámil.
