Tastandy sábıler azaıdy - SQO perınataldyq ortalyǵynyń dırektory
- Perınataldyq ortalyqtyń búgingi tynys-tirshiligi týraly aıtyp berińizshi.
- Petropavldaǵy perınataldyq ortalyqtyń jumys istep jatqanyna 33 jyl. Búginde ol túrli túrli júktilik kezeńindegi áıelderdi qabyldap, olarǵa tıisti kómek kórsetetin, qajet bolǵan jaǵdaıda merziminen buryn bosandyratyn emdeý mekemesi. Jylyna orta eseppen bizdiń ortalyqta 4,5 myń sábı dúnıe esigin ashady.
Eki jyl buryn bizdiń emhana bazasynda uryqty qorǵaý ortalyǵy ashyldy. Ol jerde oblystyń júkti áıelderi barlyq ýltradybystyq zertteýden, bıohımııalyq skrınıngten óte alady, genetık-dárigerdiń keńesin alýǵa múmkindik bar. Sondaı-aq bul jerde genetıkalyq zerthana jumys isteıdi, ıaǵnı bizdiń júkti kelinshekterge qazir basqa óńirge shyǵýdyń qajeti joq. Ózimizde-aq qoıylǵan dıagnozdyń durys-burystyǵyn, genetıkalyq patologııanyń bar-joǵyn tıisti zertteýlermen anyqtaı alamyz.
Biz 100 % neonatolog jáne anestezıolog-reanımatolog dárigerlermen qamtylǵanbyz. Jetpeıtin akýsher-gınekologtardyń ornyn toltyrý úshin biz qazir ýnıversıtettermen jumys istep jatyrmyz. Búginde 4 rezıdentimiz oqıdy. Olar oqýlary bitkennen keıin bizge kelip, ortalyqqa jumysqa ornalasady. Jergilikti bıýdjet esebinen bilim alyp jatqan rezıdentter qazir bizde tájirıbeden ótip jatyr, ıaǵnı olar bizdiń jaǵdaıymyzǵa beıimdelgen, jumyspen jaqsy tanys. Akýsherka, medbıbilermen de 100 paıyz qamtylǵanbyz.
- Qazir bosanǵan áıelderdi ekinshi kúni úılerine jiberedi. Bul qanshalyqty durys? Sizdiń buǵan kózqarasyńyz qandaı?
Bul – óte durys. Óıtkeni, óz úıinde, tanys ortada áıel óz-ózine tezirek keledi. Ári, týǵan-týystary da kómektesedi. Iıa, buǵan kóńili tolmaıtyndar da bar. Eger qıyn bosansa nemese kesar tiligi otasy jasalsa, olar aýrýhanada em alǵylary keledi. Biz jaǵdaıǵa, ıaǵnı densaýlyǵyna qaraımyz. Al eger ózi fızıologııalyq jolmen bosansa, árıne, biz ony ustamaımyz.
Bosanǵan áıelder medıtsınalyq baqylaýsyz qalmaıdy. Biz birden olar tirkelgen emhanaǵa habarlaımyz. Jergilikti dárigerler patronatqa alady, áıelderdiń densaýlyǵyn baqylaýǵa alady, jaraqattary bolsa kúndizgi statsıonarda qajetti em-dom jasalady.
Men, sondaı-aq, seriktes bosanýdy da qoldaımyn. Bosaný kezinde jaqyn adamnyń bolýy onyń az da bolsyn kóńilin jaılandyrady, teris jaıttarǵa, túsinispeýshilikterge jol berilmeıdi.
- Qaı ýaqytta júkti áıelge kesar tiligi jasalady jáne ol ózine unaǵan jolmen bosana alady ma?
- Keser tiligi otasyn jasaý úshin qatań kórsetilimder bolýy tıis. Keı jaǵdaıda, máselen áıeldiń nemese onyń qursaǵyndaǵy balasynyń ómirine qaýip tóngende mindetti túrde ota arqyly bosandyrylady. Sondaı-aq salystyrmaly kórsetkishter bar, ıaǵnı, 50/50, áıel ózi de bosana alady, biraq, zardaby bolýy múmkin. Sondyqtan mundaıda konsılıým jınap, áıeldiń ózimen birge aqyldasa kele sheshim qabyldaımyz.
Ózi týǵysy kelmeı, perzenthanaǵa «meni kesar tiligimen bosandyryńdar» dep keletinder de bar. Biraq, mundaı áıelder sırek kezdesedi. Bul jaǵdaıda áıelmen sóılesip, ony tabıǵı jolmen bosanýǵa shaqyramyz. Sheshimin ózgertpegen jaǵdaıda, ota jasaımyz.
Munyń árıne, artyqshylyǵy da, kemistigi de bar. Eń bastysy – kesar tiligi otasy arqyly bosandyrý, bul tabıǵı emes qoı, ıaǵnı náreste bosaný jolynan ótpegendikten durys beıimdelmeıdi, biz ony ota kezinde tez shyǵaryp alamyz. Balanyń bosanyp shyǵýy – bul úlken protsess, anaǵa ǵana emes, nárestege de úlken júk, jaryq dúnıege shyǵý úshin ol yńǵaılanady, tartylyp, basyn burady. Munyń bári tabıǵı túrde ótedi.
Al kesar tiligi otasy arqyly bosanýdyń artyqshylyǵyna keler bolsaq, áıel bosanǵan kezde qınalmaıdy. Biraq, keıin, árıne, ota orny, ishtiń tómengi jaǵy aýyrady.
Jalpy jylyna bizdiń ortalyqta shamamen osyndaı myń shaqty ota jasalady. Al shuǵyl jasaý kerek bolsa, bizde operatsııa zaly kútý tártibimen jumys isteıdi, ıaǵnı, 2-3 mınýttyń ishinde otany bastaýǵa múmkindigimiz bar.
- Perınataldyq ortalyqta jasandy túsik jasalady ma? Tastandy balalar jaıynda aıtyp berińizshi.
- Perınataldyq ortalyqta júktilikti toqtatý otalary jasalmaıdy, ol aýrýhanalardyń gınekologııalyq bólimderinde, júktilikti toqtatýǵa mamandandyrylǵan arnaıy bólimshelerde jasalady. Byltyr 650 áıel medıtsınalyq jasandy túsik jasatqan. Al biz 45 áıelde medıtsınalyq kórsetkishter boıynsha júktilikti toqtattyq. Olarǵa densaýlyǵyna baılanysty bala kóterýge bolmaıdy. Taǵy birneshe áıelge qursaǵyndaǵy balalarynyń damýyna kedergi keltiretin júrek aqaýy bolǵandyqtan, 21 áıelge júktiliktiń úlken merziminde jasandy túsik jasaýǵa týra keldi - olardyń qıyn áleýmettik jaǵdaıyna baılanysty. Bir áıel turmys qurmaǵan, endi biri jas boldy. Olardyń barlyǵy áıelderdiń kelisimimen jasaldy.
Tastandy balalar jaıyna keler bolsaq: mundaı balalar, shúkirshilik, óte az. Jylyna 1-2 bala ǵana bolýy múmkin. Mundaı náresteler bir aı boıy bizde bolady, ortalyq mamandary tekserýlerden ótkizedi, keıin biz olardy balalar úıine aýystyramyz. Balalar úıi Petropavlda ornalasqan, taǵy bir aıta keterligi, bul ortalyqta «Úmit» toby bar. Áıel qazir sábıin qolyna ala almasa, osynda qaldyryp, keıin jarty, ne bir jyldan keıin máseleleri sheshilgesin úıine ákete alady. Jalpy, tastandy balalarǵa bul mekemede jaqsy jaǵdaı jasalǵan. Ol jerde de dárigerler bar. Durys tamaqtandyrý, sábılerdiń kútimi – barlyǵy talapqa saı júrgiziledi.
- Áńgimeńizge rahmet!
