Tamaqtan ýlanýdyń aldyn alý joldary qandaı – maman keńesi
– Statıstıkaǵa súıensek, tamaqtan ýlaný derekteri jańa jyl qarsańynda jıi tirkeledi. Sol sebepti ýlanýdyń aldyn alý joldaryn bilgen abzal. Osyny naqtylap ótińizshi.
– Jurt jańa jyl merekesin asyǵa kútedi. Korporatıvtik, otbasylyq otyrystar jıileıdi. Tıisinshe, merekelik ústeldiń mol, kóz tartarlyq bolýyn basty nazarǵa alamyz. Alaıda, eger abaı bolmasa, otyrys ýlanýmen aıaqtalýy da ǵajap emes. Adamdardyń kóbi buǵan mán bermeıdi. Jalpy, taǵamnan ýlaný mıkrobty jáne mıkrobsyz bolyp bólinetin, lastanǵan taǵamdardy qoldaný saldarynan paıda bolatyn, qarym-qatynas arqyly juqpaıtyn aýrý sanalady. Jyl saıyn oblystyq taýarlar men kórsetiletin qyzmetterdiń sapasy men qaýipsizdigin baqylaý departamenti qaýipsiz tamaqtanýdyń qarapaıym erejelerin saqtaýǵa keńes beredi. Ádette, mereke kúnderi saýda nysandarynda, aspazdyq tsehtarda kóp mólsherde kondıter ónimderin daıyndaıdy. Salattar, et jáne balyq etinen jasalǵan tiskebasarlar, qus etinen jasalǵan taǵamdar jáne qysqa saqtaý jáne satý merzimi bar basqa da ónimderdiń suranysqa ıe ekeni belgili. Aldymen, ónimderdi satyp alǵan kezde mindetti túrde óndiris kúni men jaramdylyq merzimin tekserińiz. Azyq-túlik ónimderin, ásirese úıde daıyndalǵan konservilerdi, belgilenbegen saýda oryndarynda satyp almańyz. Munyń arty botýlızm aýrýyna ákep soǵýy yqtımal.
– Botýlızm degenimiz ne? Onyń qaýpi qanshalyqty?
– Qarapaıym tilmen aıtqanda, bul – botýlotoksınmen ýlaný. Olar kóbinese et, balyq jáne sańyraýqulaq konservilerinde jınaqtalady. Botýlotoksınmen ýlaný júıke júıesiniń zaqymdanýyna deıin barady. Botýlotoksın as qorytý joldarynda buzylmaı qanǵa sińip, búkil organızmge taraıdy. Úıde daıyndalǵan konservilerdi, atap aıtqanda, kókónis salattary, sańyraýqulaqtardy paıdalanyp, ýlanyp qalǵandar qatary jıilegen. Tipti, sońǵy jyldary birdi-ekili qaıǵyly jaǵdaı tirkelgen.
– Joǵaryda aıtqan qarapaıym gıgıenalarǵa toqtalyńyzshy?
– Tamaqtaný mádenıetinen buryn, as daıyndaýdyń, ashananyń qarapaıym gıgıena erejelerin saqtaý mańyzdy. Áýeli, taǵamdardy durys óńdeńiz, shıki jáne daıyn taǵamdardy birge saqtaýǵa jol bermeý kerek. Jańa jyldyq merekeler kezinde ishilgen taǵamdardy kelesi demalys kúnderine qaldyrmaǵan durys. Eger jańajyldyq otyrystan keıin kóp tamaq artylyp qalsa, onda ony ústelden tońazytqyshqa der kezinde salý qajet.
– Korporatıvtik keshterdi neǵurlym qaýipsiz ótkizýdiń joldary qandaı?
– Jańa jyldyq otyrystarǵa baılanysty Qostanaı oblysynyń taýarlar men kórsetiletin qyzmetterdiń sapasy jáne qaýipsizdigin baqylaý departamenti dámhana, meıramhanalar basshylaryna usynym beredi. Onyń bastysy – meıramhanaǵa kelýshilerdiń taǵam qaýipsizdigin qamtamasyz etý. Bul rette aspazdyń jeke gıgıenasy basty ról atqarady. Qarapaıym ǵana derek, asty arnaıy qolǵappen daıyndaý azyq-túlik qaýipsizdiginiń 30 paıyzyn quraıdy. Budan ári personaldyń as úıde jeke jáne óndiristik gıgıena erejelerin saqtaýyna mán berý qajet. Taǵam ónimderin termııalyq óńdeý, kókónister men jemisterdi muqııat jýý da ýlanýdyń aldyn alady. Negizi, maıonez qoldaný arqyly daıyndalatyn taǵamdardy daıyndaýdy shektegen abzal. Óıtkeni, bul tez buzylatyn qospaǵa jatady. Korporatıvtik kesh bastalmas buryn ústeldi taǵamdarmen jabdyqtaýdan bas tartyńyz jáne qajetti temperatýralyq rejımdi saqtańyz. Osy qarapaıym erejelerdi saqtaı otyryp, taǵamnan ýlanýdyń aldyn alýǵa bolady.
– Aqyl-keńesińizge raqmet!
