Sýret ónerine eshkim kezdeısoq kelmeıdi - Tájikstannan oralǵan 22 jastaǵy qandasymyz
- Ázızbek, kóbi sizdiń týyndylaryńyzǵa joǵary baǵa berip, qabyrǵa sýretterińizdi súısine tamashalaǵanymen ózińiz týraly eshteńe bilmeıdi. Sondyqtan áńgimemizdi tanysýdan bastasaq...
- Meniń tolyq aty-jónim Ázızbek Baratov. Jasym 22-de. Tájikstanda týyp óskenmin. Qazirgi tańda Qanysh Sátbaev atyndaǵy Qazaq ulttyq tehnıkalyq ýnıversıtetiniń 4-kýrsynda oqımyn. ıAǵnı, bıyl tórtinshi kýrsqa kóshtim. Sáýlet jáne dızaın mamandyǵy boıynsha bilim alyp júrmin.
Qazaqstanda bilim alý bala kúngi armanym edi. Osy maqsatyma jetý úshin bar kúsh- jigerimdi saldym. Óıtkeni, men qarapaıym kópbalaly otbasynan shyqqanmyn. ıAǵnı, ata- anamnyń meni osyndaı ásem Almatyda oqytýǵa shamasy kelmeıtin edi.
- Sýret salýǵa qashannan beri qyzyǵasyz? Arnaıy kýrstarǵa qatystyńyz ba?
- Mektep jasyndaǵy balanyń barlyǵy qaǵaz ben qalamǵa sýret salýǵa qumar keledi. Men ýaqyt óte kele boıymdaǵy qyzyǵýshylyq balalyq ermek emes, ónerge bastama ekenin ishteı topshylaı tústim. Sol kezde maǵan izdenisti odan ári arttyrý kerektigi týraly oı keldi.
Mektep bitirgen soń da sol ustanym-baǵytymnan aınymaı, alyp Almatyǵa keldim. Jańa aıtqanymdaı, úıdegilerdiń meni kýrsqa beretindeı artyq tıyn-tebeni bolǵan joq. Sondyqtan eshqandaı kýrstarǵa qatysqan emespin.
Bárin ózim úırendim. Bul talant boıyma ákemnen daryǵan dep esepteımin. Ákem kásibı sýretshi emes, basqa salada jumys isteıdi, alaıda anda-sanda sýret salatyn óneri bar.
- Sýret janry – san ǵylym toǵysqan sınkretti óner salasy. Osy jolǵa kelýińizge boıyńyzdaǵy qandaı qabilet kóp kómegin tıgizdi?
– Sýretshilik adam boıynan kóp eńbektenýdi talap etedi. Logıkadan bastap psıhologııa, fılosofııa, matematıka, tarıh, ádebıet, mýzyka degen pánniń bárin ortaq toǵystyratyn arna deýge bolady. Sebebi izdenissiz jetistikke jetý, shyǵarmany beıneleý múmkin emes.
Osy jolda dáldik te, naqtylyq ta, tanym da - barlyǵy qajet bolǵandyqtan, olarmen baılanysýyń - kúndelikti jaǵdaı. Adam boıynda eń aldymen qabilet bolýy tıis. Oǵan eshkim kezdeısoq kelmeıdi. Sonan soń ony damytyp otyrý arqyly ózińdi jetildirýge bolady. Bos ýaqytta kóp izdenemin. Ár kompozıtsııanyń ózinshe izdenisi bar.
- Keshirińiz, sizdiń ultyńyz kim?
- Ultym qazaq. Ákem - qazaq, anam- ózbek. Ekinshi kýrs oqyp júrgenimde Qazaqstan azamattyǵyn aldym. Tarıhı otanyna oralý - etnıkalyq qazaq úshin úlken qýanysh. Bizdiń týǵan- týystarymyz Qazaqstanda turady.
Tek meniń ata-anam ǵana Tájikstanda qalyp qoıdy. Buıyrsa, kúzde ata-anam, baýyrlarym da Almatyǵa qonys aýdarady. Ákem osy ýaqytty ómir boıy kútti. Áke armanyn oryndaý - meniń perzenttik paryzym dep esepteımin.
- Ázızbek, qazir ózge memleket túgili, aýyldan -aýylǵa kóshýdiń ózi ońaı emes, aıtpaǵym qalada óz baspanań bolmasa, ómir súrý qıyn...
- Meniń keskindeme, beıneleý ónerine baılanysty shaǵyn kásibim bar. Ony «AZIS ART» dep atadym. Birinshiden bul kásip men oqyp jatqan mamandyǵyma jaqyn, ekinshiden sol arqyly tájirıbe jınaqtap jatyrmyn, úshinshiden aqsha tabamyn. ıAǵnı, talantym arqyly tabys taýyp júrmin. Eki jyl qarjy jınadym, sol aqshaǵa úı, kólik satyp aldym. Komandamda 30 talantty jas bar.
- Tapsyrystar qaıdan túsedi?
- Salǵan sýretterimizdi áleýmettik jelige júkteımiz, sol arqyly tapsyrys qabyldaımyz. Kóbine qabyrǵa sýretterge tapsyrys túsedi. Meıramhana, oıyn-saýyq ortalyqtarynyń qabyrǵasyna sýret salamyz.
- Megapolıstegi iri kópir dińgegine sýret salyp, oǵan erekshe reńk beripsizder. Rasynda, kúndelikti tirlikte asa kóńil bóline bermeıtin jer, qazir alystan menmundalap, kóz tartyp tur. Mundaı ıdeıa oıyńyzǵa qaıdan keldi?
- Almaty - Qazaqstannyń eń kórkem ári eń iri qalasy. Meniń jáne dostarymnyń súıikti jeri. Sondyqtan dostarymyzben birge oqyp-turyp jatqan qalamyzǵa erekshe syı jasaǵymyz keldi. Sóıtip oıymyzdy áleýmettik jelige jarııalap, jumys isteýge ázir ekenimizdi bildirdik.
Ideıamyz ákimdikke unady, osylaısha jumysqa kirisip kettik. Bul nysan abstraktsııa stılinde oryndaldy. ıAǵnı, muqııat qarasańyz, ár adam ózinshe qabyldaıdy. Bireý pildi, bireý qalpaq kıgen arýdy, endi bireý qalany kóre alady. Nazar salyp qarasańyz, arasynda Almatynyń sımvoly sanalatyn alma da bar. Solardyń birin aýqymdy bir jumysqa, bir stılge baǵyndyryp jasadyq.
Bul - dınamıka, statıka stılinde saqtalǵan eskız. Boıaýdy satyp alýǵa qalalyq ákimdik kómektesti. Sýret uzaq ýaqyt boıy saqtalady. Sebebi, boıaý quraldarynyń sapasy óte joǵary. Jaqyn kúnderi taǵy bir úlken jobany qolǵa almaqshymyz. Qazir onyń eskızin jasap, qandaı baǵytta salatynymyzdy aqyldasyp jatyrmyz.
- Sizder tek Almaty qalasynan ǵana tapsyrys qabyldaısyzdar ma?
- Joq. Qazaqstannyń barlyq óńirine shyǵamyz. Mysaly Aqtaýda kópqabatty úıdiń qabyrǵasyna mýral saldyq. Astanada da bizdiń týyndylar bar. Biraq, kóbine Almatyda jumys isteımiz. Tipti shetelge de bardyq.
- Shetel dep qaldyńyz, naqty qaı elde boldyńyz?
- Dýbaıda jumys istedik. Birneshe qabyrǵa sýretin saldyq. Dýbaı - álemdegi eń sándi qalalardyń biri bolǵanyndyqtan ol jaqqa qýana-qýana bardyq. Sondaı-aq Tashkent qalasynda da jobalardy iske asyrdyq. .
– Aldaǵy josparlaryńyzdy bólisseńiz...
– Aldaǵy is – bolashaqtyń enshisinde. Degenmen adam balasy bolǵan soń aldyńa maqsat qoıasyń, armandaısyń. Men bilimimdi jetildirgim keledi. Bolashaqta sáýlet bıýrosyn ashqym keledi. Osy salany damytýǵa kúsh-jigerimdi jumyldyrsam deımin. Sulýlyq, eksklıýzıv, biregeılik adamzatqa álemge basqa kózqaraspen qaraýǵa kómektesedi.
- Áńgimeńizge rahmet!
