Sýıtsıd – qıyndyqtan shyǵar jol emes
ASTANA. KAZINFORM – Sońǵy ýaqytta elimizde óz-ózine qol jumsaý derekteri týraly aqparat jıi shyǵa bastady. Adamdardyń mundaı qadamǵa barýyna túrli jaıttardyń túrtki bolatyny anyq.
Máselen, «Salaýatty ómir saltyn qalyptastyrý mamandarynyń qaýymdastyǵy» zańdy tulǵalar birlestigi 2015-2019 jyldar aralyǵynda Mańǵystaý oblysynda «Jasóspirimder arasynda sýıtsıdtiń aldyn alý» jobasyn iske asyrǵan. Sol kezdegi zertteýler barysynda bir óńirdiń ózinde 1 056 jasóspirimniń qaýip-qater tobyna engeni anyqtalǵan. Al Bas prokýratýranyń málimetinshe, 2024 jyldyń 8 aıynda elimiz boıynsha 2 389 sýıtsıd oqıǵasy tirkelse, onyń 128 oqıǵasyn 15 pen 18 jas aralyǵynda jasóspirimder jasaǵan.
Árıne, memleket tarapynan mundaı qaıǵyly oqıǵalardyń aldyn alýǵa baǵyttalǵan birqatar shara da qabyldandy. Aıtalyq, ótken jyly áıel quqyǵy men balalar qaýipsizdigin qamtamasyz etý boıynsha Qylmystyq, Qylmystyq is júrgizý jáne Ákimshilik kodeksterge túzetýler engizildi. Sondaı túzetýlerdiń birine sáıkes, sýıtsıdti nasıhattaǵy úshin jáne 16 jasqa tolmaǵan adamdarǵa seksýaldyq sıpatta tıiskeni úshin qylmystyq jaýapkershilik engizildi. Degenmen, áli de bolsa balalar men jasóspirimder arasynda sýıtsıdke ıtermeleıtin jaǵdaılardyń beleń alýyna jol bermeý úshin keshendi sharalar qabyldaý qajet.
«Salaýatty ómir saltyn qalyptastyrý mamandarynyń qaýymdastyǵy» adam boıyndaǵy sýıtsıdtik oılar kóbine ómirdiń mánin joǵaltqan kezde paıda bolatyndyǵyn alǵa tartady.
- Aınalasyndaǵy adamdardyń nazaryn ózine aýdartqysy kelgen sátte óz-ózine qol jumsaıdy. Ondaı adamdardyń jan dúnıesinde renish, ókpe-naz kóp bolady. Sońǵy kezderi jasóspirimderdiń arasynda zorlyq-zombylyqtyń kezdesýi de óz-ózine qol jumsaýǵa túrtki bolyp jatyr. Sýıtsıd – bul batyrlyq ta, álsizdik te emes. Bul – der kezinde sheshilmegen shıelenistiń, qaqtyǵystyń saldary, kúızelistiń nátıjesi. Kúızelisten der kezinde emdelmese, eń aýyr saldary – sýıtsıdke ulasýy múmkin. Sondyqtan balalaryńyzǵa muqııat bolyńyz. Onyń kúndelikti kóńil-kúıine, minez-qulqyna, dostarymen, synyptastarymen qarym-qatynasyna kóńil bólip otyryńyz. Balańyzdyń áleýmettik jelidegi dostary men kimge jazylǵanyn qarap otyrǵanyńyz da jón. Eshqashan balańyzdy kinálamańyz, kemshiligin betine baspańyz. Eń bastysy, balańyzdyń sózine kedergi keltirmeı, tyńdaı bilińiz. Qandaı jaǵdaı bolsa da balańyzben birge ekenińizdi únemi aıtyp júrińiz, - deıdi qaýymdastyq mamandary.
Jahandyq dertke aınalǵan depressııamen kúresýdiń joly qandaı? Bul suraqqa mamandardyń jaýaby myna siltemede.