Sý tasqyny kezinde A gepatıtin juqtyrý qaýpi joǵary – Ǵızat Baımaǵambetov

PETROPAVL. KAZINFORM – A vırýstyq gepatıti tabıǵı apat nemese tabıǵı nemese tehnogendik sıpattaǵy jaǵdaılar jáne sý tasqyny kezinde órshýi múmkin.  Oǵan aýyz sýmen jabdyqtaý kózderi – qudyqtardyń lastanýy sebep. SQO boıynsha kóliktegi sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq baqylaý jáne qadaǵalaý bóliminiń basshysy  aýrýdy juqtyrmas úshin neni eskerý qajettigin aıtyp berdi. 

Mamannyń aıtýynsha, A vırýstyq gepatıti nemese ony Botkın aýrýy dep te ataıdy – baýyrdy zaqymdaıtyn jedel ınfektsııalyq vırýstyq aýrý. Lastanǵan sý nemese tamaq, turmystyq zattar, oıynshyqtar arqyly, sondaı-aq juqtyrǵan adammen baılanys arqyly beriledi. 

Vırýs ásirese sý tasqyny kezinde órshýi múmkin, óıtkeni qolaısyz epıdemıologııalyq jaǵdaı qalyptasady. Jyly klımaty bar jáne sanıtarııalyq jaǵdaıy nashar elderde A gepatıtimen aýyratyndar óte kóp. Damyǵan elderde A gepatıtimen aýyrý óte sırek kezdesedi, óıtkeni halyqtyń mádenıeti joǵary, kommýnaldyq qyzmetter de jaqsy jumys isteıdi. 

Qazirgideı sý tasqyny jaǵdaıynda jaıylǵan sý qoqysqa qazylǵan shuńqyrlardy, aýladaǵy dárethanalardy, qudyqtardy, uńǵymalardy basady. Sondyqtan qaınatylmaǵan sýdy turmysta paıdalaný qaýipti bolmaq. 

«Aýrýdyń belgileri: naýqastyń tábeti nasharlaıdy, oń jaq qabyrǵasynyń astynda aýyrsyný paıda bolady, júrek aınyp, jıi qusady. Záriniń túsi qońyrlanyp, nájisi tússizdenedi. Kózdiń aǵy sarǵaıady. Keıbir jaǵdaılarda aýrý tumaý belgilerimen bastalýy múmkin - temperatýra 38ºS – 39ºS deıin kóteriledi, murynnan sý aǵý, jótel, búkil denede aýyrsyný paıda bolady», - deıdi Ǵızat Baımaǵanbetov. 

A vırýstyq gepatıtimen aýyrmaý úshin birqatar erejelerdi este ustaǵan jón. 

«Jeke gıgıena erejelerin saqtańyz – kósheden úıge kelgennen keıin, tamaqtanar aldynda jáne dárethanaǵa barǵannan keıin qolyńyzdy sabynmen muqııat jýyńyz; kezdeısoq sý kózderinen sý ishpeńiz, tek qaınatylǵan nemese bótelkedegi sýdy ishińiz. Esińizde bolsyn, vırýs sý 5 mınýt qaınaǵannan keıin ǵana joıylady; Shıki kókónister men jemisterdi jemes buryn qaınaǵan sýmen muqııat shaıyp baryp tutynyńyz, sý tasqynynan búlingen taǵamdardy qoldanbańyz. 

A vırýstyq gepatıtiniń aldyn-alýdyń mańyzdy sharalarynyń biri – vaktsınatsııa. Búgingi tańda A gepatıtinen qorǵaıtyn tıimdi vaktsınalar jasaldy, bul vaktsınalardyń ımmýnogendiligi joǵary. Vaktsına 6-12 aı aralyǵymen eki ret beriledi. Vaktsınany ulttyq vaktsınatsııa kúntizbesine sáıkes 2 jastaǵy barlyq balalar tegin alady», - deıdi Ǵızat Baımaǵanbetov. 

Mamannyń aıtýynsha, sý tasqynynan keıin uńǵyma jáne qudyq ishin tazartyp, mindetti túrde dezınfektsııalaý qajet. Aýladaǵy dárethananyń ishin zararsyzdandyryp, aýladaǵy qoqysty arnaıy polıgondarǵa shyǵarý qajet. Ýchaskede jumys istegen ýaqytta jeke gıgıena erejelerin saqtap, betke maska taǵyp, qolǵap kıgen jón.